به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیانت در تحلیلی به‌قلم «براولی بنسون» نوشت:سکوهای نفتی در نزدیکی سواحل باکو، پایتخت آذربایجان، همواره یادآور عواملی است که اقتصاد این کشور دریای خزر را به حرکت در می‌آورد.
با این حال، اواخر امسال، اتکای کشور به صادرات سوخت فسیلی با نگرانی‌های مربوط به گرمایش جهانی مواجه خواهد شد، زیرا باکو میزبان بیست و نهمین کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد، COP29 است.
اعلام اینکه آذربایجان میزبان کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد خواهد بود، بسیاری از فعالان آب‌وهوا و حقوق بشر را آزار داده است؛
تعهدات این کشور در قبال سیاست‌های سازگار با آب‌وهوا را در زمانی که متکی بر درآمدهای سوخت فسیلی است و سرکوب گسترده مخالفان داخلی را دنبال می‌کند، زیر سؤال می‌رود.
انتخاب آذربایجان تنها یک سال پس از آن صورت می‌گیرد که نگرانی‌های مشابهی درباره برگزاری کنفرانس امارات مطرح شده بود.
«کیت واترز» مدیر مسئولیت‌پذیری ناظر حقوق بشر و محیط‌زیست حوضه خزر، گفت: «این اقتصادی است که بر پایه نفت و گاز ساخته شده است».
وی افزود که این کشور هنوز تعهد جهانی متان را امضا نکرده است و توافقی برای محدود کردن سهم تولیدکنندگان سوخت فسیلی در گرمایش جهانی صورت نگرفته است؛ «بنابراین به‌نوعی از تعهدات بین‌المللی خود وفا نکرده است.»
وزارت امور خارجه این کشور نیز به درخواست مصاحبه خبرگزاری مختلفی پاسخ نداد. آذربایجان قبلاً به دلیل مدیریت اولیه خود در کنفرانس دچار مشکل شده است. در اوایل ژانویه، دولت مختار بابایف را که به مدت دو دهه در شرکت نفت دولتی کار می‌کرد، به‌عنوان رئیس کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد معرفی کرد.
سپس الهام علی‌اف اعلام کرد که کمیته سازماندهی کنفرانس متشکل از 28 مرد و بدون هیچ زنی خواهد بود. پس از طوفان رسانه‌ای و با هماهنگی وضعیت، به‌سرعت از این حرکت عقب‌نشینی کرد و 12 زن را در این کمیته منصوب کرد.
به گفته تام پگرام، مدیر مؤسسه مدیریت جهانی دانشگاه کالج لندن، میزبانی کنفرانس سالانه تغییرات آب‌وهوا در کشور این فرصت را می‌دهد تا شهرت خود را افزایش دهد و بر دستور کار جهانی آب‌وهوا تأثیر بگذارد.
اما در این نوع انجمن‌ها، احترام به حقوق بشر می‌تواند در جایگاه دوم نگرانی‌های مربوط به عدالت آب‌وهوا قرار گیرد. این دو موضوع خیلی خوب با هم ترکیب نمی‌شوند و از برخی جهات شبیه ترکیب آب و نفت است. (عدم هماهنگی مفهوم کنفرانس با وضعیت آذربایجان)
این مسئله با توجه به فضای سیاسی باکو بسیار مهم است. در اواخر سال گذشته، مقامات چندین روزنامه‌نگار از سازمان‌های رسانه‌ای مستقل را بازداشت کردند.
سپس، در تاریخ 7 فوریه، این کشور یک انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار کرد که به‌طور گسترده مدیریت شده و با بی‌نظمی‌ها همراه بود و دوباره خود علی‌اف انتخاب شد.
تنش بر سر حقوق بشر و شرایط سیاسی و همچنین مناقشه قره‌باغ به درگیری بین باکو و مجمع پارلمانی شورای اروپا دامن می‌زند.
برای آذربایجان، کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد فرصتی برای بازنشانی خودش ارائه می‌دهد؛ برای ارائه یک تصویر مدرن و کم‌اهمیت جلوه دادن اقدامات ضعیف حقوقی آن خواهد بود.
واترز گفت: «آن‌ها همچنین می‌توانند ادعا کنند که به شیوه‌ای واقعاً معنادار، به شیوه یک مدیر در مذاکرات پیشرو در زمینه آب‌وهوا مشارکت کنند و ادعای آب و خاک برای خود کنند.»
صادرات انرژی به‌طور بالقوه می‌تواند به باکو در دستیابی به تنظیم مجدد کمک کند.
از زمان تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین در سال 2022، آذربایجان به‌عنوان منبع جایگزین صادرات انرژی برای اروپا ظاهر شده است و قرار است تا سال 2027 عرضه گاز به این قاره را دو برابر کند.
اما موقعیت باکو به‌عنوان یک تأمین‌کننده اصلی ضعیف است. زیرساخت‌های گازی موجود این کشور پتانسیل صادرات آن را محدود می‌کند.
علاوه بر این، بانک جهانی تخمین می‌زند که ذخایر نفت آذربایجان در دریای خزر ظرف ۲۵ سال آینده تمام خواهد شد.
سال گذشته، تولید نفت این کشور 7.4 درصد کمتر از سال 2022 بود. (تولید گاز، برعکس، رشد کرد.) چالش‌های صادرات انرژی در آینده احتمالاً عامل مهمی در ترغیب کشور به پذیرش «رشد سبز» و توسعه خود تا سال 2030 باشد.
در حالی که هنوز خیلی زود است که دقیقاً بگوییم مقامات آذری چگونه از کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد به‌عنوان ویترین خود استفاده خواهند کرد، اما بعد از سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر سرنخ‌هایی به دست خواهد آمد.
در سال 2022، آذربایجان 114 میلیون دلار وام از منابع اروپایی و آسیایی برای تأمین مالی ساخت یک نیروگاه خورشیدی توسط یک شرکت دولتی اماراتی در شرق کشور دریافت کرد.
بانک بازسازی و توسعه اروپا هنگام اعلام این وام‌ها گفت: «این نه تنها از دستور کار کربن زدایی آذربایجان حمایت می‌کند، بلکه به امنیت انرژی اروپا از طریق افزایش دسترسی به گاز داخلی برای صادرات نیز کمک می‌کند».
نگرانی‌ها در مورد اینکه کشور هیچ برنامه‌ای برای رهایی از وابستگی به صادرات سوخت‌های فسیلی ندارد، به‌ویژه که تقاضا همچنان در حال رشد است، همچنان ادامه دارد.
پگرام در مورد افزایش تقاضای سوخت فسیلی که تلاش‌های کاهش تقاضا را مختل می‌کند گفت: «اکنون یک واقعیت اقتصاد سیاسی وجود دارد که واقعاً به‌نوعی در برابر اهداف بهینه یا ایده‌آل در دستور کار اقدام اقلیمی است و آذربایجان می‌تواند از آن استفاده کند.»