به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیانت درمقاله تازه خود به‌قلم «نینی گابریچیدزه» نوشت: آغاز یک مشارکت استراتژیک بین تفلیس و پکن به‌طور گسترده توسط محافل دولتی گرجستان جشن گرفته‌شده است، اما منتقدان با احتیاط به آن نگاه می‌کنند.
به‌رغم حمایت گسترده از تلاش برای روابط اقتصادی نزدیک‌تر با پکن، ناظران طرفدار غرب در گرجستان نسبت به نزدیک شدن بیش‌ازحد این روابط محتاط هستند.
این بیانیه که هفته گذشته توسط «ایراکلی گاریباشویلی» -نخست‌وزیر گرجستان- و شی جین پینگ، رهبر چین صادر شد، برای برخی تعجب‌آور بود.
درحالی‌که تشدید روابط به‌طور منطقی به‌دنبال نقش جدید گرجستان به‌عنوان کریدور ترانزیتی و انرژی است که اروپا و آسیا را به هم متصل می‌کند، متن بیانیه مشترک مربوطه باعث ترس صداهای طرفدار غرب این کشور شد که می‌تواند نشان‌دهنده یک تغییر ژئوپلیتیک بزرگ‌تر باشد.
در بیانیه ۳۱ جولای آمده است: دو طرف تبادل‌نظر عمیقی در مورد روابط دوجانبه و موضوعات بین‌المللی و منطقه‌ای موردعلاقه دوجانبه داشتند و به اجماع گسترده دست یافتند.
دو طرف تصمیم گرفتند روابط دوجانبه را به یک مشارکت استراتژیک ارتقا دهند.
در ادامه به تشریح حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بین‌المللی مشارکت دوجانبه آینده می‌پردازد.
این بیانیه در جریان سفر رسمی نخست‌وزیر گرجستان به چین صادر شد که خود او آن را «تاریخی» توصیف کرد.
گاریباشویلی هنگام ورود به چنگدو، استان سیچوان در جنوب غربی چین، برای شرکت در مراسم افتتاحیه بازی‌های دانشگاهی جهانی، با استقبال گرم و تشریفاتی روبرو شد.
رهبر گرجستان به همراه چند وزیر از کابینه خود روز بعد با شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین دیدار کرد و بر حمایت از اصل چین واحد (که بر حق حاکمیت چین بر تایوان دلالت دارد) تأکید کرد و در مورد تعمیق روابط تجاری و اقتصادی با چین صحبت کرد.
شی نیز به‌نوبه خود از پیشرفت روابط به سطح کاملاً جدیدی استقبال کرد. به نقل از دفتر مطبوعاتی دولت گرجستان، رهبر چین گفت: صرف‌نظر از تحولات در عرصه بین‌المللی، نگرش چین نسبت به توسعه روابط خود با گرجستان تغییر نخواهد کرد.
گاریباشویلی و هیأت او دیدارهای سطح بالای دیگری را در چنگدو و پکن از جمله با لی کیانگ، نخست‌وزیر چین برگزار کردند.
نخست‌وزیر گرجستان در یک مجمع تجاری چین و گرجستان سخنرانی کرد و از مجسمه شوتا روستاولی، شاعر برجسته قرون‌وسطایی گرجستان، در دانشگاه زبان و فرهنگ پکن رونمایی کرد.
روابط گرجستان و چین در بحبوحه تغییرات ژئوپلیتیکی ناشی از تهاجم گسترده روسیه به اوکراین در سال گذشته اهمیت جدیدی پیدا کرد.
انزوای مسکو باعث شده است که مسیرهای تجاری زمینی که از روسیه عبور می‌کنند برای شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی کمتر مساعد باشد و به همین دلیل آن‌ها محموله‌ها را به کریدور میانی که چین را از طریق آسیای مرکزی، قفقاز جنوبی و دریای سیاه به اروپا متصل می‌کند، تغییر داده‌اند.
گرجستان با اشتیاق نقش ترانزیت جدید خود را پذیرفته و آشکارا سعی کرده از آن بهره ببرد، از جمله از طریق پروژه‌های زیرساختی جدید و بازدیدهای مکرر و ملاقات با مقامات مناطق مربوطه.
