بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالیسی در مطلب تازه خود بهقلم «روبن سیلورمن» نوشت: ترکیه انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی را در روز 14 می برگزار میکند.
این انتخابات میتواند «رجب طیب اردوغان» -رئیسجمهور و حزب عدالت و توسعه- را که در 20 سال گذشته حکومت کردهاند، از حکمرانی خلع کند. در آن زمان، اردوغان و حزب عدالت و توسعه اثر عمیقی در کشور بهجا گذاشتند؛
نقش اسلام را در دولت سنتی سکولار گسترش دادند و نفوذ ترکیه را در خارج از کشور افزایش دادند؛ اما سالها سیاست اقتصادی غیرمتعارف و زلزله مرگبار ماه فوریه اعتماد به دولت را تضعیف کرده است و بسیاری از رأیدهندگان را به زیر سؤال بردن شهرت مدیریت شایسته که بهطور سنتی برای جلبتوجه حزب عدالت و توسعه قرار داشت، متهم کرده است.
پس از دو دهه، تصور خروج اردوغان سخت است. نظرسنجیها حاکی از آن است که او ممکن است توسط یک نامزد مخالف شکست بخورد، اما این باور عمومی وجود دارد که او هر کاری که لازم است برای ماندن در قدرت انجام میدهد و از امتیازات ریاستجمهوریاش برای کسب یک پیروزی محدود یا به چالش کشیدن نتایج نامطلوب استفاده میکند.
اردوغان دفتر ریاستجمهوری را متحول کرده است. در طول دوره اول ریاستجمهوری خود (زمانی که نقش او را مجبور به قطع روابط با حزب خود کرد) او اغلب در تصمیمگیریهای دولت دخالت میکرد و به شیوهای جناحی عمل میکرد که بسیاری از کارشناسان حقوقی معتقد بودند چنین کاری ممنوع است. ر
فراندوم سال 2017 با حمایت اردوغان تغییرات قانون اساسی را تصویب کرد که منجر به حذف پست نخستوزیری و تبدیل ترکیه به یک سیستم ریاستجمهوری شد که اردوغان معتقد بود حکومت مؤثرتری را تضمین میکند.
در دوره دوم ریاستجمهوری خود، اردوغان از اختیارات جدید خود برای مداخله در بخشهای معدودی از جامعه که تا حدودی خودمختار باقی ماندهاند، استفاده کرده است.
رؤسای جمهور ترکیه که پس از کودتا روی کار آمدند یا با حمایت ارتش توانستند نهادها را به خواست خود مجبور کنند، اما آنها فاقد احزاب سیاسی برای ارتباط با مردم بودند.
در همین حال، روسای جمهوری که احزاب سیاسی را رهبری میکردند، از حمایت مردمی برخوردار بودند، اما هرگز چنین نفوذ مستقیمی بر همه نهادهای دولتی نداشتند.
اردوغان از این نظر منحصربهفرد است که هم کنترل دولتی دارد و هم طرفداران قابلتوجهی که نمیخواهند ببینند او قدرت را کنار میگذارد.
اگر او در انتخابات ماه آینده شکست بخورد، احتمالاً با اختلاف اندکی خواهد بود؛ و در سن 69 سالگی در مقایسه با رهبران سابق ترکیه در پایان دوران کاری خود نسبتاً جوان بود. بهطور خلاصه: اردوغان مدلهای کمی برای چگونگی واگذاری مسالمتآمیز قدرت دارد.
به نظر میرسد اردوغان دوست دارد خود را با دموکراتها و بدرفتاریهایی که ارتش با آنها دریافت کردهاند، بشناسد. با این حال ممکن است خاطره رفتار دموکراتها با اینونو و سایر مخالفان شکست خورده باشد که خطر شکست را در ذهن اردوغان افزایش داده است.
اپوزیسیون کنونی ترکیه اغلب او را به یک دیکتاتور فاسد متهم میکند که این احتمال وجود دارد که او یا خانوادهاش پس از پایان قدرت با پیگرد قانونی مواجه شوند.
اردوغان بهوضوح این اتهامات را جدی میگیرد: رهبران اپوزیسیون به دلیل اظهارات خود جریمه و محاکمه شدهاند.