بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن افرز در مطلب تازه خود به قل « کیمیج«نوت» نوشت: قدرتهای بزرگ امروزی مانند چین، اروپا، روسیه و آمریکا، بدون شک نقشی در درگیری بین اسرائیل(رژیم صهیونیستی) و حماس خواهند داشت.
اینکه آیا هر یک از این قدرتها قادر به حل یا مهار آن درگیری خواهند بود خیلی مشخص نیست.
این تصور که رقابت قدرتهای بزرگ ژئوپلیتیک را تعریف میکند، پس از آن که در پایان جنگ سرد در هالهای از ابهام قرار گرفت، دوباره مد شد.
با این حال، فرضیات ناگفته دوران جنگ سرد همچنان بر بسیاری از ادعاهای معاصر درباره ماهیت این رقابت سایه میاندازد.
تحلیلگران بر این باورند که قدرتهای بزرگ منابع عظیمی را برای شکل دادن به نظم بینالمللی به کار خواهند گرفت.
کاری که آنها انجام میدهند، امور جهانی را شکل خواهد داد.
با استفاده از توان مالی و نظامی خود برای جنگهای نیابتی، آنها بهشدت بر روی یکدیگر متمرکز خواهند بود. هر جا که یکی عمل کند، دیگران به همان اندازه پاسخ خواهند داد.
برای هر 4 قدرت بزرگ کنونی، این احساس که این رقابت آنها را جهت میدهد، به خطوط اساسی و یکپارچهکننده تلاش نظامی، اقتصادی، فناوری و دیپلماتیک تبدیل شده است.
بهعنوان مثال، جنگ روسیه علیه اوکراین را میتوان به راحتی بهعنوان یک نمونه سنتی از رقابت قدرتهای بزرگ تفسیر کرد.
به گفته ولادیمیر پوتین، تهاجم او اقدامی برای مقاومت در برابر برتری آمریکا در اروپا بود.
هم روسیه و هم کشورهای غربی در حال کشیدن طبل حمایت جهانی از چیزی هستند که آن را مبارزه وجودی بین ارزشها و نوع حکومت میدانند.
جنگ اوکراین در واقع تنشها را بین روسیه، آمریکا و اروپا عمیقتر کرده است و مانند بحرانهای برلین در سالهای اولیه جنگ سرد، جنگ در اوکراین به بیرون تابیده است و موجهایی از مهاجران جدید ایجاد کرده و تورم را برانگیخته است.
اما در پشت چارچوب رقابت قدرتهای بزرگ، تحولات جدید ظریفتری وجود دارد.
قدرتهای بزرگ دیگر دوتایی نیستند. آمریکا و اروپا با اتحادهای رسمی مرتبط هستند، در حالی که چین و روسیه شراکت ضعیفی دارند.
اکثراً کاری را انجام میدهند که نمیتوانند مانع یکدیگر شوند. اشکال جدید رقابت نظامی، اقتصادی و فناوری مانند آمریکا یارانهها برای فناوری سبز، اروپا و آمریکا را در برابر یکدیگر قرار میدهد و وابستگی عمیق اقتصادی متقابل آمریکا و چین آنها را به دشمنان بیاراده تبدیل میکند.
حواس پرتی از سوی قدرتهای بزرگ ممکن است یک نعمت به نظر برسد.
رقابت گسترده بین آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ سرد، جنگهای نیابتی سریالی را به وجود آورد که هر کدام به شیوه خود ویرانگر بودند؛ اما حواس پرتی قدرت بزرگ بیشتر شبیه یک نفرین جمعی شده است.
خلاءهای قدرت در حال افزایش است. در آفریقا، بالکان، غربآسیا و قفقاز جنوبی، درگیریهای قدیمی که برخی از آنها خفته بودند، دوباره در حال تبدیل شدن به بحرانهای جدید هستند.
قدرتهای میانی و بازیگران محلی با جسارت بیش از پیش خود را به کار میگیرند. خیلی اوقات، قدرتهای بزرگ در نهایت با درماندگی به آنها نگاه میکنند.
هر یک از قدرتهای بزرگ کنونی برای جوایز مختلف ژئوپلیتیک رقابت میکنند. با نگاهی به تلاش آنها برای عمل مؤثر، آنها را به طرز عجیبی شبیه میکند.
روسیه را در نظر بگیرید: در ماه سپتامبر، آذربایجان حمله نظامی به قرهباغ کوهستانی را آغاز کرد، منطقه مورد مناقشه 1 هزار و 700 مایل مربعی که از دیرباز عمدتاً ارمنیها ساکن آن بودند.
روسیه مهمترین واسطه دیپلماتیک و نظامی خارجی در این منطقه بوده است.
مسکو بهشدت بر نتیجه هر دو جنگ پس از شوروی بر سر منطقه تأثیر گذاشت و میانجیگری برای آتشبس بین ارمنستان و آذربایجان در سالهای 1994 و 2020 انجام داد.
پس از سال 2020، روسیه حدود 2 هزار نیروی حافظ صلح را به قرهباغ کوهستانی اعزام کرد.
اگر روسیه در ماه فوریه سال 2022 به اوکراین حمله نمیکرد، شاید بهتر میتوانست از متحد خود، ارمنستان، در این درگیری شدید حمایت کند؛ اما در اوکراین، روسیه بار خود را با یک جنگ غیرقابل پیروزی بر دوش کشیده است.
از فصل بهار سال 2022، مسکو مقدار قابلتوجهی از خاک اوکراین که سقوط کرد را تصرف نکرده است. روسیه از منطقه خارکف و از شهر خرسون بیرون رانده شد.
جنگ به قدری نیروی انسانی و مواد روسیه را مصرف کرده است که مسکو برای بازسازی ارتش خود به سالها نیاز دارد.
ماجراجویی ناخوشایند آن پرده شهرت نظامی را که زمانی مهیب بود کنار زد و نشان داد که ارتش روسیه از نظر استراتژیک و تاکتیکی متوسط است. در آینده، دستگاه امنیتی روسیه کار تقریباً غیرممکنی در دست دارد.
وسایل و بودجهای که مسکو برای جاهطلبیهای تاریک خود در اوکراین در نظر گرفته است کمرنگ شده است.
در نتیجه ناامیدیهای روسیه در اوکراین، شیوه کار روسیه در قرهباغ کوهستانی در سال گذشته بهطور فزایندهای منفعل شد. در ماه دسامبر سال 2022، آذربایجان با توجه به شکنندگی روسیه، خطوط قرمز دیرینه ارمنستان را با مسدود کردن کریدور لاچین، تنها جادهای که ارمنستان را به قرهباغ کوهستانی متصل میکند، آزمایش کرد.