بهگزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده خاورمیانه در یادداشت تازه خود بهقلم «عبدالرسول دیوسالار» نوشت: مذاکرات بر سر احیای توافق برجام تاکنون دشوار بوده است. در دسامبر 2021، پس از مشکلات سخت ایران در وین، «لوید آستین» -وزیر دفاع آمریکا،-در دیدار با «همتای اسرائیلی» خود در واشنگتن، اعلام کرد که دولت بایدن آماده روی آوردن به گزینههای دیگر برای توقف برنامه هستهای تهران، در صورت عدم موفقیت مذاکرات است.
کاخ سفید همچنین تأیید کرد که جو بایدن به کارکنان خود دستور داده تا «اقدامات اضافی» را آماده کنند. گزارشهای رسانهای درباره گفتگوهای آمریکا و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) نشان داد که گفته میشود این گزینه، حمله نظامی مشترک به تأسیسات هستهای ایران است.
با این حال، در اوایل ماه ژانویه سال 2022، همه چیز شروع به تغییر کرد. توافق ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای نصب مجدد دوربینهای نظارتی در تاسیسات هستهای کرج و ارزیابی آمریکا از پیشرفت اندک در مذاکرات وین، امید به راهحل دیپلماتیک را برانگیخت. همچنین، موضع اسرائیل(رژیم صهیونیستی) در قبال توافق آمریکا با ایران به طرز چشمگیری تغییر کرد. «یایر لاپید» -وزیر امور خارجه اسرائیل(رژیم صهیونیستی)- گفت که اسرائیل رژیم صهیونیستی) مخالف هیچ توافقی نیست و «توافق خوب را میپذیرد.» با این حال، علیرغم اختلاف نظرهای قابل توجه بین «آهارون هالیوا» -رئیس اطلاعات نیروهای دفاعی اسرائیل(رژیم صهیونیستی)- و «دیوید بارنیا» -مدیر موساد- هنوز بحث در مورد گزینههای نظامی علیه ایران ادامه دارد.
در حقیقت، بسیار بعید است که تهران برنامه هستهای خود را پس از یک حمله نظامی کنار بگذارد. محدودیتهای عملیاتی جدی برای موفقیت چنین عملیاتی وجود دارد که در پایان، تهران را قادر میسازد تا حوزههای کلیدی فعالیت هستهای خود را، احتمالاً بلافاصله پس از حمله، از سر بگیرد. علاوه بر این، هزینههای داخلی ترک پروژه هستهای بسیار زیاد خواهد بود. باور اینکه رهبران ایران به اندازه کافی به آمریکا اعتماد خواهند کرد، غیر منطقی است. برعکس، یک حمله نظامی، برای ارزیابی منافع امنیتی ناشی از داشتن بمب هستهای خواهد بود و در نهایت پویایی عدم اشاعه سلاحهای هستهای در خاورمیانه را تشدید میکند.
تاسیسات هستهای ایران هیچ عنصر غافلگیر کنندهای نخواهد داشت. سالهاست که روسای جمهور آمریکا و کارشناسان امنیت بینالمللی چنین طرحهایی در مورد اینکه اسرائیل (رژیم صهیونیستی) چگونه ممکن است به ایران حمله کند را مرور میکنند. تهران بیش از اندازه زمان کافی برای تهیه و تدوین یک طرح ضد حمله را در اختیار داشته است. در واقع، تهران به طور خاص تأسیسات هستهای کلیدی خود مانند فردو را برای مقاومت در برابر چنین حملهای طراحی کرده است.
استراتژی تهران ترکیب اقدامات پدافند عامل و غیرعامل به عنوان بخشی از برنامه آمادگی خود بوده است. تحقیقات، تولید سانتریفیوژ، استخراج و فرآوری اورانیوم و تأسیسات احتمالی تولید سلاح به طور گسترده در سراسر کشور پراکنده است. علاوه بر این، همه آنها از سطوح مختلف سیستمهای دفاع هوایی و اقدامات جنگ الکترونیک بهره میبرند. نطنز در عمق 20 متری زمین و فردو در زیر 80 متری در کوه مدفون است. اینها اهداف سخت و عمیقا مدفون هستند که هدفگیری و برنامهریزی عملیاتی را پیچیده میکند و بر میزان موفقیت عملیاتی تأثیر منفی میگذارد.
یک شکاف اطلاعاتی بزرگ در مورد میزان سخت بودن عملیات در فردو و نطنز وجود دارد. کارشناسان قبلاً در مورد اینکه آیا یک بمب 30000 پوندی عظیم آمریکا یا بمب «bunker buster» که اصلیترین گزینه متعارف است، میتواند به تاسیسات ایران نفوذ کند و آسیب کافی به این تاسیسات وارد کند، تردیدهایی را مطرح کردهاند.
به دلایل فوق، این عملیات به عنوان یک لشکرکشی گسترده تلقی میشود. به گفته سرویس تحقیقات کنگره، نیروی هوایی اسرائیل (رژیم صهیونیستی) یا آمریکا به صدها هواپیما و هزاران پرواز برای ارسال بمبهای کافی بر روی چندین هدف و همچنین حفظ پایداری عملیاتی برای انجام ارزیابی موفقیت پس از حمله نیاز دارند.
به عبارت دیگر، آمریکا و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) نیز باید طرحی برای کور کردن سامانه ملی پدافند هوایی ایران در سراسر کشور طراحی کنند.