بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیانت در مقاله تازه خود عنوان کرد: تأیید موقت کمیسیون اروپا برای گرجستان در اتحادیه اروپا حاوی پیامی نه چندان ظریف بود که در اصطلاحات دیپلماتیک بیانشده بود؛
تفلیس باید اجماع ملی قویتری در مورد ارزشهای اروپایی و لیبرال اروپایی ایجاد کند تا این کشور بهعنوان یک نامزد بادوام و مطمئن برای عضویت در اتحادیه اروپا باقی بماند.
هنوز مشخص نیست که آیا حزب حاکم رویای گرجستان به این نکته پی برده است یا خیر.
در توصیه کمیسیون که در تاریخ 8 نوامبر صادر شد، آمده است که گرجستان میتواند واجد شرایط وضعیت نامزدی اتحادیه اروپا شود،
البته «با درک اینکه چه تعدادی گام برای رسیدن به اتحادیه برداشته شده است»؛
سندی که در سال 2022 صادر شد، 12 شرط را مشخص میکند که برای ادامه مسیر الحاق گرجستان باید رعایت شود.
یک شرط اساسی که در یافتههای کلیدی کمیسیون در سال جاری مشخص شده است، این است که دولت و مخالفان سیاسی در تفلیس باید اقداماتی را برای بهبود یک جامعه عمیقاً تکقطبی انجام دهند.
این کمیسیون در ارزیابی خود از فضای سیاسی کشور اعلام کرد: «فرایند اصلاحات به دلیل ادامه تنشهای سیاسی، دوقطبی شدن عمیق، عدم تعامل سازنده بین احزاب سیاسی و چالشهای ایجاد اجماع در مورد موضوعات کلیدی منافع ملی، با مشکل مواجه شده است».
کاتالیزور اصلی برای قطبیسازی، استقبال حزب رویای گرجستان از مواضع سیاست غیرلیبرال بوده است که با تلاش ناموفق این کشور برای اجرای قوانین تصویبشده در بهار 2023 که محدودیتهای شدیدی را برای فعالیتهای سازمانی غیردولتی ایجاد میکرد، مشخص شد.
در میان دور شدن مداوم دولت از لیبرالیسم، سالومه زورابیشویلی، رئیسجمهور این کشور، بهعنوان صدای نماینده مخالفان و مدافع برجسته ارزشهای لیبرال موجود در ساختار اتحادیه اروپا ظاهر شده است.
پس از اعلام کمیسیون اروپا، زورابیشویلی یک شاخه زیتون به رویای گرجستان داد.
رئیسجمهور با توجه به توصیه کمیسیون بهعنوان رد «اشغال روسیه» گفت که گرجستان هیچ جایگزینی جز ادغام کامل با سیستم اروپایی ندارد. او گفت: «هر مسیر دیگری به بردگی این کشور منتهی میشود.»
زورابیشویلی همچنین خاطرنشان کرد که در روز 10 نوامبر به همراه مخالف اصلی سیاسی خود، «ایراکلی گاریباشویلی» -نخستوزیر گرجستان- در یک مجمع صلح در پاریس شرکت خواهد کرد.
وی در ادامه ابراز امیدواری کرد که حضور مشترک آنها «نمونهای از دپولاریزاسیون» را ایجاد کند.
بیانیه تاریخ 8 نوامبر که صادرشده توسط فعالان جامعه مدنی در تفلیس بود و عموماً از سیاستهای دولت انتقاد میکرد، تمایل آنان به هماهنگی سیاسی بیشتری را با جامعه اروپایی منعکس میکند.
در این بیانیه آمده است: «هدف مشترک ملی، عضویت در اتحادیه اروپا و فراتر از همه، برطرف کردن اختلافات سیاسی و دیگر اختلافات است. امروز، ما باید صدای خود را برای آینده متحد کنیم.»
گاریباشویلی و دیگر مقامات ارشد دولتی هنوز در مورد ارسال سیگنالهایی در مورد آشتی سیاسی، واکنش متقابل انجام ندادهاند.
پس از دیدار در تاریخ 9 نوامبر با امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، دفتر گاریباشویلی بیانیهای صادر کرد که مشروط بودن شرایط کمیسیون اروپا را نادیده گرفت و به طرز وقیحانهای اشاره کرد که گرجستان «انتظار دارد وضعیت [نامزدی] توسط شورای اروپا در ماه دسامبر اعطا شود.»
در همین حال، مکرون با انتشار پستی در فیسبوک، پیام اتحادیه اروپا به گرجستان را تقویت کرد. «تلاشهای خود را برای پیشرفت در اتحاد و همبستگی بیشتر کنید. فرانسه در کنار شما ایستاده است.»
گاریباشویلی در یک کنفرانس خبری در تاریخ 8 نوامبر، مخالفان سیاسی رویای گرجستان را مورد تحقیر قرار داد، برخی از آنها توصیه کمیسیون را بهعنوان تأیید اکثریت بزرگ مردم گرجستان برای عضویت در اتحادیه اروپا، بهرغم سیاستهای مانع تراشی دولت توصیف کردند.
نخستوزیر معتقد بود که دولت تنها سزاوار اعتبار پیشرفت گرجستان در اتحادیه اروپا است.
گاریباشویلی گفت: «اپوزیسیون در مسیر کشور ما به سمت همگرایی اروپایی هیچ کاری انجام نداده است. تکرار میکنم، اگر کسی، هر دولت، حاکمی، کاری ملموس انجام داده باشد، آن رویای گرجستان است.»
گاریباشویلی در ادامه اظهار داشت که گرجستان قبلاً 12 شرط مشخصشده توسط کمیسیون اروپا را برای وضعیت نامزدی انجام داده است.
گاریباشویلی گفت: «ما بهطور شبانهروزی برای ارائه 12 توصیه، [شرایط] کار کردهایم. ما گزارشی را داریم که بهوضوح مثبت است و این تصمیم [اتحادیه اروپا] بر اساس نتایج به دست آمده است.»
با این حال، یافتههای کلیدی کمیسیون با ارزیابی گاریباشویلی از عملکرد دولت تفاوت زیادی داشت. این کمیسیون خاطرنشان کرد که کار بینحزبی اساسی در پارلمان به دلیل مشارکت محدود (از سوی حزب حاکم) اپوزیسیون در تهیه قانون با مشکل مواجه شد.
بروکسل همچنین تأکید کرد که «چند موضوع کلیدی باقی مانده است که باید مورد توجه قرار گیرد، بهویژه تبعیض بر اساس گرایش جنسی و هویت جنسیتی، همچنین استقلال، پاسخگویی صحیح و شفافیت قوه قضاییه که بسیاری از این شرایط هنوز محقق نشده است.»
یافتههای این کمیسیون همچنین روشن میکند که آزادی رسانهها در گرجستان به دلیل «ارعاب و حملات فیزیکی و کلامی» توسط دولت نسبت به روزنامهنگاران، باعث مختل شدن رسانه آزاد است و اولویتهای سیاست خارجی گرجستان با اتحادیه اروپا هماهنگ نیست، بهویژه وقتی صحبت از جنگ اوکراین میشود.
در یافتههای کمیسیون بهصراحت آمده است: «گرجستان با اقدامات (تحریمهای) محدودکننده اتحادیه اروپا در مورد روسیه، از جمله بسته شدن حریم هوایی، همسو نشد.»
با خواندن این خطوط اتحادیه اروپا، واضح است که رویای گرجستان برای رضایت بروکسل باید اصلاحات جدی در سیاست خود انجام دهد.