بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن افرز در یادداشت خود بهقلم «اشلی تلیس» نوشت: طی دو دهه گذشته، واشنگتن قمار بزرگی در منطقه اقیانوس هند و اقیانوس آرام انجام داد؛ سیاست آمریکا این بود که رفتار کردن با هند به مانند یک شریک کلیدی به آمریکا در رقابت ژئوپلیتیکی با چین کمک خواهد کرد.
از زمان ریاستجمهوری «جرج دبلیو بوش» تمام روسای جمهور بعدی آمریکا با این فرض که کمک به هند بهطور اتوماتیک باعث تقویت نیروهای طرفدار آزادی در قاره آسیا میشود، به تقویت تواناییهای هند کمک کردهاند.
دولت جو بایدن نه تنها با اشتیاق از این نقشه راه پیروی میکند، بلکه درواقع یک گام هم فراتر رفته است:
واشنگتن در دوره او یک ابتکار بلندپروازانه جدید را بهمنظور ایجاد فضایی برای دسترسی گستردهتر هند به فناوریهای پیشرفته، تعمیق همکاریهای دفاعی و همچنین تبدیل اتحاد «کواد» شامل کشورهای استرالیا، هند، ژاپن و آمریکا به تکیهگاه اصلی سیاستهای منطقهای آمریکا دنبال میکند.
در این میان، آمریکا روندهای غیردموکراتیکی را که در هند اتفاق میافتد و سیاست خارجی این کشور را که برای آمریکا غیرمفید به نظر میرسد و بهترین مثال برای آن امتناع دهلینو از محکوم کردن تجاوز نظامی روسیه به اوکراین است نادیده میگیرد.
انتظارات کنونی واشنگتن از هند، انتظاراتی نابجاست. نقطهضعفهای قابلتوجه هند در برابر چین و نزدیکی جغرافیایی ناگزیر این دو کشور به یکدیگر عملاً این مساله را تضمین میکند که تا وقتی امنیت هند مستقیماً از جانب چین تهدید نشود، دهلینو خود را در هیچگونه رویارویی میان واشنگتن و پکن درگیر نخواهد کرد.
مشکل اساسی این است که آمریکا و هند اهداف و بلندپروازیهای متفاوتی را از مشارکتهای امنیتی دنبال میکنند.
واشنگتن همانطور که در مورد سایر متحدان این کشور اتفاق افتاده، بهدنبال تقویت جایگاه هند در چارچوب نظم بینالمللی لیبرال است تا در صورت لزوم، مشارکت این کشور در یک ائتلاف دفاعی را به دست بیاورد.
دهلینو این مساله را کاملاً متفاوت میبیند. از نگاه هند، این کشور نه تنها هیچ وفاداری ذاتی نسبت به حفظ نظام بینالمللی لیبرال ندارد، بلکه از مشارکت در پیمانهای دفاع متقابل نیز بیزار است.
درحالیکه دولت بایدن بهدنبال افزایش سرمایهگذاریها در هند است، آمریکا باید سیاستهای خود را بر مبنای ارزیابیهای واقعگرایانه از استراتژی هند بنا کند.
نه بر اساس این خیال که دهلینو یک رفیق و همسنگر برای آمریکا در بحرانهای آینده در برابر پکن خواهد بود.
بهرغم افزایش قابلتوجه خریدهای هند از آمریکا و با اینکه شرکتهای آمریکایی در چند پروژه نظامی مهم هند مدعی هستند، بعید به نظر میرسد که این شرکتها بتوانند سهم غالب را از واردات دفاعی هند به دست بیاورند.
یک مشکل اساسی دیگر هم وجود دارد؛ بهرغم تهدیدهای امنیتی فزایندهای که پیش روی هند وجود دارد، این کشور در مقایسه با کشورهای غربی از بودجه نظامی کمتری برخوردار است.
علاوه بر این، نه تنها تجهیزات آمریکایی به دلیل فناوری پیشرفتهتر از رقبا گرانتر هستند، بازار دفاعی کوچک هند باعث میشود تا این شرکتها استقبال چندانی از پیشنهاد دهلینو برای تولید بخشی از محصولات در هند نکنند.
