بهگزارش مرکز مطالعات سورین، شبکه خبری استار نیوز گلوبال در مقالهای بهقلم «اشوین احمد» نوشت: چه کسی «ینس استولتنبرگ»- دبیرکل ناتو- را برای دریافت جایزه صلح نوبل معرفی کرد؟ آیا رئیس یک اتحاد نظامی واجد شرایط دریافت جایزه صلح نوبل است؟
قوانین حاکم بر اعطای چنین جوایزی به طور خاص میگوید نه. با توجه به این موضوع، ینس استولتنبرگ، رئیس نروژی ناتو که توسط کریستین توبرینگ گده، نماینده نروژ در نوبل، نامزد نروژی دریافت این جایزه شده است.
او شاید به اندازه هر کس دیگری شانس داشته باشد، اما برای رئیس یک ائتلاف نظامی در انبوه جنگ نیابتی در اوکراین چنین جایزهای غیرعادی خواهد بود و عجیب است از چنین شخصی بهخاطر سهمش در صلح تقدیر گردد.
گده مدعی است که رئیس ناتو اهمیت مقابله با تجاوز روسیه را به همه کشورهایی که «حکومت خود را بر ارزشهایی مانند دموکراسی و آزادیهای لیبرال استوار میکنند» فهماند.
انتخاب قبلی گد برای همان جایزه در سال 2020، دونالد ترامپ بود. او دلیل این اتفاق را «برای توافق صلح بین امارات و اسرائیل که درها را برای صلح احتمالی در غربآسیا باز میکند»، دانست.
کانال تلویزیونی «راشاتودی» که توسط دولت روسیه تامین مالی میشود، به نقل از منابع رسانهای غربی که او را «بزرگترین مخالف مهاجرت به نروژ» لقب داده بودند، به گده حمله کرد.
رسانههای چینی پا را فراتر گذاشتند. سرمقالهای در چاینا دیلی میگوید که «رئیس جنگافروز بزرگترین اتحاد نظامی جهان بهعنوان مدافع صلح جهانی مورد ستایش قرار میگیرد».
سرمقاله همچنین اضافه کرد که از آنجایی که جایزه صلح نوبل به «ابزار سیاسی غرب» تبدیل شده است، آیا دلیلی برای ادامهی آن وجود دارد؟
استولتنبرگ تنها چهره برجستهای نیست که امسال برای دریافت جایزه نوبل رقابت خواهد کرد. قانونگذاران پاکستانی اخیراً اردوغان را به دلیل «تلاش برای حل بحران اوکراین» نامزد دریافت جایزه صلح نوبل کردند.
آنها در بیانیهای اعلام کردند:«جنگ روسیه و اوکراین به سرعت به یک نقطه مهم تبدیل شده بود که میتوانست برای کل جهان به فاجعه ختم شود.»
«محمدصادق سنجرانی» -رئیس مجلس سنای پاکستان- در نامهای به کمیته نوبل نروژی نوشت: به دلیل تلاشهای خستگی ناپذیر او (اردوغان)، مداخلات به موقع و موثر با هر دو طرف، او به تنهایی از یک فاجعه جهانی جلوگیری کرد.
پوتین نیز در سال 2020 توسط نویسنده روسی سرگئی کومکوف نامزد شد. با این حال، دلیل این نامزدی علنی نشد و خود کرملین نیز چندان مشتاق این موضوع نبود.
«دیمیتری پسکوف» -سخنگوی کرملین- گفت که دولت پوتین بهدنبال این نامزدی نبوده و به خبرنگاران گفت: «اگر این تصمیم اعطای جایزه گرفته شود، عالی است، اگر نه، مشکلی هم نیست.»
انتقاد عمده از روند جایزه صلح نوبل، عدم شفافیت آن در مورد روند انتخاب است.
در مورد تعداد نامزدهای انتخاب شده، معیارهای انتخاب و به طور خاص مشاوران کمیته نوبل اطلاعاتی وجود ندارد. انتقاد اصلی دیگر این است که هیچ راهی برای تجدید نظر وجود ندارد.
در نتیجه، کمیته با انتقادات شدیدی از برخی از نامزدهایی که این جایزه را دریافت کردهاند، روبهرو شده است.
بهعنوان مثال، ابی احمد، نخستوزیر اتیوپی، در سال 2019 برای پایان دادن به درگیری 20 ساله بین اریتره و اتیوپی با ایجاد یک توافق صلح، برنده این جایزه شد.
با این حال، درگیری در شمال اتیوپی در نوامبر 2020 آغاز شد و ابی به دلیل نقض حقوق بشر و جنایات جنگی که توسط نیروهایش در منطقه تیگری مرتکب شده است مورد انتقاد قرار گرفته است.
یکی دیگر از چهرههایی که جنجال برانگیخت، هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه سابق آمریکا بود که در سال 1973 جایزه صلح نوبل را به دلیل مذاکراتش برای پایان دادن به جنگ ویتنام دریافت کرد. اما کیسینجر همچنین به جنایات جنگی متعددی در طول جنگ سرد متهم شد، از جمله بمبگذاری در کامبوج در سالهای 1969 و 1970.