به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه جی‌زیرومدیا در یادداشت تازه خود نوشت: جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا با وعده بازگشت به توافق هسته‌ای سال 2015 به قدرت رسید مشروط به این که ایران نیز همین کار را انجام دهد. «دونالد ترامپ» -رئیس‌جمهور پیشین این کشور- در سال 2018 از این توافق خارج شده بود. این توافق در ازای برداشتن تحریم‌های اقتصادی، محدودیت‌هایی را بر برنامه هسته‌ای ایران وضع کرد. به نظر می‌رسد که هدف بایدن برای احیای آن حالا دیگر خارج از دسترس باشد. ما با «هنری رم» صحبت کردیم که -مدیر گروه اوراسیا با تمرکز بر ایران- است و مصاحبه در مورد آن چیزی است که طی هفته‌ها و ماه‌های آینده رخ می‌دهد.
مذاکرات برای احیای توافق 2015 از اواخر ژوئن متوقف شد هنگامی که ایران انتخابات ریاست جمهوری خود را برگزار می‌کرد. مذاکره‌کنندگان پیشرفت‌هایی به سمت حصول توافق داشتند و همه فکر می‌کردند که توافقی در تابستان به دست می‌آید اما ایران تحت هدایت رییس جمهور جدیدش «ابراهیم رئیسی»، در بازگشت به مذاکرات تاخیر کرد و جریانی مدام از پیام‌های منفی در مورد علاقه‌اش نسبت به این توافق می‌فرستاد مثل این که یکی از مخالفان سرسخت این توافق را به عنوان مذاکره کننده ارشد تعیین کرد. مذاکرات از 29 نوامبر و در وین شروع خواهد شد اما چشم‌انداز آن امیدوار کننده نیست.
اگر ایران برنامه هسته‌ای خود را به سرعت پیش نبرد، این وقفه در مذاکرات چندان نگران کننده نخواهد بود اما تهران چند گام قابل توجه در ماه‌های اخیر برداشته از جمله غنی‌سازی اورانیوم در سطحی که قبلا انجام نداده بود و تجاربی در مورد نمونه‌های نسل بعدی سانتریفیوژ‌ها به دست آورده که نمی‌توان آنها را برطرف کرد. این مسائل امکان دستیابی به مجموعه پیچیده‌ای از مصالحه را به خطر انداخته است.
آمریکا و ایران در یک هدف مشترک سهیم‌اند: بازگشت به پایبندی کامل به این توافق. اما، آنها بر سر این نکته توافقی ندارند که این پایبندی چگونه باشد. هسته اصلی این توافق برداشتن تحریم‌ها در ازای محدودیت‌های هسته‌ای است. وضعیت از زمان خروج ترامپ از این توافق در 2018 پیچیده‌تر شده زیرا آمریکا تحریم‌های بیشتری را علیه ایران وضع کرده و ایران نیز از آن موقع زیرساخت هسته‌ای خود را توسعه داده است. طرفین سعی می‌کنند شرایط را به سه سال قبل بازگردانند اما این کار سخت‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد.
آمریکا و ایران مطالباتی نیز دارند که فراتر از حوزه توافق اولیه است. ایران خواستار لغو تمام تحریم‌های وضع شده از سوی ترامپ است حتی آن تحریم‌هایی که در صورت اجرای این توافق هم مجاز می‌بودند. هم‌چنین، این کشور تضمینی می‌خواهد که هیچ رییس جمهوری در آینده نتواند از این توافق خارج شود و مکانیزم‌هایی برای راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها می‌خواهد. واشنگتن نیز از سوی خود می‌خواهد تا تهران متعهد به مذاکرات بعدی برای بهبود و گسترش توافق بشود هر چند که این درخواست را طی ماه‌های گذشته کم اهمیت جلوه داده است.
نگاه دولت تندرو جدید ایران به این توافق متفاوت است. این دولت منافع اقتصادی این توافق را دست کم می‌گیرد. بنابر ناامیدی که در دوره قبل و با برداشته شدن تحریم‌ها به وجود آمد، احتمالا ارزیابی‌اش این است که قادر به تاب آوردن بدون این توافق است. تیم اقتصادی جدید ایران هم‌راستا با تمایل رهبر معظم علی خامنه‌ای به «اقتصاد مقاومتی» است که اعتقاد دارد این اقتصاد مقاومتی تحریم‌ها را با تکیه بر توانمندی‌ها داخلی «خنثی می‌کند» و سازنده‌تر از مذاکره برای رفع تحریم‌ها است.
اگر مذاکرات هسته‌ای شکست بخورد، آمریکا رویکرد قهرآمیزتری از جمله اعمال تحریم‌های تازه بر اقتصاد ایران و افزایش فشارهای دیپلماتیک در شورای امنیت سازمان ملل را دنبال خواهد کرد. با توجه به تهدیدهای ایران برای نابودی دولت یهود، اسرائیل(رژیم صهیونیستی) مخصوصا احساس خطر می‌کند و احتمالا گام‌های ستیزه‌جویانه‌تری نظیر اقدامات خرابکارانه برخواهد داشت تا برنامه هسته‌ای و ثبات رژیم را به چالش بکشد هر چند که بمباران مستقیم تاسیسات ایران هنوز هم بعید به نظر می‌رسد.