بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیانت در گزارش تازه خود اعلامخ کرد: قرقیزستان با هر چه که بهعنوان سرپیچی از درخواست کمیته روابط خارجی سنای آمریکا برای محدود کردن این کشور آسیای میانه در تجارت غیرقانونی با روسیه توصیف شود، مخالف خواهد کرد و آن را بیپاسخ نخواهد گذاشت.
طبق گفته برخی رسانهها، کشورهای آسیای میانه بهعنوان یک درب پشتی برای روسیه عمل میکنند و به کرملین کمک میکنند تا تحریمهای غرب را دور بزند و کالاهای مورد نیاز برای سرپا نگه داشتن اقتصاد کشورش را بهدست آورد و برای جنگ اوکراین، خودش را تأمین کند.
قزاقستان و ازبکستان بیشترین مراوده را برای تجارت دور زدن تحریمها داشته اند، اما در اوایل ماه آگوست، نوبت به قرقیزستان رسید.
مجلس سنای آمریکا، در نامهای در 8 آگوست که تحت حمایت کمیته روابط خارجی سنا ارسال شد، از «صدیر جپاروف» -رئیسجمهور قرقیزستان- خواست تا به اتهامات مربوط به فعالیتهای ضد تحریمها که به «روسیه کمک میکند» رسیدگی کند.
آنها همچنین از دولت جپاروف به دلیل اعمال استبدادیشان انتقاد کردند.
«از زمان شروع جنگ [روسیه و اوکراین]، قرقیزستان تجارت واردات و صادرات خود را با روسیه بهطور چشمگیری گسترش داده است.
در عین حال، فقدان عدم اجرای تسهیل تجارت با روسیه در محصولاتی که مستلزم تحریمها هستند، مانند پهپاد، قطعات هواپیما، لوازم جانبی سلاحهای جنگی، روسیه را قادر میسازد تا از تحریمهای بینالمللی فرار کند.
در این نامه اشاره شد که شکست قرقیزستان در اجرای تحریمهای بینالمللی علیه روسیه صرفاً نشانه ای از عقبنشینی مداوم دموکراتیک و نقض گسترده حقوق بشر است.
جمهوری قرقیزستان که زمانی چراغ روشن دموکراسی در آسیای میانه بود، در مسیری خطرناک به سوی خودکامگی پیش میرود.
در گزارشی توسط واشنگتن پست آمده است که پهپادهای ساخت چین توسط یک شرکت قرقیزستانی به مقصد روسیه در ماه ژوئن حمل شد و توسط مقامات گمرک قزاقستان نیز رهگیری شدند.
بر اساس گزارش پست، صادرات قرقیزستان به روسیه در سال 2022، تقریباً 250 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
سهم قابلتوجهی از تجارت در سال 2022، شامل اقلام ویژهای از جمله دوربین تفنگ، نیمههادیهای تخصصی و تقویتکنندههای ولتاژ بود. در پایان نامه جپاروف نوشتهشده بود که کمیته روابط خارجی انتظار «پاسخ فوری» را از قرقیزستان دارد.
جپاروف بهطور غیرمستقیم، با انتشار بیانیهای به خبرگزاری کبار، از هرگونه نقش رسمی در تسهیل تجارت با روسیه که تحریمها را نقض میکند، خود را بری دانست.
او مدعی شد که روسیه نیازی به قرقیزستان ندارد تا بهعنوان واسطه برای تجارت با چین عمل کند.
جپاروف با اشاره به این واقعیت که روسیه و چین هزاران مایل مرز مشترک دارند، گفت: «اگر روسیه بخواهد، میتواند هر کالایی را که بخواهد از طریق ریل یا با کشتی از چین وارد کند».
او بهطور ضمنی تمایل خود را برای اقدام به درخواست کمیته روابط خارجی سنا برای اعمال کنترل بیشتر بر صادرات محدود به روسیه ابراز کرد.
جپاروف پاسخ به انتقادات از سبک رهبری خود را نادیده گرفت و گفت: «من این [نامه] را یک مورد معمول از اعمال فشار بر قرقیزستان برای کشاندن ما به موقعیت وخیم دیگری میدانم، اما ما اجازه این کار را به آمریکا نخواهیم داد.»