بهگزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده کویینسی در یادداشت خود بهقلم «تریتا پارسی» نوشت: مشکل تلآویو، توافق برجام نیست، بلکه این ایده است که واشنگتن و تهران اصلاً به تنشزدایی خواهند رسید یا خیر.
نیویورکتایمز تحلیلی مهم از تنشهای جاری آمریکا و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) بر سر تلاشهای واشنگتن برای احیای توافق برجام که در مهار برنامه هستهای تهران موفق بود، منتشر کرد. با این حال، به همان اندازه که برای درک وضعیت بین واشنگتن و تلآویو مفید است، این مقاله یک نکته اساسیتر از تحولات اخیر را نادیده میگیرد یعنی اینکه تلاشهای زیاد بایدن برای راضی کردن اسرائیل (رژیم صهیونیستی) به برجام نه تنها شکست خورده است، بلکه احتمالاً مبتنی بر فرضیات نادرست بوده و بنابراین از همان ابتدا اشتباه بوده است.
اختلاف نظر اسرائیل (رژیم صهیونیستی) و آمریکا در مورد برجام چیز جدیدی نیست. اما مقامات ارشد تیم بایدن فکر میکردند که اوباما میتوانست با هماهنگی نزدیکتر با برخی توصیههای جنگطلبانه بنیامین نتانیاهو، بهتر با اسرائیلیها رفتار کند. اما این باور بیاساس است.
این ایده واشنگتن و تهران برای دستیابی به هر توافقی نه تنها ایران را از ساخت بمب اتمی باز میدارد، بلکه تنشهای آمریکا و ایران را کاهش میدهد و تحریمهایی را که مانع از افزایش قدرت منطقهای ایران شده است، لغو میکند.
بسیاری از شرکای واشنگتن در غربآسیا بیشتر نگران نزدیکی ایران و آمریکا و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن هستند. تا زمانی که آمریکا برای مهار نفوذ سیاسی ایران و تضعیف اقتصاد آن تلاش میکند، توازن منطقه به طور مصنوعی به نفع این دولتها متمایل خواهد شد.
در واقع، تلاشهای بیثمر اوباما برای متقاعد کردن شرکای منطقهای واشنگتن و متحدانشان در واشنگتن برای همراهی با برجام نشان داده بود که هیچ احترامی یا مشورتی نمیتواند مخالفت قاطع آنها را با توافق با ایران تغییر دهد.
به محض اینکه مذاکرات در اوایل ماه جاری وارد مرحله تعیین کنندهای شد، «نفتالی بنت» شروع به نادیده گرفتن برجام کرد و در ابراز مخالفت خود با تمایل بایدن برای احیای برجام تردیدی نکرد.
با اینحال، بایدن به تلاش برای راضی کردن اسرائیل (رژیم صهیونیستی) ادامه داده است. تایمز گزارش میدهد که بایدن شروع به تشدید تحریمهای «فشار حداکثری» ترامپ و تهدیدات نظامی در جهت تلاشی آشکار برای آرام کردن اسرائیل (رژیم صهیونیستی) کرده است.
علیرغم صحبتهای سختگیرانه آمریکاییها، مقامات اسرائیلی با نگرانی از ادامه روابط دیپلماتیک آنجا را ترک کردند. در واقع، بزرگترین نگرانی اسرائیل (رژیم صهیونیستی) این است که دیپلماسی موفق شود، نه اینکه شکست بخورد.
حتی اگر برجام احیا شود، اسرائیل (رژیم صهیونیستی) به دنبال «ضمانتی» است که واشنگتن به دنبال مهار کارزار خرابکارانهاش نخواهد بود.
تایمز فاش میکند که اسرائیل (رژیم صهیونیستی) قبل از انجام دو حمله مخفیانه علیه ایران در ماههای ژوئن و سپتامبر، با واشنگتن مشاوره کرده است. این کار نشان نمیدهد که آیا آمریکا تلاش کرده است تا اسرائیل (رژیم صهیونیستی) را متوقف کند یا خیر.
تهران احتمالاً حملات اسرائیل (رژیم صهیونیستی) را تلاش واشنگتن برای تحت فشار قرار دادن ایران به عنوان بخشی از ادامه سیاستهای ترامپ توسط بایدن میداند.
به همین ترتیب، بایدن حملات شبههنظامیان عراقی به نیروهای آمریکایی را به دستور یا تایید ایران میدانست، هرچند مقامات آمریکایی اذعان کردهاند که کنترل ایران بر همین شبهنظامیان پس از ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ابومهدی المهندس، فرمانده حشد الشعبی عراق در ماه ژانویه 2020 به شدت کاهش یافته است.
در حالی که آمریکا هیچ مدرکی دال بر اینکه ایران دستور این حملات را داده است، ندارد، اطلاعات آمریکا نیز هیچ مدرکی مبنی بر تلاش ایران برای جلوگیری از این کارها نیز مشاهده نکرده است.
مقامات آمریکایی بر این باورند که تا زمانی که ایران برای ساخت بمب هستهای اقدامی نکرده است، برنامه نظامی هستهای ندارد. از سوی دیگر، مقامات اسرائیلی معتقدند که ایران به تلاشهای مخفیانه خود برای ساخت بمب اتمی از سال 2003 ادامه داده است.