بهگزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده کویینسی در مقاله تازه خود بهقلم «کافیرو» «عبدالرحمن» نوشت:در حالی که کل غربآسیا در مورد چگونگی پاسخ «محور مقاومت» تحت رهبری ایران به ترور«اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی حماس در روز 31 جولای در تهران توسط اسرائیل، در تعلیق است.
تصمیم این گروه برای انتخاب یحیی سنوار بهعنوان رئیس جدید خود. سؤالاتی را در مورد استراتژی آینده خود مطرح میکند.
برخلاف هنیه که در قطر مستقر بود و بهعنوان نماینده ارشد حماس در خارج از کشور فعالیت میکرد، سنوار از زمان آزادی از زندان اسرائیل در سال 2011 بهعنوان بخشی از مبادله زندانیان در غزه مستقر بوده است.
در غزه، سنوار که آمریکا در سال 2015 او را بهعنوان تروریست معرفی کرد، از سال 2013 تا سال 2017 بهعنوان دفتر سیاسی حماس خدمت کرد، زمانی که او رهبر جنبش در غزه شد.
سنوار یکی از فرماندهان نظامی قدیمی حماس است. اسرائیل او را مغز متفکر نهایی عملیات سیل الاقصی میداند.
با توجه به شرایط بسیار متفاوتی که هنیه و سنوار در آن عمل کردهاند، منطقی به نظر میرسد که بپرسیم آیا تغییر رسمی رهبری تغییراتی را در نحوه مبارزه با اسرائیل، تعامل با سایر جناحهای فلسطینی و روابط آن با کشورهای خارجی ایجاد خواهد کرد یا خیر.
حماس یکپارچه نیست. شخصیتهای مختلف حماس به روشهای متفاوتی با مسائل برخورد کردهاند و بر اختلافات درونسازمانی تأکید میکنند که اختلافات هنیه و سنوار آن را برجسته میکند.
هنیه بیشتر به میانهروی و عملگرایی معروف بود. در درون حماس، او یک صدای بانفوذ برای دیپلماسی در صورت نیاز با اسرائیل و تمایل به سازش بود.
از سوی دیگر، سنوار از تندروها محسوب میشود. بهعنوان رئیس جدید حماس، احتمالاً کمتر آماده سازش با اسرائیلیها خواهد بود.
اینکه آیا سنوار به مذاکرات وحدت حیاتی با دیگر جناحهای فلسطینی، مهمتر از همه بین حماس و فتح، متفاوت از رئیس پیشین خود نزدیک خواهد شد، مشخص نیست.
هنیه هشت روز قبل از ترور خود در پایتخت ایران، اعلامیه آشتی را در پکن امضا کرد که در آن حماس، فتح و 12 گروه فلسطینی دیگر با «پایان دادن به تفرقه و تقویت وحدت فلسطین» موافقت کردند.
برخی کارشناسان معتقدند که ارتقای سنوار لزوماً محاسبات حماس را در مورد گفتوگوهای آشتی با فتح و دیگر جناحهای فلسطینی تغییر نمیدهد.
معین ربانی، تحلیلگر سیاسی فلسطینی و سردبیر مجله جدلیه، یکی از نشریات مؤسسه مطالعات عرب، در این باره گفت: موانع اصلی موفقیت چنین طرحهایی نه حماس و نه فتح است، بلکه با محمود عباس [رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین] است.
وی افزود: تا زمانی که عباس بماند، اجرای موفقیتآمیز هر ابتکاری صفر میماند.
در نهایت، اسرائیل با ترور هنیه تصمیم به حذف یک شخصیت میانهرو در حماس گرفت و اکنون با یک فرمانده نظامی که کمتر سازش میکند، به جنگ خود علیه حماس خواهد پرداخت.
رهبری جدید حماس احتمالاً مقاومت مسلحانه را اولویت اصلی خود قرار خواهد داد و آن را تنها راه واقعبینانه به سوی رهایی میبیند، زیرا جناحهای سیاسی و نظامی این گروه بهطور فزایندهای مبهم میشوند.