بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه اج اینسایت در یادداشت تازه خود بهقلم «جیم اونیل» نوشت:جنگ روسیه در اوکراین، دیدار اخیر «ولادیمیر پوتین» و «شی جین پینگ» در مسکو، همچنین موفقیت آشکار چین در میانجیگری نزدیکی دیپلماتیک بین ایران و عربستان، به صحبتهای تازه درباره تهدیدها علیه اولویت جهانی آمریکا و بهویژه دلار آمریکا دامن زده است.
گروه بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) اکنون در حال بررسی (برنامه) توسعهای است که (عضویت) کشورهایی مانند ایران و عربستان را به همراه خواهد داشت و سؤالاتی را در مورد معیارهای عضویت و نقش بانک توسعه جدید خود ایجاد میکند؛
اما آیا یک BRICS-Plus بزرگتر و تأثیرگذارتر واقعاً خطراتی را برای دلار ایجاد میکند؟
تهدیدهای درکشده برای نقش دلار در سیستم مالی جهانی چیز جدیدی نیست. بدیهی است که اگر زمانی برسد که آمریکا بزرگترین اقتصاد جهان نباشد، وضعیت دلار زیر سؤال خواهد رفت.
همین امر در مورد پوند استرلینگ در نیمه اول قرن بیستم صادق بود (اگرچه تا زمانی که بریتانیا از نظر اقتصادی پیشی گرفت، پوند از جایگاه جهانی خود حذف نشد).
از میان رفتن دلار لزوماً برای آمریکا چیز بدی نخواهد بود، با توجه به همه مسئولیتهای اضافی که با انتشار ارز ذخیره اصلی جهان همراه است.
در یک اقتصاد جهانی که آمریکا دیگر مانند گذشته مسلط نیست، وابستگی دیگران به سیستم پولی آمریکا و اولویتهای داخلی فدرال رزرو بهینه نیست.
سایر اقتصادها ترجیح میدهند که ارزها، سیاستهای پولی و الگوهای تجاری آنها تحت تأثیر ارزهای آمریکا قرار نگیرد.
اما این واقعیت که گروهی از قدرتهای نوظهور بهاستثنای آمریکا، آرزوهای بزرگتری برای خود دارند، لزوماً برای سیستم مالی آمریکامحور معنایی ندارد.
بههرحال کشورهای بریکس و کشورهای بالقوه بریکس پلاس با چالشهای مهم زیادی برای خود مواجه هستند و مشخص نیست که آنها میخواهند باهم فراتر از صدور بیانیههای نمادین به چه چیزی دست یابند.
مهمتر از همه، مهمترین اقتصادهای این گروه چین و هند هستند، دشمنانی سرسخت که بهندرت در مورد چیزی همکاری میکنند. تا زمانی که این تغییر نکند، تصور اینکه بریکس یا حتی یک گروه گسترده میتواند هر چالشی جدی برای دلار ایجاد کند، یک خیال واهی است.
من اغلب از فقدان همکاری بین چین و هند (دو کشور پرجمعیت دنیا) ناامید میشوم. اگر آنها بتوانند بر خصومت تاریخی خود غلبه کنند و یک برنامه مشترک جاهطلبانه برای گسترش تجارت و مقابله با مسائلی مانند تهدیدات بهداشتی و تغییرات آب و هوایی ایجاد کنند.
ایدههای بریکس برای وضعیت موجود مالی و پولی نهتنها قابلقبول، بلکه قریبالوقوع خواهد بود.
مدتها استدلال کردهام که چین باید اولین حرکت را با دعوت از هند برای کمک به طراحی مشترک عناصر ابتکار کمربند و جاده انجام دهد.
تحقق برنامه جاهطلبانه ابتکار کمربند و جاده برای سرمایهگذاریهای زیربنایی فراملی در همکاری با هند، کمک بسیار قویتر و پایدارتری به آسیا و فراتر از آن خواهد کرد.
در غیر این صورت، ابتکار کمربند و جاده یک ابتکار کوچک چینی باقی خواهد ماند که اساساً برای تحمیل ترجیحات چینی بر دیگران وجود دارد.
اضافه شدن احتمالی عربستان و ایران با اخطارهای مشابه همراه است. بله، ورود دو تولیدکننده بزرگ نفت (علاوه بر روسیه) احتمال قیمتگذاری نفت به ارزهایی غیر از دلار را افزایش میدهد؛ اما در صورتی که استفاده نکردن از دلار یک هدف صریح، مشترک واقعی و عمیق باشد.
تا زمانی که BRICS و کشورهای بالقوه BRICS-Plus نتوانند جایگزین معتبری برای دلار برای پسانداز خود پیدا کنند، تسلط دلار واقعاً موردتردید نخواهد بود.