به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در یادداشتی به‌قلم «ماکیل روبین» نوشت: هر دموکراتی هر روز صبح از خواب بیدار می‌شود و می‌داند که دوره ریاست‌جمهوری او چه زمانی به پایان می‌رسد.
هر دیکتاتوری باید بیدار شود و به این فکر کند که امروز می‌تواند آخرین روز او باشد؟
هیچ‌کس نمی‌داند که حکومت رجب طیب اردوغان بر ترکیه چگونه و چه زمانی پایان خواهد یافت.
زندانی شدن رقیب احتمالی او در سال 2023 انتقال دموکراتیک را بعید می‌کند.
کودتا نیز به همین ترتیب بعید است و ترک‌ها آن‌قدر تضعیف روحیه شده‌اند که نمی‌توانند شورش کنند. درنهایت و به‌احتمال‌زیاد، سرطان روده بزرگ و یا گلوله یک قاتل ممکن است او را از میان بردارد.
آنچه ترک‌ها باید برای آن برنامه‌ریزی کنند، این است که چگونه آسیب‌هایی را که اردوغان وارد کرده است، جبران کنند.
آن‌ها برخی از امور را می‌دانند، اما خیلی چیزهای بیشتری در پشت سکوتی که از رسانه‌های پر جنب‌وجوش ترکیه که توسط اردوغان به‌جامانده، پنهان می‌ماند.
این تفکر خیلی خوش‌بینانه است که باور کنیم با سقوط اردوغان، ترکیه به‌سادگی به وضعیت قبلی بازخواهد گشت.
به هر حال، دو دهه قدرت اردوغان به او اجازه داد تا نسلی را شکل دهد.
بیش از 30 میلیون ترک تحصیلات خود را با برنامه درسی اردوغان گذراندند. او بوروکراسی را تغییر داده و ارتش را از سنگر سکولاریسم به موتور اسلام‌گرایی تبدیل کرده است.
اردوغان با تغییر قانون اساسی تسلط خودکامه خود را بر ملت مستحکم کرد.
بلافاصله پس از مرگ یا برکناری اردوغان، ترک‌ها باید درباره سرنوشت قانون اساسی فعلی خود تصمیم بگیرند: آن‌ها ممکن است به قانون اساسی 1982 بازگردند، بدون اینکه برخی یا همه بازنگری‌های سال 2017 وجود نداشته باشد.
حداقل، آن‌ها می‌توانند قانون اساسی خود را اصلاح کنند و محدودیت‌های دوره‌ای اضافه کنند تا اطمینان حاصل شود که هیچ دیکتاتوری پس از اردوغان نخواهد آمد.
اردوغان مهم‌ترین رهبر ترکیه از زمان آتاتورک است، اما روز حسابرسی او فرا می‌رسد.
اکنون زمان برنامه‌ریزی فرا رسیده است، زیرا این تغییر می‌تواند زودتر از آنچه اکثر ترک‌ها انتظار دارند رخ دهد.