بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه ژئوپولیتیکال مانیتور در یادداشت خود بهقلم «الکس استونر» نوشت: ابتکار جاده و کمربند چین که یک دهه پیش راهاندازی شد، یک پروژه عظیم زیربنایی و توسعه اقتصادی است که در سراسر آسیا، اروپا و آفریقا گسترده شده است.
تا به امروز، 52 دولت آفریقایی یادداشت تفاهم [MoU] را با چین در رابطه با ابتکار کمربند و جاده امضا کردند و این ابتکار به میلیاردها دلار سرمایهگذاری در ساخت جادهها، بنادر، راهآهن و سایر زیرساختهای حیاتی تبدیل شده است.
این پروژهها نه تنها اتصال را در این قاره تقویت میکنند، بلکه دسترسی بیسابقه به ثروت معدنی عظیم آفریقا را بهویژه در کشورهایی مانند زامبیا و جمهوری دموکراتیک کنگو برای چین فراهم میکنند.
(بهعنوان مثال بیش از 80 درصد از معادن مس در جمهوری دموکراتیک کنگو در حال حاضر متعلق به چینی هستند که دارای ذخایر فراوان مس و سایر مواد معدنی ضروری است.)
بهطور کلی، چین بیش از 1 تریلیون دلار در پروژههایی هزینه کرده است که حداقل بخشی از آن برای تأمین منابع کلیدی برای انتقال انرژی است.
در تلاش برای مقابله با این نفوذ، آمریکا میلیونها دلار را به پروژه کریدور لوبیتو تزریق میکند.
در واقع، تأمین منابع فلزات برای سوخت انتقال انرژی همچنان برای کشورهای غربی یک دردسر است.
کنسرسیوم تجارت کالا ترافیگورا ادعا میکند که راهآهن لوبیتو آتلانتیک «مسیر غربی سریعتری را برای بازار فلز و مواد معدنی تولیدشده در جمهوری دموکراتیک کنگو فراهم میکند.»
این پروژه مستلزم ساخت حدود 550 کیلومتر خط ریلی در زامبیا، از مرز جیمبه تا چینگولا در کمربند مسی زامبیا، همراه با 260 کیلومتر جاده تغذیه در داخل کریدور است.
در اوایل سال جاری، دولت جو بایدن، از برنامههای خود برای سرمایهگذاری در پروژه راهآهن جدیدی که مناطق غنی از مس زامبیا و جمهوری دموکراتیک کنگو را به بندر لوبیتو آنگولا متصل میکند، رونمایی کرد.
با راهآهن 120 ساله بنگوئلا، آمریکا قصد دارد منابع را به سمت غرب (از طریق کریدور لوبیتو) به جای مسیر سنتی شرقی از طریق بندر دارالسلام هدایت کند.
راهآهن امیدوار است به بندر لوبیتو متصل شود و جریان ترافیک روان را تضمین کند و یک مسیر تجاری قابلتوجه از کمربند مس کنگو به اقیانوس اطلس ایجاد کند.
علاوه بر این، خط راهآهن بهبودیافته، حملونقل کالاها و منابع ضروری به منطقه را تسهیل میکند و توسعه تجارت و فعالیتهای تجاری را تقویت میکند.
در ماه سپتامبر، در حاشیه گروه 20 در هند، آمریکا و اتحادیه اروپا با یکدیگر همکاری کردند تا مطالعات امکانسنجی را برای توسعه خط راهآهن جدید بین زامبیا و آنگولا آغاز کنند.
سرمایهگذاری مستقیم خارجی چین در آفریقا بسیار بالاتر از کشورهای غربی است، به خصوص که پکن هم قصد و هم توانایی مالی خود را برای وام دادن مقادیر زیادی پول نقد به کشورهای آفریقایی از سال 2013 نشان داده است.
با این حال، این مزیت رقابتی در سالهای اخیر کاهش یافته است. به گفته دانشگاه فودان، کاهش رشد اقتصادی پس از همهگیری و تضعیف قابلیتهای وام دهی باعث شده است که سرمایهگذاری مرتبط با ابتکار کمربند و جاده از اوج 125 میلیارد دلار در سال 2015 به 70 میلیارد دلار در سال 2022 کاهش یابد و به دلیل افزایش نگرانیها در مورد خطر مشکلات بدهی در کشورهای مختلف آفریقایی و چالشهای اقتصادی داخلی در پکن، دولت چین تصمیم گرفته است تا تأمین مالی پروژههای انرژی در آفریقا را متوقف کند.