به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده مرکز تحلیل سیاست اروپا در مقاله تازه خود به‌قلم «فرانک اوکاتا» نوشت: شکی نیست که ترکیه در سال‌های اخیر صبر و شکیبایی متحدان خود در ناتو را آزمایش کرده است؛ حتی گاهی اوقات تا مرز شکست نیز آنها را امتحان کرده است.
مثال‌ها بسیار زیاد است؛ ممانعت از الحاق سوئد به ائتلاف به دلیل بحث در مورد گروه‌های کرد ضدترک، امتناع از پیوستن به تحریم‌ها علیه روسیه پس از جنگ همه‌جانبه این کشور در سال 2022 علیه اوکراین و سپس کمک به نقض این اقدامات، خرید سامانه‌های ضدهوایی اس-400 روسیه از کرملین به قیمت بسیار بالا و خرید اف-35 به رهبری آمریکا که از این‌گونه مثال‌ها است.
برخی از لفاظی‌های طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و وزرای او تحریک‌آمیز بوده و واکنش غرب نیز همراه با خشم بوده است.
نیویورک‌تایمز او را «چیزی شبیه به یک هنرمند» توصیف کرده است، سناتورها به او حمله کرده‌اند و قوانین عضویت در ناتو را تغییر داده‌اند و پیشنهاد کردند که دولتش را مجازات کنند.
اما باید بدانیم که ناتو به ترکیه نیاز دارد. از بسیاری جهات، ترکیه ثابت کرده است که متحد خوب ناتو است.
از زمان پیوستن به آن در سال 1952، به ناتو کمک کرد تا از حصاری که نظم نهادی و مبتنی بر قوانین در اروپا را از همسایگان خاور نزدیک کمتر مطیع قوانین جدا می کند، محافظت کند و امنیت اروپا بدون ترکیه وجود ندارد.
احساس ناامنی اساسی ترکیه (جدای از برخی همسایگان بسیار بی‌ثبات، مانند سوریه) از میراث عثمانی و از جنگ‌های شکست‌خورده به امپراتوری روسیه ناشی می‌شود.
ترکیه در سال 1923 رسماً جایگزین این قلمرو شد و از بنیانگذار آن، کمال آتاتورک، عزم خود را برای از دست ندادن قلمروهای آناتولی و ترک‌ها به ارث برد.
امپراتوری عثمانی زمانی تقریباً کل منطقه دریای سیاه را در برمی‌گرفت، چیزی که با حرکت امپریالیسم روسیه به سمت جنوب برای کنترل تنگه‌های ترکیه و دسترسی بدون یخ به دریا مورد چالش قرار گرفت.
عثمانی‌ها بین سال‌های 1568 تا 1918، 12 جنگ علیه روس‌ها انجام دادند که 10 جنگ را از دست دادند، اما با موفقیت مانع دسترسی روس‌ها به مدیترانه شدند.
پس از شکست عثمانی‌ها در جنگ جهانی اول، انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها از طریق معاهده سور به آنها صلح تحقیرآمیزی دادند. قرارداد 1919 کنترل تنگه‌ها را به بریتانیا اعطا کرد و آناتولی را بین فرانسوی‌ها و یونانی‌ها تقسیم کرد.
ملی‌گرایان کمال آتاتورک، سوور را رد کردند، دولت عثمانی را لغو کردند و در سال 1922 یونانیان را در جنگ استقلال ترکیه شکست دادند.
مذاکره‌کننده ترک، عصمت اینونو، آناتولی و ترکیه را حفظ کرد و با معاهده 1922 لوزان، تنها معاهده پس از جنگ جهانی اول، کنترل تنگه‌ها را برای ترکیه بازپس گرفت.
اما لوزان همه دستاوردهای ترکیه نبود. این امر به قیمت موصل نفت‌خیز ترکیه در عراق تمام شد، درحالی‌که یونانی‌ها جزایر دودکانیز را دور از سواحل دریای اژه ترکیه نگه داشتند و بریتانیا کنترل قبرس را حفظ کرد.
این جزایر دسترسی بدون مانع ترکیه به دریای مدیترانه را کاهش می‌دهد. این به توضیح حداقل یکی از نقاط اشتعال اخیر بین ترکیه و غرب کمک می‌کند، زمانی که ترکیه اکتشاف نفت و گاز در دریای مدیترانه را (آخرین بار در سال‌های 2020 تا 2022) به‌پیش برد.
این باعث شد که کشتی‌های جنگی و کشتی‌های یونانی آن در چندین رویارویی درگیر شوند.
بستر دریا در جنوب قبرس دارای ذخایر بسیار قابل‌توجهی از گاز است. میادین گازی که قبلاً تأسیس شده است، بیش از یک سال مصرف سالانه اروپا است، اکتشاف ادامه دارد و تولید در سال 2026 آغاز خواهد شد.
قبرس اهمیت بیشتری دارد، زیرا مسیرهای ترکیه را از مدیترانه شرقی و کانال سوئز پوشش می‌دهد. آتاتورک در سال 1928 از اهمیت قبرس آگاه بود، زیرا می‌دانست که حکومت بریتانیا در نهایت پایان خواهد یافت.
این در سال 1960 اتفاق افتاد، اگرچه بریتانیا هنوز دو منطقه پایگاه مستقل نظامی در جزیره دارد.
عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا به دلیل سوءظن اروپای غربی در مورد سیاست، ریشه‌های دموکراتیک و نگرانی در مورد مهاجرت ترکیه، گریزان بوده است.
محاسبات سیاسی ترکیه اصلاحات حقوقی، مالی و حقوق بشری را تحت‌فشار قرار داده است، درحالی‌که این بلوک به حمایت از اقلیت از کردها نیاز دارد.
همسایگان اروپایی ترکیه، ترکیه را به‌اندازه کافی خوب می‌دانند که از طریق ناتو از اروپای غربی محافظت کند، اما برای پیوستن به اتحادیه اروپا به‌اندازه کافی خوب نیست.
اردوغان با اعزام نیرو به شمال سوریه، ارائه تجهیزات نظامی و مشاوره به آذربایجان و توسعه روابط تجاری با کرملین، یک سیاست خارجی مستقل و قوی اتخاذ کرده است.
اقتصاد شکننده ترکیه از منابع انرژی و فرار سرمایه روسیه منتفع می‌شود، اما ناتو با داشتن متحدی که تنگه‌های ترکیه را کنترل می‌کند، مزیت دارد،.
عضویت بلغارستان و رومانی در ناتو را عملی‌تر می‌کند و دسترسی روسیه به دریای مدیترانه را کاهش می‌دهد.
به‌کارگیری درس‌هایی از میراث عثمانی ترکیه و تصدیق نقش آن در سرزمین‌های مرزی، درسی عینی در رقابت استراتژیک فراهم می‌کند. بدون ترکیه، امنیت اروپا وجود ندارد.