بهگزارش مرکز مطالعات سورین، شبکه خبری سیانان در گزارش خود به نقل «هانسر» «کلاین» «پخارل» خبر داد: «ینس استولتنبرگ» -دبیرکل ناتو- روز دوشنبه گفت که ترکیه با حمایت سوئد برای پیوستن به ائتلاف نظامی موافقت کرده است.
تحولی بزرگ در آستانه نشست ناتو. این موافقت عجیب و مهم میتواند آغازگر روابط جدیدی باشد.
این بیانیه بیانگر چهره حیرتانگیز «رجب طیب اردوغان» است که اوایل روز دوشنبه پیشنهاد کرده بود سوئد تنها پس از پذیرش کشورش در اتحادیه اروپا میتواند به این ائتلاف بپیوندد.
اردوغان بیش از یک سال است که در مسیر پیوستن سوئد به ناتو به دلیل نگرانیهای متعدد، ایستاده است.
استولتنبرگ در یک کنفرانس مطبوعاتی در ویلنیوس، لیتوانی، پس از دیدار با اردوغان و نخستوزیر سوئد «اولف کریسترسون» گفت که رئیسجمهور ترکیه «توافق کرده است پروتکل الحاق سوئد را در اسرع وقت به مجلس ملی بزرگ ارسال کند و از نزدیک با مجمع برای اطمینان از تصویب کار کند.»
کنار گذاشتن مخالفت اردوغان یک گام بزرگ روبهجلو است، اما به این معنا نیست که سوئد بلافاصله عضو بعدی ائتلاف خواهد شد.
استولتنبرگ جدول زمانی مشخصی را برای زمانی که اردوغان این سند را به پارلمان ترکیه منتقل میکند، ارائه نکرد و پارلمان باید به تصویب آن رأی دهد. مجارستان همچنین به تائید عضویت سوئد رأی نداده است،.
اگرچه استولتنبرگ روز دوشنبه گفت که مجارستان بهصراحت اعلام کرده است که آخرین کشوری نخواهد بود که پیشنهاد سوئد را تائید میکند.
استولتنبرگ در پاسخ به سؤال خبرنگاری که چه زمانی میتوان انتظار داشت که سوئد رسماً به عضویت ناتو درآید، متعهد به پاسخگویی نبود و گفت که این به ترکیه بستگی دارد که اعلام کند و ترجیح داد بر شایستگیهای یک «روز تاریخی» تمرکز کند.
من فکر میکنم که ما باید به این موضوع احترام بگذاریم که هر مجلس یکپارچگی خاص خود را دارد، زمانبندی خاص خود را دارد، بنابراین من از اینکه رئیسجمهور بهصراحت گفته است که با پارلمان برای اطمینان از تصویب کار خواهد کرد.
استقبال میکنم، اما دقیقاً چه زمانی باید توسط مجلس اعلام شود. استولتنبرگ گفت: پارلمان ترکیه، این اقدام نتیجه یک سال مذاکره بود.
جنبش پیوستن به ناتو پس از ماهها مخالفت و درخواست آنکارا صورت میگیرد. ترکیه مدعی شد که سوئد به اعضای گروههای تروریستی کرد به رسمیت شناختهشده، بهویژه حزب کارگران کردستان اجازه فعالیت میدهد.
ترکیه همچنین مقامات سوئدی را به همدستی در تظاهرات اسلامهراسانه مانند سوزاندن قرآن متهم کرده بود.
استولتنبرگ در کنفرانس خبری خود در روز دوشنبه خاطرنشان کرد که سوئد و ترکیه «برای رسیدگی به نگرانیهای امنیتی مشروع ترکیه از نزدیک با یکدیگر همکاری کردهاند.»
وی گفت: «بهعنوان بخشی از این روند، سوئد قانون اساسی خود را اصلاح کرد، قوانین خود را تغییر داد، همکاریهای ضد تروریسم خود را بهطور قابلتوجهی علیه حزب کارگران کردستان گسترش داد و صادرات تسلیحات به ترکیه را از سر گرفت.»
ناتو در بیانیهای اعلام کرد که در نشست استولتنبرگ، اردوغان و کریسترسسون تعهدات دیگری نیز اتخاذ شده است.
در این بیانیه آمده است که دو کشور توافق کردند به همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم ادامه دهند و ناتو یک هماهنگکننده ویژه جدید برای نقش مبارزه با تروریسم ایجاد خواهد کرد. سوئد و ترکیه همچنین توافق کردند که همکاریهای اقتصادی خود را افزایش دهند.
علاوه بر این، سوئد فعالانه از تلاشها برای تقویت مجدد روند الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا حمایت خواهد کرد.
جو بایدن، که قرار است عصر روز سهشنبه با اردوغان دیدار کند، از تعهد رئیسجمهور ترکیه برای «ارسال پروتکل الحاق سوئد به مجلس ملی بزرگ ترکیه برای تصویب سریع» استقبال کرد.
بایدن روز دوشنبه در بیانیهای اعلام کرد: آماده همکاری با اردوغان و ترکیه برای تقویت دفاع و بازدارندگی در منطقه یورو آتلانتیک هستم.
مقامات ارشد آمریکا فشارها را بر همتایان خود در آنکارا در روزهای منتهی به نشست ناتو افزایش داده بودند. بایدن درحالیکه اردوغان در حال پرواز در ایر فورس وان بود با او صحبت کرد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، روز دوشنبه به ترتیب با مقامات ترکیه و سوئد برای آمادهسازی این اجلاس گفتوگو کرد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، طی پنج روز سه بار، ازجمله صبح روز دوشنبه، با هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه گفتوگو کرد.
این خبر نشاندهنده یک پیروزی بزرگ برای بایدن است، که بهطور مداوم ابراز اطمینان کرده بود که سوئد بهرغم مخالفت ترکیه، در نشست ویلنیوس به ائتلاف ملحق خواهد شد. رئیسجمهور در مصاحبهای اختصاصی با فرید زکریا از سیانان پیشازاین اجلاس گفت که خوشبین است که سوئد درنهایت به عضویت ناتو پذیرفته شود و خاطرنشان کرد که ترکیه بهدنبال نوسازی ناوگان اف-۱۶خود همراه با یونان است که به پذیرش سوئد رأی داده است.
«ترکیه بهدنبال نوسازی هواپیماهای اف-۱۶ است. بایدن گفت میتسوتاکیس در یونان نیز بهدنبال کمک است. و بنابراین، آنچه من سعی میکنم، کاملاً رک و پوستکنده، یک کنسرسیوم کوچک در اینجا است، جایی که ما در حال تقویت ناتو ازنظر ظرفیت نظامی یونان و ترکیه هستیم و اجازه میدهیم سوئد وارد شود. اما هنوز در جریان است. انجام نشده است.»