loader image

جستجو

The role of Azerbaijan between Central Asia and Eurasia

آذرنیوز:
نقش آذربایجان بین آسیای میانه و اوراسیا

مرکز مطالعات سورین

چکیده

وبگاه «آذرنیوز» در گزارش خود ضمن اشاره به به اینکه جمهوری آذربایجان  یک قلمرو کلیدی برای پروژه‌های ادغام منطقه‌ای است، به بررسی نقش آذربایجان بین آسیای میانه و اوراسیا پرداخت.

فهرست مطالب

به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه آذرنیوز در گزارش خود به‌قلم «محمود الحسن خان» نوشت: جمهوری آذربایجان در «قلب اوراسیا» قرار دارد و به‌عنوان «شاه‌کلید دریای خزر» لقب گرفته است.

این کشور 75 تا 80 درصد تولید ناخالص داخلی منطقه قفقاز جنوبی را در اختیار دارد که اهمیت استراتژیک و کاربرد آن را برای دستیابی به رویاهای منطقه بزرگ اوراسیا بیشتر کرده است.

این کشور دارای منابع انرژی غنی است که به تقویت بیشتر و تنوع توسعه اجتماعی-اقتصادی آن، تحول به سمت سفر سبز و نوسازی و توسعه کیفی در کشور کمک می‌کند.

علاوه بر این، این منطقه یک قلمرو کلیدی برای پروژه‌های ادغام منطقه‌ای است.

آخرین رایزنی‌های سیاسی سطح بالا، یکپارچگی اقتصادی، همکاری‌های اجتماعی و هماهنگی امنیتی بین آذربایجان و کشورهای آسیای میانه به‌ویژه ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان و سازمان‌های ترک، تبدیل به یک تغییر پارادایم در منطقه شده است که برای تقویت بیشتر، «ابزاری» خواهد بود.

منطقه اوراسیا در روزهای آینده جالب اینجاست که آذربایجان اکنون به شریک انرژی «مرجحانه» اتحادیه اروپا تبدیل شده است و منابع انرژی خود را از طریق ترکیه به آن صادر می‌کند که «توسعه» فرا منطقه‌ای آن را بیشتر افزایش داده است و به‌وضوح نشان‌دهنده اقناع یک سیاست خارجی «متوازن» و عمل‌گرایانه است.

علاوه بر این، آذربایجان همچنین روابط دوجانبه خود را با پاکستان که اتصال بین آسیای جنوبی و آسیای میانه است، تقویت کرده است.

حجم تجارت، سرمایه‌گذاری، گردشگری، فرهنگ، کشاورزی، انرژی (نفت و گاز)، انرژی‌های تجدید‌‌‌‌پذیر، آموزش، علم و فناوری و همکاری نظامی در حال شتاب گرفتن است که به یک عمل متعادل‌کننده در جامعه تبدیل شده است.

در این راستا، ابزارهای نوآورانه مأموریت خارجی آذربایجان در اسلام‌آباد، دامنه مکانیزم بیشتر انرژی و امنیت غذایی، توسعه زیرساخت‌ها، اتصال هوایی، ظرفیت تجاری و همکاری‌های فرهنگی را روشن می‌کند.

افتتاح میز آذربایجان و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در اتاق‌های بازرگانی راولپندی و اسلام‌آباد و در دسترس بودن ویزای تجاری و گردشگری آسان توانسته است ژست حسن نیت را در جامعه تجاری و بازرگانان بالقوه کشور منتشر کند که امیدواریم در روزهای آینده سود خود را بپردازند.

دولت آذربایجان از زمان استقلال خود در سال 1991، تلاش کرده است تا خود را به پلی بین اروپا و آسیا تبدیل کند.

این کشور طی دهه گذشته میلیون‌ها دلار در پروژه‌های زیرساختی تجاری و حمل‌ونقل سرمایه‌گذاری کرده است، با هدف قرار دادن آذربایجان به‌عنوان یک پیوند منطقه‌ای قابل‌اعتماد بین آسیای میانه، قفقاز جنوبی و اروپا و افزایش روابط دوجانبه با چین و افتتاح کمربند واحد و یک جاده وضعیت آذربایجان را به‌عنوان مرکز اتصال و نیروگاه یکپارچگی منطقه‌ای بیشتر کرده است.

