به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده مطالعات امنیت ملی (INSS) در مقاله‌ای به‌قلم «گالیا لیندنشتراوس» « ککارمیت والنسی» منتشر کرد که در آن آمده است: «رجب طیب اردوغان» -رئیس‌جمهور ترکیه- در ماه می 2022 از آغاز عملیات بزرگ زمینی دیگری علیه کردها گفته بود.
آیا قصد انجام آن را دارد؟ از سوی دیگر، ترکیه اخیرا اظهارات آشتی‌جویانه‌ای را در مورد دولت اسد بیان کرده است. به نظر می‌رسد که این دو فرایند تناقض‌آمیز باشند و مسئله اینجاست که کدام روند بر روابط بین ترکیه و سوریه حاکم خواهد شد: عادی‌سازی روابط یا افزایش تنش؟
تظاهرات گسترده‌ای در اواسط آگوست 2022 در ده‌ها شهر تحت کنترل مخالفان سوری در استان‌های ادلب و حلب در شمال سوریه بر پا شد که در واکنش به اظهارات غافلگیرکننده وزیر خارجه ترکیه در 11 آگوست بود و تظاهرکنندگان شعار می‌دادند: «ما آشتی نمی‌خواهیم.» وزیر خارجه ترکیه گفته بود: «ما باید مخالفان و دولت را به نحوی برای آشتی دور هم جمع کنیم، وگرنه صلح دائمی به دست نخواهد آمد.»
آنکارا با نگرانی به تقویت کردها و گسترش قلمرو تحت کنترل آن‌ها در شمال سوریه می‌نگریست که تا حدی ناشی از جنگ مداوم آن‌ها با داعش و موفقیت‌شان در این جنگ بود.
آنکارا به خصوص از تسلط کردهای سوریه بر این حوزه و اینکه کردها طول مرز ترکیه و سوریه را به کنترل خود درآورند، ناراضی بود.
امروزه 3.7 میلیون پناهنده سوری به واسطه جنگ داخلی سوریه در ترکیه زندگی می‌کنند و بیشتر آن‌ها در خارج از اردوگاه‌های پناهندگان هستند.
به گفته وزیر کشور ترکیه، 200 هزار سوری از مارس 2022 وارد خاک این کشور شده‌اند و به آن‌ها تابعیت داده شده، در حالی که حدود 500 هزار سوری «داوطلبانه» به مناطق تحت کنترل ترکیه در شمال سوریه بازگشته‌اند.
روند ترک‌سازی طی چند سال گذشته در این مناطق جریان داشته و نفوذ و حضور ترکیه در ادلب گسترش یافته است.
لحن آشتی‌جویانه اخیر ترکیه و اشاره به عادی‌سازی روابط با سوریه نشان‌دهنده چرخش 180 درجه‌ای در سیاست خارجی این کشور است که می‌تواند دو منفعت اساسی برای اردوغان داشته باشد: رسیدگی به مشکل پناهندگان برای بازگرداندن آن‌ها به سوریه و گفت‌و‌گو با اسد با توجه به فشاری که روسیه برای انجام آن وارد می‌کند.
احتمال دارد عادی‌سازی روابط منجر به قطع یا کاهش حمایت ترکیه از شورشیان شود و در نتیجه، به اسد اجازه دهد تا ضربه‌ای کوبنده به باقیمانده مخالفان نظام بزند.
با این حال، ممکن است که آشتی بین حکومت اسد و آنکارا به منزله واگذاری خاک سوریه و مشروعیت بخشیدن به حضور ترکیه در آنجا باشد، اما باید توجه داشت که اسد مایل است حاکمیت خود را بر تمام خاک سوریه به دست آورد.
موضوع تدوین «توافقنامه آدانا 2» نیز مطرح است. ضمیمه چهارم این توافقنامه به صراحت بیان کرده که در صورت عدم پایبندی سوریه به تعهدات خود، ترکیه می‌تواند برای مبارزه با فعالین زیرزمینی کرد تا پنج کیلومتر وارد خاک سوریه شود.
عقب‌نشینی آنکارا از نگاه شورشیان سوری در شمال این کشور، ضربه بزرگی به موقعیت آن‌هاست. مردم این منطقه از ارزش‌های انقلاب سوریه و هدف اصلی‌شان برای سرنگونی حکومت اسد دست برنمی‌دارند.
در نتیجه، مسیر عادی‌سازی روابط بین ترکیه و سوریه راهی هموار نیست، اما ممکن است که هم اردوغان و هم اسد گام‌های اولیه را در این مسیر بردارند.
اسد می‌تواند از عادی‌سازی روابط با ترکیه برای احیای موقعیت منطقه‌ای سوریه استفاده کند و ابزاری باشد تا ترکیه را از سازمان‌های شورشی دور نموده و مهم‌ترین بخش باقیمانده از مقاومت را در این کشور خنثی کند.