بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن افرز در یادداشت خود بهقلم «اما اشفورد» و «جاشوا شیفرینسون» نوشت: رهبران روسیه در هفته اول حمله به اوکراین مکررا چشماندازی از واکنش هستهای را در برابر مداخله آمریکا و شرکایش در این جنگ مطرح میکردند.
«ولادیمیر پوتین» در سخنرانیاش برای اعلام جنگ اوکراین هشدار داد «هرکس که تلاش کند در امور ما مداخله کند … باید بداند که واکنش روسیه فوری خواهد بود و شما را با چنان پیامدهایی مواجه خواهد کرد که تجربه آن را هیچگاه در تاریخ خود نداشتید.»
او سپس تاکید کرد که «مزیتهای روسیه در برخی از آخرین انواع تسلیحات هستهای است» و به نیروهای استراتژیک هستهای کشور دستور آمادهباش داد.
«سرگئی لاوروف» -وزیر خارجه روسیه- چند روز بعد خاطرنشان کرد که جنگ جهانی سوم، یک جنگ هستهای خواهد بود و از رهبران غربی خواست تا به این موضوع توجه داشته باشند که «جنگ واقعی» با روسیه چه چیزی را در پی خواهد داشت.
پیام کاملا واضح بود: تشدید تنش هستهای در صورتی ممکن خواهد شد که آمریکا و شرکایش در ناتو در جنگ روسیه علیه اوکراین مداخله کنند.
ناظران از بازگشت به وضعیت هستهای در جنگ سرد ابراز شگفتی کردهاند. آمریکا حتی سعی کرده بود با به تعویق انداختن آزمایش موشک بالستیک قارهپیمای خود، به روسیه اطمینان خاطر دهد.
انجام این آزمایش برای ماه مارس برنامهریزی شده بود. برداشتن این گامها به صراحت بهترین کار است و هیچکس خواهان تقابل هستهای نیست.
با این حال، تمرکز بر تشدید تنش هستهای مشکلی به همین اندازه مهم را پنهان میکند که عبارت است از خطر تشدید تنش متعارف یا یک جنگ غیر هستهای بین ناتو و روسیه. ممکن است که ناتو و روسیه وارد مرحلهای به شدت ناامن شوند و مجموعهای از گزینههای متقابل بیثباتکننده در مقابل آنها قرار گیرد که حتی اگر هم هستهای نباشد، باز فاجعهبار خواهد بود و آتش بزرگتری را در اروپا ایجاد میکند.
در واقع، هفتههای آینده احتمالا خطرناکتر هم خواهند شد. آمریکا باید خود را آماده خطرات افزایش تنش در مرحله بعدی جنگ نموده و هر زمان که فرصتی به دست آورد، تلاش خود را برای پایان دادن به جنگ اوکراین دو چندان کند.
شاید این کار شامل انتخابهایی دشوار و ناخوشایند مثل لغو برخی از بدترین تحریمها علیه روسیه در ازای پایان دادن به خصومتها شود.
با این حال، این کار میتواند در مقایسه با دیگر گزینهها، موثرترین گزینه برای ممانعت از وقوع بدترین فاجعهها باشد.
آمریکا، ناتو و کشورهای عضو اتحادیه اروپا در واکنش به تجاوز گستاخانه و غیرمشروع روسیه، مقادیر قابلتوجهی از تسلیحات مرگبار را به اوکراین فرستادهاند و تحریمهای سختگیرانهای را بر اقتصاد روسیه وضع کردهاند و برنامه طولانیمدتی را برای تقویت نیروی نظامی خود به راه انداختهاند.
مسکو در حال حاضر شاهد این است که آمریکا و شرکایش اوکراین را عملا متحد خود کردهاند که البته تهاجم خود روسیه عامل این وضعیت بوده و ایالات متحده نیز شاهد این است که مسکو اصول اساسی صلح در اروپا را تهدید میکند.
بسیاری از نگرانیها در مورد تشدید تنشها متمرکز بر مسئله هستهای شده است. پوتین اعلام کرده که نیروهای استراتژیک هستهای روسیه در مرحله بالاتری از آمادهباش قرار خواهند گرفت و این تلاش آشکاری است تا این از اقدام نظامی مستقیم غرب جلوگیری شود.
هر چند که سیاستگذاران حق دارند تشدید تنش هستهای را جدی بگیرند، اما نباید خطرات جنگ متعارف بین ناتو و روسیه را نیز نادیده بگیرند.
هر چند که دولت بایدن در رویکردش برای مسلح کردن اوکراین نسبتا با احتیاط بوده و عاقلانه رفتار کرده، اما ممکن است سریعا به دوره خطرناکتری از این درگیری نزدیک شود. دفاع اوکراین بهتر از حد انتظار بوده است.
پایان دادن به درگیری، موثرترین راه برای کاهش خطرات ناشی از تشدید تنش در اروپاست. با توجه به رفتار وحشیانهای که روسیه داشته، خواستههای آشتیناپذیر از هر دو سو و تمایل غیر قابل درک غرب برای حمایت از اوکراین باعث شده تا انجام این کار در کوتاهمدت دشوار و شاید غیر ممکن شود. در نهایت، تنها چیزی که میتواند فاجعهبارتر از وضعیت فعلی باشد جنگی بزرگتر و خونبارتر است.