به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه الشرق الاوسط در گزارشی اعلام کرد: تنش بین ایران و روسیه بر سر کریدور زنگزور در قفقاز جنوبی در حال افزایش است .
سیاستمداران اصلاح‌طلب و محافظه‌کار در تهران پیشنهاد می‌کنند که مسکو عمداً مانع احیای توافق هسته‌ای با غرب می‌شود.
این مناقشه زمانی آغاز شد که «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه، اجرای توافق آتش‌بس بین آذربایجان و ارمنستان، به‌ویژه مفاد گشایش کریدور زنگزور را که سرزمین اصلی آذربایجان را به منطقه نخجوان متصل می‌کند، خواستار شد. ع
باس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این را «خط قرمزی» خواند که قابل عبور نیست و ابراز کرد که چنین موضوعی برای ایران بسیار حیاتی است.
ایجاد اختلال در مسیرهای تجاری استراتژیک از جمله مواردی است که به‌شدت می‌تواند ایران را در تنگایی ژئوپلتیک قرار دهد؛
تهران استدلال می‌کند که افتتاح کریدور زنگزور یک مسیر تجاری حیاتی را که ایران را به اروپا متصل می‌کند، قطع می‌کند.
علی مطهری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی از تمرکز روسیه بر جنگ اوکراین انتقاد کرد و گفت که این کشور منافع ایران را نادیده می‌گیرد و این موضوع اصلاً شایسته یک شریک استراتژیک نیست.
احمد نادری، نماینده مجلس ایران، ناامیدی خود را ابراز کرد و استدلال کرد که عدم واکنش قبلی ایران به اقدامات روسیه که منافع ملی آن را تضعیف می‌کند، فقط مسکو را جسورتر کرده است. نادری در پستی در ایکس تاکید کرد که مسکو باید درک کند که همکاری راهبردی مساوی با به خطر انداختن منافع ملی نیست و از وزارت امور خارجه و ارتش ایران خواست تا برای مقابله با «جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیکی روسیه» برنامه روشنی تهیه کنند و چاره‌ای مسلم برای حل چنین بحرانی بیاندیشند.
«الکسی ددوف» سفیر روسیه در تهران به وزارت امور خارجه احضار شد و در آنجا مخالفت ایران با هرگونه تغییر در چشم انداز ژئوپلیتیکی قفقاز را یادآور شد.
این اقدام منعکس‌کننده واگرایی مستمر در مواضع مسکو و تهران در زمینه پویایی‌های منطقه است، به‌ویژه پس از اینکه روسیه بر تعهد خود به باز کردن کریدور تاکید کرد. چنین اقدامی قطعاً می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی در حرکت و استراتژی روسیه و ایران بگذارد.
ارتباط روسیه و توافق هسته‌ای با ایران؛ در حالی که به نظر می‌رسد این موضوع تنها یک مناقشه سطحی بر سر کریدور زنگزور در مورد مسیرهای تجاری باشد، اما برخی از سیاستمداران ایرانی معتقدند که پیامدهای عمیق‌تری در پس این مناقشه به ظاهر ساده وجود دارد که به تلاش‌های روسیه برای خنثی کردن تعامل دیپلماتیک ایران با غرب و جلوگیری از احیای توافق هسته‌ای مرتبط است.
این موضوع را می‌توان از نگرانی روسیه برای دوری ایران از مواضع شراکتی‌اش دانست که با توجه به دولت جدید اصلاح‌طلب ایران، چرخش ایران به سمت غرب بسیار محتمل‌تر است.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده سابق مجلس که زمانی ریاست کمیته امنیت ملی و سیاست خارجی ایران را بر عهده داشت، پیشنهاد کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در حال انجام یک «حمله پیشگیرانه» برای جلوگیری از هرگونه نزدیکی احتمالی بین تهران و واشنگتن است.
فلاحت پیشه در اظهاراتی که توسط رسانه‌های اصلاح‌طلب منتشر شد، استدلال کرد که روسیه از کریدور زنگزور به‌عنوان اهرمی برای اعمال فشار بر تهران استفاده می‌کند و «خط قرمز» ایران در سیاست منطقه‌ای را نادیده می‌گیرد.
وی مدعی شد که مسکو ایران منزوی را ترجیح می‌دهد و هرگونه کاهش تنش بین تهران و غرب را تهدیدی برای منافع خود می‌داند. هرچه ایران از غرب بیشتر فاصله داشته باشد، این موضوع بیشتر در راستای منافع مسکو عمل می‌کند که بسیار می‌تواند برای پیشبرد اهدافش مناسب باشد.
او همچنین استدلال کرد که ایران مجبور شده است امتیازات قابل‌توجهی را به روسیه بدهد و توافق هسته‌ای به قربانی درگیری‌های اوکراینی تبدیل شده است.
طبق گزارش‌ها، ایران در طول جنگ دو و نیم ساله صدها پهپاد را به روسیه تحویل داده بود و برخی از خودی‌ها، انتقال احتمالی موشک‌های بالستیک را عامل تشدید نگران‌کننده جنگ و مواضع علیه ایران می‌دانند.
به موازات آن، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، اتهامات مربوط به برنامه هسته‌ای محرمانه را رد کرد.
وی افزود که در دو دهه گذشته، غرب از تاکتیک‌های مختلفی برای تحت فشار گذاشتن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تحقیق درباره ایران استفاده کرده است.
اسلامی بار دیگر تاکید کرد که ایران با محدود کردن غنی‌سازی اورانیوم خود بر اساس برنامه تصویب شده در توافق برجام در سال 2015 موافقت کرده و عمل کرده است و تمام فعالیت‌های هسته‌ای خود را با هدف رفع هرگونه نگرانی در مورد برنامه تسلیحات هسته‌ای بالقوه تحت نظارت دقیق قرار داده است.
با وجود این، وی خاطرنشان کرد که آمریکا به‌طور یکجانبه از این توافق خارج شد و ایران در طول تمام این مدت طبق اسناد و شواهد خود سازمان‌های بین‌المللی به تعهدات خود پایبند بود.
اسلامی در ادامه از سه کشور اروپایی امضاکننده برجام یعنی فرانسه، بریتانیا و آلمان به همراه آمریکا انتقاد کرد و آن‌ها را به رهبری کارزاری علیه برنامه هسته‌ای ایران متهم کرد و عامل شکست این توافق دانست.