اما چین که در سال ۲۰۱۷ قرارداد تجارت آزاد را با گرجستان امضا کرد، مدت‌هاست در منطقه فعال بوده است، از جمله از طریق پروژه‌های زیرساختی بزرگ.
پکن همچنین مدت‌هاست که به‌عنوان بخشی از طرح کمربند و جاده BRI خود به کریدور میانی علاقه نشان داده است. در حال حاضر، چین چهارمین شریک تجاری بزرگ گرجستان است و صادرات گرجستان به چین طی چهار سال گذشته رشد قابل‌توجهی داشته است.
بااین‌حال، منتقدان غرب‌گرای دولت گرجستان ضمن اذعان به نیاز به روابط اقتصادی بهتر با پکن، این پرسش را مطرح کرده‌اند که مشارکت استراتژیک در جهت‌گیری سیاست خارجی این کشور چه معنایی می‌تواند داشته باشد.
و نگرانی‌های خاص مربوط به آینده روابط با آمریکا، شریک استراتژیک کلیدی گرجستان است که درصحنه جهانی با چین رقابت می‌کند.
در بیانیه شراکت استراتژیک، تفلیس حمایت خود را از ابتکارات جهانی چین، از جمله ابتکار امنیت جهانی، که از سوی ناظران مختلف به‌عنوان جاه‌طلبی این کشور برای مقابله با نظم بین‌المللی به رهبری غرب تلقی می‌شود، ابراز کرد.
در این بیانیه همچنین همکاری بیشتر بین نهادهای مختلف دولتی پیش‌بینی‌شده است. بااین‌حال مشخص نیست که این در عمل چه معنایی می‌تواند داشته باشد.
«تینا خیداشلی» -وزیر دفاع اسبق گرجستان- در ۲۸ جولای در فیس بوک نوشت: این بحث در مورد مشارکت و همکاری نیست، بحث در مورد مشارکت استراتژیک است، که به‌نوبه خود، در صورت تمایل چین، همکاری نظامی و اشتراک اطلاعات است.
خیداشلی ضمن استقبال از مشارکت با چین به‌طورکلی، از خطراتی که بیانیه جدید ممکن است برای روابط گرجستان با غرب ایجاد کند و همچنین خطرات اقتصادی و سیاسی بالقوه در صورت دستیابی چین به نفوذ بیشتر در گرجستان ابراز نگرانی کرد.
برخی از نمایندگان مخالف نیز این نگرانی‌ها را تکرار کردند و در حال بررسی احضار وزیر امور خارجه برای گزارش به پارلمان در مورد معنای شراکت استراتژیک با چین هستند.
این نگرانی در مورد روابط نزدیک‌تر با چین در بحبوحه تنش فزاینده در روابط تفلیس با غرب و سیاست‌های عموماً مثبت در قبال روسیه از زمان آغاز جنگ اوکراین صورت می‌گیرد.
درحالی‌که برخی صداهای غربی نسبت به دیدار گاریباشویلی و شی ابراز نارضایتی کردند، موضع رسمی غرب چندان واضح نبود.
«کلی دگنان» -سفیر آمریکا در گرجستان- در ۳۱ جولای به خبرنگاران گفت: به نظر می‌رسید که این سفر مهمی برای گرجستان بود و این انتخاب گرجستان است که شرکای آنچه کسانی خواهند بود. آمریکا مانند ۳۰ سال گذشته حامی قوی گرجستان خواهد بود.
این دیپلمات اما افزود که بسیاری از کشورها پس از چند سال از طرح کمربند و جاده روی‌گردان می‌شوند، زیرا می‌بینند که این ابتکار عملاً برای سایر کشورها مفید نیست.
گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که گرجستان ممکن است از روابط خود با چین به‌عنوان یک ابزار چانه‌زنی برای اعمال فشار بیشتر بر شرکای سنتی غربی خود استفاده کند.
و برخی نگران‌اند که تفلیس از چین دعوت کند تا در پروژه جنجالی بندر دریای عمیق آناکلیا سرمایه‌گذاری کند، پروژه‌ای که اهمیت استراتژیک دارد و دولت در تلاش است در آن سهم کنترلی داشته باشد.