بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالیسی در یادداشت تازه خود بهقلم «گرانت راملی» نوشت: در توافق نوظهور بین روسیه و ایران برای تامین تسلیحات یکدیگر، اولی صدها پهپاد ایرانی را برای حمله به شهرهای اوکراین و زیرساختهای غیرنظامی دریافت کرده است، در حالی که به نظر میرسد دومی جنگنده پیشرفته سوخو 35 روسیه را دریافت میکند.
علاوه بر این، گزارش شده است که مسکو تسلیحات فتحشده آمریکا و سایر کشورهای غربی را به تهران فرستاده است.
کاخ سفید خاطرنشان کرده است که ایران همچنین میتواند به «مولفههای نظامی پیشرفته» و تسلیحات بیشتر مانند هلیکوپترها و سامانههای پدافند هوایی دسترسی پیدا کند.
در واقع، یکی از نمایندگان مجلس ایران در ژانویه ادعا کرد که ایران قبلاً این سیستمها را سفارش داده است و فقط منتظر تحویل است.
افزودن یکی از هواپیماهای جنگنده چندمنظوره برتر روسیه و همچنین همکاری در زمینه آموزش نظامی و توسعه تسلیحات، گام مهمی در تعمیق روابط امنیتی مسکو و تهران است
همچنین تغییری را نسبت به گذشته نشان میدهد: در سالهای اخیر، مسکو فروش تسلیحات خود به ایران را با سایر روابط نظامی و دیپلماتیک خود در منطقه به دقت تنظیم کرده است. قابلتوجهترین معامله در دهه گذشته، خرید سامانه پدافند هوایی اس-300 روسیه در سال 2016 بود.
آخرین باری که روسیه هواپیماهای جنگی به ایران تحویل داد در اوایل دهه 2000 بود، زمانی که تنها 6 عدد از هواپیماهای سوخو25 خود را تحویل داد.
در کوتاهمدت، خط تسلیحاتی جدید از روسیه به ایران ممکن است بهطور چشمگیری تعادل کلی قدرت در غربآسیا را تغییر ندهد.
اولاً، تلفات تجهیزات عظیم روسیه در جنگ جاری در اوکراین این احتمال را ایجاد میکند که مسکو مجبور به کاهش صادرات تسلیحات خود شود.
مهمتر از آن، قدرت نظامی اولیه ایران در قابلیتهای نامتقارن آن نهفته است: استفاده از سکوهای بدون سرنشین، موشکهای کروز، موشکهای بالستیک، و شبکه پیچیدهای از نیروهای نیابتی منطقه. حتی برای به کار انداختن سوخوهای 35، ایران باید یک گروه خلبانی برای بهرهبرداری از آنها و همچنین راهاندازی یک خط لوله تعمیر و نگهداری برای عملیاتی نگه داشتن آنها ایجاد و آموزش دهد.
تحریمهای صنعت دفاعی روسیه و فرسایش میدان نبرد خود مسکو در اوکراین، این مورد را دشوار میکند، زیرا تامین قطعات یدکی برای تکنولوژیهای روسی چالشبرانگیز خواهد بود. بنابراین احتمالاً زمان قابلتوجهی طول میکشد تا ایران بتواند خود را با این سوخو 35ها وفق دهد.
پیامد بزرگتر و مهمتر این محمولهها در درازمدت مشخص میشود: توانایی ایران در مهندسی معکوس، تکثیر و تولید انبوه اجزای این تکنولوژیها، که قابلیتهای نظامی متعارف بیشتری را به زرادخانههای ایران و نیروهای نیابتی آن اضافه میکند.
ایران دارای صنعت تسلیحاتی بهخوبی توسعهیافته است و در طول تاریخ در مهندسی معکوس تکنولوژیهای متعددی از جمله جتهای جنگنده، موشکها و قطعات هواپیما موفق بوده است.
ایران پس از گرفتن یک پهپاد شناسایی آمریکایی RQ-170 Sentinel در سال 2011، انواع مسلح و غیرمسلح مهندسی معکوس را در سال 2014 انجام داد. در سال 2018، یکی از آن کپیها را از سوریه به حریم هوایی اسرائیل پرواز داد و در آنجا سرنگون شد. ایران همچنین چندین نسخه داخلی از موشک ضد تانک
BGM-71 TOW آمریکا، از جمله توفان و انواع آن را ساخته است. دشمنان اصلی ایران، آمریکا و اسرائیل، باید نه تنها یک ارتش ایرانی با قابلیتهای پیشرفتهتر، بلکه یک شبکه منطقهای از نیروهای نیابتی مجهز به تسلیحات پیشرفتهتر توسط ایران را پیش روی خود ببینند.
محمولههای مسکو همچنین نشاندهنده تغییر بالقوه نگرانکننده در صادرات تسلیحات این کشور در منطقه است. از لحاظ تاریخی، روسیه در انتقال تسلیحات به غربآسیا و مناطق مجاور متعادل است.
در واقع، صادرات تسلیحات روسیه به ایران در مقایسه با صادرات تسلیحاتی به مصر، الجزایر و هند کاهش یافته است. در حال حاضر، هواپیماهای سوخو 35 که به دست ایران میرسند، جتهایی هستند که مصر قبلا خریداری کرده بود، اما بخشی از آن به دلیل چشمانداز تحریمهای آمریکا لغو شده بود.
تأثیر جنگ اوکراین و تحریمهای بعدی بر صنایع دفاعی روسیه، صادرات تسلیحات روسیه به جاهای دیگر را پیچیده کرده است. در مارس 2022، یک تولیدکننده دفاعی روسی ادعا کرد که قادر به پرداخت نزدیک به یک میلیارد دلار برای تسلیحات از کشورهایی مانند هند و مصر نیست.
با توجه به اهمیت صادرات دفاعی برای اقتصاد روسیه، این کشور ممکن است بیشتر از فروش خود را به ایران هدایت کند، زیرا معاملاتش با مشتریان سنتی به خطر میافتد.
در درازمدت، این محمولهها احتمالاً هزینههای دفاعی غربآسیا را افزایش خواهند داد. در حال حاضر، غربآسیا یکی از بزرگترین مناطق واردکننده تسلیحات در جهان است.
این کشور میزبان پنج کشور از 15 واردکننده بزرگ سلاح در جهان (عربستان، قطر، مصر، امارات و کویت) است و شامل 9 کشور از 15 کشور برتر از نظر هزینههای دفاعی نسبت به تولید ناخالص داخلی (عمان، کویت، الجزایر، اردن، عربستان، مراکش، اسرائیل، امارات و قطر) است.
کشورهای منطقه بهسختی نیاز به دلیلی برای هزینه بیشتر در تسلیحات داشتند، اما افزودن جنگندههای پیشرفته روسی، و احتمالاً دیگر تکنولوژیهای پیشرفته روسی در آینده، دولتهای منطقه را عصبی کرده و احتمالاً خرید تکنولوژیهای مشابه را تشویق میکند. امارات ممکن است بهدنبال احیای مذاکرات بر سر خرید احتمالی اف-35 باشد، برای مثال، اگر ایران سوخو 35 را به زرادخانه خود اضافه کند.