بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه مدرن دیپلماسی در مقاله تازه خود بهقلم « ضمیر احمد اعوان» نوشت: شانزدهمین اجلاس سران بریکس که در کازان روسیه برگزار شد..
با بیانیه کازان بهعنوان بیانیه ای قدرتمند علیه هژمونی، اجبار مالی و دیپلماسی مبتنی بر تحریم آمریکا، نقطه عطفی را در نظم جهانی رقم زد.
این بیانیه بر ظهور بریکس بهعنوان یک بلوک قدرتمند که متحد در برابر سوء استفاده از نهادهای بینالمللی برای پیشبرد برنامههای سیاسی میایستد، تأکید کرد.
این بیانیه بر نکات کلیدی مانند دلارزدایی، رویکرد ضد هژمونیک به حاکمیت جهانی غرب، و رد تحریمهایی که غرب بهعنوان ابزار زور استفاده میکند، تأکید کرد.
یکی از نکات اصلی بیانیه کازان، شکست آمریکا و متحدانش برای انزوای روسیه در صحنه جهانی است.
با وجود تحریمهای غرب، فشارهای اقتصادی و تلاش برای به حاشیه راندن روسیه پس از درگیری اوکراین، اجلاس سران بریکس بر تداوم نفوذ و مرکزیت روسیه در سیاست جهانی تأکید کرد.
حمایت قوی کشورهای عضو بریکس در جریان اجلاس سران بریکس، ناامیدی فزایندهای را از تلاشهای تحت رهبری آمریکا برای کنترل گفتمان بینالمللی و مجازات کشورهایی که در برابر سیاستهای غربی مقاومت میکنند، آشکار کرد.
حضور و نفوذ روسیه در برجام نشان میدهد که استراتژی آمریکا برای تضعیف مسکو تا حد زیادی شکست خورده است.
بیانیه کازان نیز گامهای مهمی در جهت دلارزدایی برداشت.
از آنجایی که کشورهای بریکس بهدنبال کاهش وابستگی خود به دلار آمریکا هستند، آنها در حال بررسی ارزهای جایگزین برای تسویه حسابهای تجاری و مالی هستند.
هدف این جایگزینی کاهش تسلط جهانی دلار است که مدتهاست بهعنوان یک ابزار سیاسی توسط آمریکا برای اعمال فشار بر کشورهای رقیب استفاده میشود
با گسترش بریکس و علاقه سایر کشورها به پیوستن به این بلوک، دلارزدایی ممکن است بهزودی به واقعیت تبدیل شود و اهرم مالی آمریکا بر بازارهای جهانی را کاهش دهد و به کشورها آزادی بیشتری در سیاستهای اقتصادی خود بدهد.
بریکس خود را بهعنوان یک اتحاد ضد هژمونیک معرفی کرده است.
بیانیه کازان مخالفت با سیستمهای تحریمی تحت رهبری غرب را که برای مجازات کشورها مورد استفاده قرار میدهند، برجسته میکند.
کشورهای بریکس که بسیاری از آنها با اجبار اقتصادی و سیاسی از سوی آمریکا مواجه شدهاند، مخالفت خود را با استفاده از پلتفرمهای بینالمللی مانند سازمان ملل، بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول (IMF) برای ادامه رقابتهای سیاسی اعلام کردند.
این اعلامیه تأکید میکند که این نهادها باید به وظایف اصلی خود یعنی ترویج صلح، توسعه و همکاری جهانی بازگردند و نباید بهعنوان ابزاری برای به حاشیه راندن یا مجازات کشورهای غیرغربی مورد استفاده قرار گیرند.
اکنون بریکس بهعنوان اتحاد ملتهایی که در طول تاریخ قربانی ریاکاری، زورگویی و سیاستهای خارجی تهاجمی غرب بودهاند دور هم گرد آمدند.
بسیاری از اعضای آن همراه با کشورهایی که به پیوستن به این گروه علاقه نشان میدهند در مقطعی با مداخلات یا تحریمهای غرب مواجه شدهاند.
این کشورها چه از طریق مداخلات نظامی، چه تحریمهای اقتصادی یا مداخله سیاسی، هدف جاهطلبیهای هژمونیک آمریکا بودهاند.
بیانیه کازان تأکید کرد که بریکس به اتحادی از کشورها تبدیل شده که بهدنبال تغییر نظم جهانی و ایجاد نظامی منصفانه، چند قطبی و مقاوم در برابر اجبار یکجانبه است.
گسترش بریکس یکی از مهمترین تحولاتی است که در بیانیه کازان به آن اشاره شده است. کشورهایی از آفریقا، غربآسیا و آمریکای لاتین برای پیوستن به این بلوک صف میکشند و مشتاق فرار از خفقان اقتصادی و سیاسی نظم جهانی تحت سلطه آمریکا هستند.
با گنجاندن بالقوه اعضای جدید، بریکس مجموعاً بخش قابلتوجهی از جمعیت جهان، منابع طبیعی و اقتصاد جهانی را نمایندگی خواهد کرد. در نتیجه، این بلوک تأثیر بیشتری بر سیاستگذاری بینالمللی، تجارت و پویاییهای ژئوپلیتیکی خواهد داشت.
اهداف اولیه بریکس که در زمان تأسیس آن تعیین شد، بر همکاری اقتصادی و توسعه میان بازارهای نوظهور متمرکز بود.
با این حال، مداخلات آمریکا و سیاستهای اجبار اقتصادی، کشورهای بریکس را به گسترش برنامههای خود سوق داده است که اکنون بر روی مقابله با تلاشهای آمریکا برای کنترل سیستمهای سیاسی و اقتصادی جهانی متمرکز شدهاند.
تغییر از یک بلوک اقتصادی به یک اتحاد ژئوپلیتیکی پیامد مستقیم شکستهای سیاست خارجی آمریکا است که کشورهای بیشتری را به سمت بریکس سوق داده است.
چین و روسیه بهعنوان قدرتهای پیشرو در بریکس، نقش مهمی در هدایت این بلوک به سوی نظم نوین جهانی ایفا میکنند.
هر دو کشور در ترویج دلارزدایی، تقویت همکاری بین کشورهای بریکس و تشویق به گسترش این اتحاد نقش مهمی داشتهاند.
ابتکار کمربند و جاده چین و دیپلماسی انرژی روسیه در حال تغییر شکل مسیرهای تجارت جهانی و زنجیره تامین هستند و در عین حال سلطه سیستمهای مالی تحت کنترل غرب را کاهش میدهند.
این دو کشور با هم در حال پیشروی تلاشها برای ایجاد نظم جهانی متعادلتر و چندقطبی هستند، جایی که هیچ کشور یا گروهی از کشورها نتوانند بر حکمرانی جهانی تسلط داشته باشند.
موفقیت شانزدهمین اجلاس سران بریکس در کازان تأثیر عمیقی بر ژئوپلیتیک جهانی خواهد داشت.
با گسترش این بلوک، نه تنها هژمونی آمریکا به چالش کشیده میشود، بلکه یک جایگزین مناسب برای کشورهایی که بهدنبال فرار از سلطه سیاسی و اقتصادی غرب هستند، نیز ارائه میشود. کشورهای بریکس قبلاً شروع به ایجاد مسیرهای تجاری جدید، سیستمهای مالی و اتحادهای سیاسی کردهاند که مستقل از نفوذ غرب عمل میکنند.