بهگزارش مرکز مطالعات سورین، مطالعات امنیت ملی (INSS) در یادداشت خود بهقلم «یوئل گوزانسلی» «تویوا گرینگ» نوشت: سفر «شی جین پینگ» -رئیسجمهور چین- به عربستان که شامل سه نشست سران بود، روابط چین و جهان عرب را حداقل یک گام به جلو برد.
در کنار توافقنامههای امضا شده و مشارکتهای مورد توافق طرفین، این سفر جنبه نمادین مهمی نیز داشت که هدف آن نشان دادن استقلال، تحکیم موقعیت پیشروی عربستان در میان کشورهای عربی و توانمند ساختن محمد بن سلمان برای نشان دادن توانایی رهبری خود به مردمش قبل از پیوستن به تخت پادشاهی بود.
ممکن است به نظر برسد که کشورهای حاشیه خلیجفارس در اهمیت این سفر اغراق میکنند، اما نمیتوان این موضوع را انکار کرد که مشارکت فزاینده چین در پرتو بحران جهانی انرژی و رقابت قدرتهای بزرگ، گزینههای بیشتری را به آنها میدهد.
آنها بهاحتمال زیاد برای پیشبرد منافع ملی خود و بهرهمندی از بهترینهای هر دو کشور به حفاظت از خود ادامه خواهند داد. از نظر آنها، این آمریکاست که نیاز به اصلاحات لازم در سیاست دارد.
چین در دهه گذشته نشان داده است که علاقهاش به غرب آسیا و شمال آفریقا بسیار فراتر از امنیت انرژی است.
این کشور بهتدریج همکاری خود را با کشورهای عربی تعمیق بخشیده است و در عین حال در زیرساختها و فناوریهای آینده سرمایهگذاری میکند.
هدف از سفر شی جینپینگ، تعمیق همافزایی بین استراتژی توسعه چین و برنامههای چشمانداز کشورهای منطقه بود و از این طریق سرنوشت آنها را به هم مرتبط کرد.
به نظر میرسد تعهد امنیتی دولت آمریکا برای کشورهای حاشیه خلیجفارس رو به وخامت است. آمریکا نتوانست از حملات ایران و نیروهای نیابتی آن به عربستان در سال 2019 و در ژانویه گذشته به امارات جلوگیری کند.
دولت بایدن نهتنها در اوایل دوره ریاستجمهوری، شورشیان یمنی را از فهرست سازمانهای تروریستی خود حذف کرد، بلکه از دید عربستان، علناً ولیعهد را تحقیر کرد و با «شکایتهای جانبدارانه خود» به ائتلاف دیرینه آسیب رساند.
در مورد حقوق بشر کشورهای عربی نیز بر این باورند که آمریکا نتوانست از تبدیل شدن ایران به یک کشور هستهای جلوگیری کند.
بهرغم اعتراض مکرر آنها، کشورهای عربی عموماً رابطه خود با آمریکا را (با توجه به قابلیتهای نظامی برتر آن) حیاتی میبینند و درک میکنند که چین نه میتواند و نه میخواهد که در کوتاهمدت جایگزین آمریکا در این نقش شود.
با نگاهی به آینده، آنها نگران کمتوجهی کاخ سفید به چالشهای امنیتی خود، لحن خصمانه در کنگره و اختلاف نظر در موضوعاتی مانند آزادی سیاسی و حقوق بشر هستند.
حتی اگر استقرار نیروهای نظامی آمریکا در غرب آسیا بدون تغییر باقی بماند، کشورهای عربی نسبت به تمایل آمریکا برای استفاده از آنها در زمانی که در شرایط سختی هستند، بدبین هستند.
در زمینه امنیت، شرکتهای دفاعی چینی سیستمهای تسلیحاتی عالی را با قیمتهای رقابتی ارائه میدهند.
بهعنوان مثال، رسانههای چینی گزارش دادند که عربستان 4 میلیارد دلار در یک نمایشگاه امنیتی در ژوهای در ماه گذشته هزینه کرد.
گزارشهایی مبنی بر همکاری چین و عربها در ساخت موشکها و تسلیحات پدافند هوایی لیزری، سایبری، اطلاعات و مبارزه با تروریسم و حتی فعالیت مشترک در چرخه سوخت هستهای در دهه گذشته افزایش یافته است. چنین فعالیتهایی توجه بیشتر اسرائیل را میطلبد.