بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه جم نیوز در یادداشتی نوشت: وزرای خارجه ارمنستان، آذربایجان، ایران، روسیه و ترکیه در تهران دیدار کردند.
اگرچه قالب همکاری منطقهای «3+3» نامیده میشود، اما تنها پنج کشور در آن شرکت میکنند.
گرجستان از روز اول ایجاد فرمت «3+3» برای بحث در مورد مسائل همکاریهای منطقهای از مشارکت در آن امتناع کرده است.
تفلیس امتناع خود را با عدم تمایل خود به نشستن بر سر میز مذاکره با روسیه توضیح میدهد.
به گفته ناتیک جعفرلی، سیاستمدار آذربایجانی، دلیل امتناع طرف گرجی از مشارکت در این نشست منطقهای را عدم تطابق با چشمانداز این کشور دانست.
پس از پایان جنگ دوم قرهباغ در اواخر سال 2020، اردوغان، ایده یک نشست 3+3 با مشارکت سه کشور قفقاز جنوبی (ارمنستان، آذربایجان و گرجستان) و سه کشور بزرگ روسیه، گرجستان و ایران را اعلام کرد. بلافاصله پس از انتشار این پیشنهاد، ارمنستان و گرجستان از مشارکت خودداری کردند.
شرکت گرجستان در قالب 3+3 همراه با حضور روسیه برای گرجستان دشوار خواهد بود، با این وجود، این کشور باید به شکلی در پروژههای بزرگ ژئوپلیتیکی حضور داشته باشد.
«دیوید زالكالیانی» -معاون نخستوزیر- و وزیر امور خارجه گرجستان به ایده ایجاد فرمت همکاری منطقهای اینگونه واکنش نشان داد؛ «وقتی اقدامی در راستای از بین بردن اشغال و استعمار نمیبینیم، شرکت در چنین قالبی و صحبت از پروژههای زیربنایی بسیار سخت است.»
از طرف دیگر تفلیس معتقد است که پس از باز شدن جادههای ایران و ارمنستان، اولویت لجستیکی گرجستان کاهش خواهد یافت.
این موضوع در گرجستان با احتیاط برخورد میشود؛ زیرا سالهاست که به دلیل درگیری آذربایجان و ارمنستان و سیاست اشغالگری آذربایجان، گرجستان به مرکز لجستیکی مسیرهای ترکیه به آذربایجان تبدیل شده است.
تمامی محمولههای ارسالی از آذربایجان به کشورهای آسیای میانه و خاور دور از طریق خاک گرجستان حمل میشد و طی این 30 سال زیرساختهای مربوطه در این کشور ایجاد شده است.
دهها هزار شغل در اطراف این مسیرها ایجاد شده است، متلها، قهوهخانهها، ایستگاههای خدمات، تعمیرگاهها و سایر واحدهای متعدد که در حال فعالیت هستند.
گرجستان نزدیک به 1.5 میلیارد دلار درآمد برای استفاده از جادهها و از طریق گردش مالی غیرمستقیم دریافت میکند.
اکنون گرجستان میترسد که پس از افتتاح جادههای جدید، جریان بار از طریق قلمرو آن به میزان قابلتوجهی کاهش یابد و به نظر میرسد این دلیل حسادت تفلیس به این قالب است.
البته که ترکیه میتوانند از طریق دیدارهای جداگانه با گرجستان به راهحلی برای مسائل مشکلساز دست یابند.
ترکیه و آذربایجان باید با جدیت بیشتری در این زمینه با گرجستان کار کنند و روشن کنند که همچنان برخی از کالاها از این کشور عبور خواهد کرد.
گرجستان باید با سماجت بیشتری برای مشارکت در کار این نشست دعوت شود؛ زیرا عدم مشارکت گرجستان مشکلاتی را در سازوکار بینالمللی ایجاد میکند.