بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه بیزنس اینسایدر در مقاله تازه خود بهقلم «پل ایدون» نوشت:ترکیه و ایران درحالتوسعه نیروی دریایی خود هستند که قادر به پرتاب تسلیحات به دور از سواحل کشورشان است.
این توسعه با تمرکز بر کشتیهای مادر برای پهپادهای هوایی است.
هدف این دو کشور ایجاد نیروی هوایی قابلمصرف بدون هزینههای هنگفت ناوهای هواپیمابر، جتهای جنگنده و خلبانان است.
هر دو نیروی دریایی از پهپادها برای حمله به نیروها و تأسیسات دشمن در خشکی و کشتیهای دشمن در مناطق ساحلی استفاده خواهند کرد؛
جاهایی که میتوانند توسط رادارهای مستقر در ساحل و ردیابها مورد هدف قرار گیرند.
بااینحال، کارشناسان نیروی دریایی موافقاند که ناوهای پهپادبر امکانات جدیدی را دارد، اما فناوری آنها با ناوهای هواپیمابر و کشتی تهاجم آبیخاکی که نیروهای دریایی برتر از آنها استفاده میکنند، فاصله زیادی دارند.
چشمانداز اولیه ترکیه مبنی بر تولید یک فناوری دریایی و زمینی با قابلیت پرتاب هلیکوپترها و تیکآف جنگندهها بر روی آن، موردتوجه قرار نگرفت؛
زیرا آمریکا، ترکیه را از دستیابی به جنگنده اف-35 نسخه جامپجت ممنوع کرد که قصد داشت از عرشه ناو تیسیجیآنادلو پرواز کند.
ترکیه پهپاد بایکارتیبی۳ نیروی دریایی را برای آنادولو توسعه داد و قصد دارد یک کشتی دوم و بزرگتر از آنادولو را بسازد که قطعات داخلی بیشتری خواهد داشت.
تصاویر بدون تاریخ که به احتمال زیاد امسال گرفته شده است، کار ساختوساز اضافی بر روی ناو پهپادبر شهیدباقری نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران را نشان میدهد که به یک ناو هواپیمابر شوروی بهخصوص با سکو پرش اسکیمانندش شباهت دارد. برخلاف آنادولو که از ابتدا یک کشتی جنگی هدفمند بوده است.
شهیدباقری یک کشتی کانتینری اصلاحشده با سکوی پرواز زاویهدار برای پرتاب پهپادها است. همچنین میتواند هلیکوپتر و قایقهای تندرو کوچک را حمل کند.
در ماه می، کشتی شهیدمهدوی، سفری 39 روزه را در اقیانوس هند به پایان رساند.
در طول آن سفر، در نزدیکی دیهگو گارسیا، خانه یک پایگاه مهم آمریکایی از خودش بخار بیرون کرد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران این سفر را پیامی به آمریکاییها دانست که «ما میتوانیم به نزدیکترین نقطه به شما برسیم.»
سپاه همچنین در بهمنماه برای نشاندادن قدرت آتش دریایی خود، موشکهای بالستیک را از عرشه شهیدمهدوی آزمایش کرد.
درحالیکه هیچچیز در مقایسه با ابرناوهای نیروی دریایی آمریکا وجود ندارد، اما کشتیهایی مانند شهیدباقری و شهیدمهدوی هنوز میتوانند تأثیر استراتژیکی داشته باشند.
پروفسور شائول چورف، رهبر مرکز تحقیقات سیاست و استراتژی دریایی در مرکز ملی اقتصاد دریایی اسرائیل، این کشتیهای ایرانی را با نیروی دریایی اسرائیل مقایسه کرد.
چورف اخیراً به هاآرتص گفت: «برخلاف ما، آنها از راهحلهای ارزان استفاده میکنند.
آنها یک کشتی تجاری میگیرند و آن را به یک عرشه پرواز برای هلیکوپتر یا پهپاد تبدیل میکنند. این کشتی همه نیازهای آنها را برآورده میکند.»
او افزود: «در نهایت، چنین پهپادهایی میتوانند در نقاط استراتژیک قرار بگیرند و کاری را انجام دهند که ناوهای بزرگ ما نمیتوانند انجام دهند.»
اگرچه این کشتیها به دور از قدرت و تطبیقپذیری شناورهای مسطح هستند، اما تواناییهای ترکیه و ایران را برای ارائه قدرت دریایی افزایش میدهند.
کلارک، کارشناس ارشد مؤسسه هادسون، معتقد است: «این کشتیها در هر دو نیروی دریایی دسترسی بسیار فراتر از منطق خود قدرتشان را افزایش میدهند.»
با این وجود، او برخی از کاستیهای مهم را برجسته کرد.
کلارک به بیزینس اینسایدر گفت: «ناوهای پهپادبر ایران، نیروی دریایی ایران را به یک نیروی دریایی آبهای آبی تبدیل نخواهند کرد؛
زیرا نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران همچنان فاقد نظارت و هدفگیری گسترده برای استفاده از پهپادها علیه کشتیهای متخاصم است.» نیروی دریایی ترکیه این قابلیتها را دارد و در حال حاضر یک نیروی دریایی آبهای آبی است.
این ناوهای پهپادبر همچنین در مقایسه با ناوهای هواپیمابر و کشتی تهاجم آبیخاکی در مقایسه با سایر نیروی دریایی دارای کاستیهای ذاتی دارند.
کلارک گفت: «این ناوها در ابتدا فاقد ویژگیهای موردنیاز یک کشتی تهاجم آبیخاکی واقعی هستند، مانند عرشه چاه (well deck) یا هلیکوپترهای حملونقل برای استقرار نیروها، امکانات پزشکی، اسکله برای نیروها و امکانات تعمیر که در این کشتیها استفاده میشود.
آنها میتوانند برخی از این قابلیتها را اضافه کنند و نسخهای از یک کشتی تهاجم آبیخاکی واقعی باشند.»
کلارک افزود: «آنها همچنان از قابلیت مانایی یک کشتی جنگی برخوردار نیستند، اما ممکن است برای موقعیتهایی که این کشورها در برابر رقبای منطقهای با آن مواجه میشوند، به اندازه کافی خوب باشند.»
این فناوریها با فناوری بقیه کشورها برابر نیستند. اندرو لوئیس، دریاسالار بازنشسته آمریکایی که یکی از اعضای برجسته مرکز تحلیل سیاست اروپا است، تلاشهای ایران را برای ارائه قدرت دریایی در مقایسه با ترکیه حد وسط میداند.
لوئیس، فرمانده سابق ناوگان دوم آمریکا، به بیزینس اینسایدر گفت: «قصد ایران برای پرتاب تسلیحات به دور از سواحل خود با ناو شهیدباقری به آنها توانایی کنترل دریا در محیط آبهای آزاد را نمیدهد.
این چیزی جز یک حمله تروریستی در آبهای آزاد بدون توانایی پنهانشدن در پشت نیروهای نیابتی در ساحل نیست.»
لوئیس گفت: «آرزوهای ایران بههیچوجه قابلمقایسه با تواناییهای فوقالعاده آمریکا و متحدان ما نیست که بتوانند محموله سکوهای دریایی بزرگ و متوسط را برای ایجاد قدرت در محیط آبهای آزاد پیکربندی کنند.»