مشکلات موجود باعث شده تا گسترش قابلتوجه مشارکتهای دفاعی میان دو کشور با چالشهای زیادی مواجه باشد.
درحالیکه هر دو کشور بهدنبال تبدیل همکاریهای دفاعی به اهرمی برای محدود کردن نفوذ چین هستند، اما در نحوه محقق ساختن این هدف اختلافات عمیقی میان آنها وجود دارد.
اولویت هند همواره دریافت کمکهای آمریکا بهمنظور افزایش تواناییهای داخلی خود بوده بهنحویکه اگر تهدیدی پدیدار شد، هند بهتنهایی بتواند با این تهدید مقابله کند.
در زمان نخستوزیری «نارندرا مودی»هند احساس کرد که بهطور ویژهای به تکنولوژیهای آمریکایی نیاز دارد تا بتواند در این زمینه به خودکفایی برسد.
دهلینو هماکنون علاوه بر همکاریهای صنعتی و دفاعی با آمریکا، همکاریهای مشابهی را با فرانسه، اسرائیل، روسیه و تعدادی دیگر از کشورها دنبال میکند.
در این میان، برای بیش از یک دهه واشنگتن تلاش داشت به هند کمک کند تا این کشور در زمینه فناوریهای دفاعی رشد کند؛ این تلاش نتیجه مطلوبی در پی نداشت.
در دوران ریاستجمهوری باراک اوباما، از یک ابتکار برای تجارت تکنولوژی و تجهیزات دفاعی رونمایی کردند که هدف از آن گسترش تواناییهای تکنولوژیکی هند و تولید مشترک سیستمهای دفاعی در هند بود.
دولت بایدن اکنون تمام تلاش خود را به کار بسته تا این شکست در انتقال تکنولوژیهای دفاعی را جبران کند.
سال گذشته، دولت آمریکا از ابتکار جدیدی در زمینه انتقال تکنولوژیهای حیاتی رونمایی کرد که هدف آن ایجاد تغییر اساسی در همکاری میان دولتها، کسبوکارها و نهادهای تحقیقاتی دو کشور در زمینه توسعه فناوری است.
این ابتکار شامل حوزههای مختلفی نظیر نیمهرساناها، هواوفضا، هوش مصنوعی، ارتباطات از راه دور و فناوریهای کوانتومی میشود که همگی کاربردهای دوگانه نظامی و غیرنظامی دارند.
اگرچه آشکار است که چین ترسناکترین دشمن هند به نظر میرسد، اما دهلینو بهدنبال فاصله گرفتن از هر اقدامی است که نوعی گسست غیرقابلبازگشت در روابط با چین ایجاد کند.
سیاستگذاران هندی بهخوبی از اختلاف فاحش قدرت هند باقدرت چین آگاه هستند و میدانند که این فاصله در کوتاهمدت کم نخواهد شد.
ضعف نسبی دهلینو در برابر پکن، هند را وادار میکند که از تحریک چین اجتناب کنند.
از طرفی هند راه فراری از نزدیکی جغرافیایی خود به چین ندارد. این دو کشور مرزهای مشترک و طولانی دارند و پکن میتواند امنیت هند را بهطورجدی تهدید کند؛ توان چین برای تهدید هند در سالهای اخیر افزایش هم یافته است.
بنابراین، مشارکت امنیتی هند با آمریکا برای مدتی طولانی وضعیتی نامتقارن خواهد داشت.
دهلینو خواهان حمایت آمریکا در صورت رویارویی هند با چین است و درعینحال بر آن است که در هرگونه رویارویی آمریکا و چین که طی آن تهدید مستقیمی علیه هند وجود نداشته باشد، خود را کنار بکشد.
در چنین شرایطی اگر درگیری بزرگ میان واشنگتن و پکن در دریای چین جنوبی اتفاق بیفتد، هرچند هند قطعاً خواهان پیروزی آمریکا خواهد بود، اما بعید به نظر میرسد که خود را درگیر این جنگ کند.