بهگزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده کویینسی در یادداشت تازه خود بهقلم «راجان منون» و «بنجامین فریدمن» نوشت: با تشدید بحران، پیشنهاد امنیتی جاهطلبانه مسکو ممکن است فرصتی برای حل این بنبست فراهم کند.
دیدار مجازی بین بایدن و ولادیمیر پوتین، در روز 7 دسامبر، بحرانی را که با تجمع نیروهای روسی در اطراف مرز اوکراین آغاز شد، حل نکرد. اما آمادگی بایدن برای مشارکت در گفتگوهای بیشتر با روسیه، فرصتی را برای دیپلماسی فراهم میکند تا از یک فاجعه در آینده جلوگیری شود.
استقرار نظامی روسیه در مرز اوکراین دو هدف دارد. یکی این است که بر اساس شرایط آن، بین اوکراین و جداییطلبان تحت حمایت روسیه در شرق اوکراین به توافق برسند. هدف دوم و فوریتر مسکو این است که ناتو را تحت فشار قرار دهد تا فهرستی از خواستههای این کشور را برآورده کند مانند: تضمین حقوقی مبنی بر عدم پذیرش اوکراین در صفوف خود که اساساً به مثابه انصراف از اعلامیه سوم آوریل 2008 در اجلاس بخارست است؛ تعهد به عدم استقرار نیروهای ناتو یا حمله در خاک اوکراین؛ تعهد مبنی بر اینکه تسلیحات آمریکایی که قادر به حمله به روسیه هستند، در کشورهای همسایه آن مستقر نخواهند شد؛ و توافقی برای احیای نیروهای هستهای میانی که ترامپ به طور رسمی در اگوست سال 2019 از آن خارج شد. روز جمعه، وزارت خارجه روسیه بسیاری از این پیشنهادها را در قالب پیشنویس معاهده ارائه کرد.
برخی کارشناسان معتقدند که خواستههای روسیه آنقدر زیادهخواهانه است که برای شکست و مشروع جلوه دادن تهاجم به اوکراین طراحی شده است. اما دلایلی وجود دارد که باور کنیم روسیه همچنان امیدوار است از جنگ اجتناب کند و در حال انجام یک پیشنهاد اولیه در یک مذاکره است، و به کمتر از آنچه اکنون میخواهد رضایت میدهد، زیرا میداند که حمله به اوکراین میتواند هزینهبر باشد.
در واقع، نیروهای زمینی روسیه که به دنبال حملات هوایی و موشکی اولیه به سمت غرب حرکت میکنند، میتوانند با مقاومت شدیدی مواجه شوند، به ویژه هنگامی که وارد مناطقی شوند که اکثریت قومی اوکراینی را در خود جای داده است. در حالی که تعادل نظامی بین دولتها میتواند برای پیشبینی برنده این بحران مفید باشد، تاریخ نشان میدهد کسانی که از پیروزی سریع مطمئن هستند، ممکن است با عوارض پیشبینی نشدهای روبرو شوند.
آمریکا تحریمهای اقتصادی بیشتری را علیه روسیه اعمال خواهد کرد، از جمله قطع سیستم پیامرسانی سوئیفت که برای تراکنشهای بانکی جهانی استفاده میشود. پوتین در نشست مجازی خود تهدید بایدن برای تحریم بیشتر روسیه را تقبیح کرد. او پاسخ داد که روسیه به این حرفها عادت کرده است. واشنگتن در دو دهه گذشته درگیر اتخاذ تحریمهای بیرویه بوده است، نزدیک به 8 هزار تحریم تا سال 2019 اعمال شده است و و روسیه و سایر کشورهای هدف راهحلهای مختلفی برای خنثیسازی این مشکلات ابداع کردهاند. علاوه بر این، قطع ارتباط روسیه با سوئیفت به تجارت اتحادیه اروپا با این کشور که در سال 2020 بالغ بر 219 میلیارد دلار بود، و همچنین بانکهای آن که 56 میلیارد دلار از وامگیرندگان روسی دریافت میکنند، لطمه خواهد زد. با این حال، مجازاتهای اضافی میتواند به اقتصاد روسیه آسیب برساند، زیرا اقتصاد این کشور به تازگی بهبودی را پس از انقباض 3 درصدی در سال گذشته آغاز کرده است که عمدتاً ناشی از تأثیرات همهگیری بیماری کووید-19 بود. اگر کنار آمدن با تحریمها بسیار آسان بود، کشورهای تحریم شده به طور مداوم از آنها شکایت نمیکردند.
خط لوله گاز نورد استریم 2 که قبلاً با مخالفت حزب سبزها، یکی از اعضای دولت ائتلافی جدید آلمان روبرو شده بود، ممکن است محکوم به فنا باشد و روسیه که اقتصاد آن به شدت به صادرات نفت و گاز متکی است، میلیاردها دلار از درآمد سالانه خود را از دست خواهد داد. برخی کشورها مزایای آن را مطرح میکنند، در حالی که برخی دیگر هشدار میدهند که این خط لوله، قاره اروپا را در معرض باجخواهی روسیه قرار میدهد، اما رهبران روسیه آن را برای اقتصاد کشورشان بسیار مفید میدانند.