بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه جاست سکیوریتی در مطلب تازه خود بهقلم «کلسی داونپورت» نوشت: ایران بیش از هر مقطعی در تاریخ خود به سلاح هستهای نزدیک شده است. تهران اکنون میتواند در کمتر از 10 روز به اندازه کافی اورانیوم برای ساخت بمب تولید کند.
ساخت بمب یک یا دو سال دیگر طول میکشد، اما زمانی که مواد هستهای به تاسیسات مخفی برای تسلیحات منتقل میشود، شناسایی و مختل کردن این فرآیندها بسیار چالش برانگیزتر خواهد بود.
علیرغم جدیت این تهدید، چشمانداز یک راهحل دیپلماتیک در حال کاهش است، زیرا به نظر میرسد دولت بایدن تمایلی به اتخاذ تصمیمات دشوار لازم برای حل این بحران ندارد.
سریعترین و مؤثرترین راه برای فرونشاندن خطر فزاینده اشاعه هستهای و محدود کردن برنامه ایران به نحوی که قابلیت راستیآزمایی داشته باشد، احیای توافق هستهای 2015 است.
دونالد ترامپ، در ماه می 2018 از توافق خارج شد و یک «کارزار فشار حداکثری» که ظاهرا برای سوق دادن ایران به مذاکرات جدید طراحی شده بود را شکل داد.
به طور قابل پیشبینی، پس از اعمال مجدد تحریمهای مرتبط با انرژی هستهای (و تحریمهای دیگر) از سوی آمریکا، تهران با تقویت برنامه هستهای خود با نقض محدودیتهای برجام برای به دست آوردن اهرم فشار خود، پاسخ داد.
بایدن و ابراهیم رئیسی مدعی هستند که از بازگشت به برجام حمایت میکنند، اما بنبست در مذاکرات تردیدهایی را در مورد اراده سیاسی آنها برای واگذار کردن امتیازات لازم جهت احیای برجام ایجاد میکند.
متأسفانه، مذاکرات در آخرین روزهای خود بر سر یک موضوع نمادین غیرهستهای متوقف شد: تحریم دوران ترامپ که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی میکرد.
اظهارات تهران حاکی از آن است که موضع ایران در این زمینه ممکن است در حال نرم شدن باشد.
اما در حالی که بایدن منتظر چراغ سبز تهران است، برنامه هستهای در حال گسترش ایران مزایای منع اشاعه توافق را از بین میبرد.
شاید بایدن برای تعدیل تحریمهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهایی بپردازد، اما این هزینه در مقایسه با بهای از هم پاشیده شدن مذاکرات برجام و نزدیک شدن ایران به بمب هستهای، ناچیز به نظر میرسد.
در حالی که نقض اولیه برجام توسط ایران تنها برای ایجاد فشار و بدون ایجاد پیچیدگی در بازگرداندن این توافق برنامهریزی شده بود، میزان نقض آن طی 18 ماه گذشته خطر بسیار جدیتری را به همراه دارد و ممکن است احیای توافق هستهای را اگر نگوییم غیرممکن، اما دشوارتر کند.
ایران اکنون در حال غنیسازی اورانیوم تا سطح 60 درصد است؛ سطحی که به طور خطرناکی نزدیک به درجه لازم برای تسلیحات هستهای است و به اندازه کافی مواد غنیشده تا 60 درصد تولید کرده تا بتواند از آن ذخایر برای تولید اورانیوم تسلیحاتی کافی برای ساخت یک بمب هستهای استفاده کند.
این بازه زمانی کوتاه بهتازگی حتی خطرناکتر هم شده است، زیرا ایران دسترسی آژانس بینالمللی انرژی به تأسیسات هستهای خود را در سال 2021 کاهش داد، به این معنی که تهران میتواند بدون جلب توجه آژانش سعی کند به اندازه کافی مواد شکافتپذیر برای ساخت بمب تولید کند.
اما حتی اگر دستیابی ایران به اورانیوم با درصد مناسب برای تسلیحات شناسایی شود، زمانی برای پاسخگویی وجود ندارد تا تهران مواد شکافتپذیر را به تاسیسات مخفی منتقل کند تا فرآیند تسلیحات سازی 1 تا 2 ساله را آغاز کند.
برای شناسایی محل انجام این فعالیتها، آمریکا ممکن است در کوتاهمدت به برجام یا تحریمها متوسل شود، اما در بلندمدت، این تهدید، ناکارامد خواهد بود و خطر متوسل شدن ایالات متحده یا به احتمال زیاد اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به گزینهی نظامی را افزایش میدهد.