بهگزارش مرکز مطالعات سورین،موسسه واشنگتن مقالهای بهقلم «میکادو» «اریک یاورسکی» منتشر کرد که در آن آمده است: هنگامیکه ماه گذشته پارلمان عراق محمد شیعه السودانی را بهعنوان نخستوزیر تأیید کرد، روند تشکیل دولت فلجکننده یکساله را تعطیل نمود و نشاندهنده تغییرات قریبالوقوع در پستهای ارشد کابینه بود که برای روابط با آمریکا بسیار مهم است.
بااینحال، در مورد خود سودانی در رسانههای غربی کمتر نوشته شده است. سوابق شخصی و سیاسی نخستوزیر چیست و با شکلگیری دولت جدیدش چه مقاماتی را دور خود جمع کرده است؟
سودانی، مسلمان شیعه متولد سال 1970 در بغداد، مدرک لیسانس خود را در رشته علوم کشاورزی از دانشگاه بغداد در سال 1992 و مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مدیریت پروژه در سال 1997 دریافت کرد.
در دوران کودکی پدر و پنج عضو دیگر خانواده وی به اتهام عضویت در حزب غیرقانونی الدعوه، (یک جناح اسلامگرای نزدیک به ایران) توسط رژیم صدام حسین اعدام شدند.
سودانی در سنین جوانی در سیاست فعال شد و در قیامهای شیعیان پس از جنگ خلیجفارس در سال 1991 شرکت کرد. او بعداً با دولت صدام بهعنوان ناظر پروژههای بزرگ کشاورزی کار کرد. سودانی که در استان میسان بزرگ شده بود، در سال 2004 پس از سرنگونی رژیم صدام، فعالیت سیاسی خود را در آنجا آغاز کرد.
وی پس از مدتی بهعنوان شهردار شهر العماره، در سال 2009 بهعنوان فرماندار این استان انتخاب شد.
او سپس در دولت نوری المالکی، یکی از اعضای الدعوه، یکرشته مناصب وزارتی داشت: وزیر حقوق بشر (2014-2010)، سرپرست وزارت دارایی (2014)، سرپرست وزارت مهاجرت و جابجایی (2014)، وزیر امور اجتماعی و کار (2014)، سرپرست وزارت تجارت (2015) و سرپرست وزارت صنعت و معدن (2016).
پس از اعتراضات اکتبر 2019 که به استعفای عادل عبدالمهدی، نخستوزیر انجامید، سودانی بهعنوان نامزد نخستوزیر در نظر گرفته شد، اما پس از اینکه مصطفی الکاظمی بهعنوان نامزد پیشتاز ظاهر شد، از سمت خود کنارهگیری کرد.
با توجه به نفوذ بیشازحد تهران در بغداد، سیاستمداران عراقی لزوماً با شخصیتهای مورد حمایت ایران، از جمله کسانی که با نهادهای تحریمشده توسط آمریکا مرتبط هستند، تعامل دارند.
سودانی نیز در ماههای اخیر از این قاعده مستثنی نبوده است بهعنوان مثال، او با سیاستمداران برجسته طرفدار ایران مانند حسین معنس، رئیس حزب حرکت حق، دیدار کرد.
آن جلسه چندان غافلگیرکننده نبود، زیرا این حزب توسط شبههنظامی تعیینشده کتائب حزبالله اداره میشود، یکی از عناصر اصلی «چارچوب هماهنگی» که بر ائتلاف اکثریت در پارلمان نظارت دارد و اساساً نخستوزیری سودانی را پس از غلبه بر جناحهای رقیب امکانپذیر کرد.
پارلمان علاوه بر پذیرش کابینه جدید سودانی، برنامه وزارتی 29 صفحهای وی را با 250 رای از 329 رای به تصویب رساند.
این برنامه شامل مبارزه با فساد، بهبود خدمات عمومی و اصلاح اقتصاد است. بااینحال، وابستگی سودانی به مالکی ممکن است مانند یک مانع و سد تلاشهای ضد فساد او را معطل بگذارد.
با این فرض اینکه در وهله اول، اعضای بسیار فاسد چارچوب هماهنگی حتی به او اجازه دهند که حرف خود را به کرسی بنشاند.
یکی از آزمایشهای اولیه این جنبه قبلاً آغاز شده است: سودانی بلافاصله پس از روی کار آمدن، خواستار بازگرداندن حدود 2.5 میلیارد دلار از بودجه دولتی به سرقت رفته از وزارت دارایی شد. کاری که او بعداً برای بازیابی وجوه انجام میدهد، چیزهای زیادی در مورد جهتگیری وی خواهد گفت.