باکو اهمیت اجرای استراتژی‌های متنوع‌‌‌‌‌‌‌سازی را قبل از اتمام ذخایر هیدروکربنی کشور درک می‌کند و در حال حاضر با توسعه سایر بخش‌های کلیدی اقتصاد کلان خود، حرکت گسترده متنوع‌سازی را در این کشور آغاز کرده است.

بر اساس داده‌های رسمی، حدود 70 درصد تجارت این کشور از طریق حمل‌ونقل نفت و گاز بین گرجستان و آذربایجان انجام می‌شود.

باکو و تفلیس بیشترین سود را از این کریدور بردند که برای قزاقستان و ترکمنستان نیز مفید بود. هم آستانه و هم عشق‌آباد به‌طور گسترده از این کریدور برای دور زدن روسیه هنگام حمل‌ونقل نفت استفاده کردند. در جریان درگیری روسیه و اوکراین، مسیر جایگزین بیشتر شکوفا شده و به بلوغ رسیده است که مناسب همه سهامداران و اقتصاد کشورهای منطقه است.

امید است که سرمایه‌گذاری‌های چینی به گسترش بیشتر برنامه استراتژیک آذربایجان کمک کند و اجازه دهد بسیاری از پروژه‌ها به پیش بروند.

در آگوست 2015، اولین کانتینری که جاده ابریشم را طی کرد، بیش از 4 هزار کیلومتر از چین را در 6 روز طی کرد و به بندر تجارت دریایی بین‌المللی تازه ساخته‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده باکو رسید. این نشانگر عصر جدیدی در ارتباطات حمل‌ونقل منطقه‌ای بود.

چین به همراه شرکای آذربایجان و قزاقستان، بازیگران اصلی در اجرای این پروژه بودند.

هم قزاقستان و هم آذربایجان از این پروژه برای تشویق مؤسسات چینی برای شروع زیرساخت‌ها در قلمرو خود استفاده کردند تا بتوانند از مزایای آن بهره ببرند.

مقامات آذربایجان معتقدند که تا سال 2030 حدود 300 تا 400 هزار کانتینر از این مسیر حمل خواهد شد که میلیاردها سود به همراه خواهد داشت.

بدون شک اراده آذربایجان با کسب یک پیروزی مهم در جنگ دوم قره‌باغ، صلح را در قفقاز به ارمغان آورد که اکنون چشم‌انداز گشایش کریدور را روشن کرده است.

اکنون امکان همکاری و همگرایی منطقه‌ای بین کشورهای جهان ترکیه، نقش استراتژیک آذربایجان را در منطقه و فراتر از آن تقویت کرده است.

در این راستا، در فوریه 2021 توافقنامه‌ای بین آذربایجان و ترکمنستان امضا شد و دولت‌ها در مورد مناطق مورد مناقشه در دریای خزر به توافق رسیدند.

پس از آن تحولات مختلفی در روابط آذربایجان و قزاقستان رخ داد. هر دو کشور بر تعمیق مشارکت استراتژیک و گسترش همکاری‌های همه‌جانبه توافق کردند.

اجماع در زمینه‌هایی مانند دفاع، سیاست خارجی، تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، صنعت، نفت، گاز، شیمی، نساجی، ساخت‌وساز، غذا و کشاورزی حاصل شده است.

همچنین مشخص شده است که طرفین در مورد موضوعاتی مانند توسعه پروژه‌های مشترک برای اکتشاف و تولید منابع هیدروکربنی و همچنین به اشتراک گذاشتن تجربه، تشویق سرمایه‌گذاری متقابل و خصوصی‌سازی به توافق رسیده‌اند.

علاوه بر این، ادعا می‌شود که در پروژه‌های مستقر در قره‌باغ همکاری صورت خواهد گرفت. در این مرحله، قوی‌ترین احتمال، امکان استفاده ازبکستان از کریدور زنگزور برای گشودن به غرب است.

نقش آذربایجان در آسیای میانه، قفقاز جنوبی، ‌‌‌‌‌‌‌‌غرب‌آسیا و آسیای جنوبی نقش سازنده آن را در تقویت بیشتر منطقه اوراسیا بیشتر کرده است.