به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیانت در مقاله تازه خود به‌قلم «ارشالوئیس مقدسیان» نوشت: ارمنستان مبارزات انتخاباتی 14 می در ترکیه را با علاقه و انتظارات محتاطانه تماشا می‌کند؛ بیشتر ارمنی‌ها ترکیه را به‌عنوان یک دشمن و یک تهدید می‌بینند.
اما چشم‌انداز اصلاح روابط با رقیب تاریخی و همسایه بسیار بزرگ‌تر خود فرصت‌های اقتصادی غیرقابل انکاری را در اختیار ارمنستان می‌گذارد.
تحلیلگران ارمنی ترجیح می‌دهند شاهد شکست «رجب طیب اردوغان» -رئیس‌جمهور کنونی- باشند، زیرا او بر حمایت نظامی گسترده ترکیه از آذربایجان در جنگ دوم قره‌باغ 2020 نظارت داشت.
اما آن‌ها همچنین نسبت به ایجاد امید به تغییر عمده در سیاست خارجی ترکیه در صورتی که نامزد ائتلاف مخالف، «کمال قلیچداراوغلو» به پیروزی دست یابد نیز هشدار می‌دهند.
زمانی که آنکارا در همبستگی با آذربایجان در جریان جنگ اول قره‌باغ مرزهای ارمنستان را بست، ترکیه و ارمنستان هرگز روابط دیپلماتیک نداشته‌اند؛
پیروزی آذربایجان در جنگ دوم، در را به روی مذاکرات نزدیکی ارمنستان و ترکیه باز کرد که در اوایل سال 2022 آغاز شد و از آن زمان تاکنون به‌خوبی پیش رفته است؛
چندین دور گفت‌و‌گو باعث ازسرگیری پروازهای مستقیم مسافری و باری و توافقی شد که هنوز محقق نشده است و گفت‌و‌گوهایی نیز مبنی بر باز کردن مرز زمینی برای شهروندان کشورهای ثالث و افراد دارای گذرنامه دیپلماتیک انجام شد.
دولت ارمنستان پیش از این، بودجه‌ای را برای بازسازی پاسگاه مارگارا در مرز ترکیه اختصاص داده است، اما همین چند روز پیش، ترکیه در انتقام از برپایی بنای یادبودی در ایروان برای بزرگداشت توطئه ترور رهبران ترکیه در اوایل قرن بیستم که نسل‌کشی ارامنه را سازمان‌دهی کردند، حریم هوایی خود را به روی برخی از پروازهای ارمنستان بسته است.
این روند مذاکرات، با فراز و نشیب‌های خود، از سوی ترکیه توسط اردوغان و حزب عدالت و توسعه (AKP) نظارت می‌شود؛
اردوغان روابط نزدیکی با «الهام علی‌اف» -رهبر خودکامه آذربایجان- دارد که مرتباً در لفاظی‌های تهدیدآمیز علیه ارمنستان شرکت می‌کند.
علی اف برای اردوغان مبارزات انتخاباتی بسیاری انجام داده است و رسانه‌های وابسته به دولت آذربایجان برای انتخاب مجدد اردوغان شور و شوق غیرعادی نشان داده‌اند؛ بنابراین طبیعتاً ارمنی‌ها به چشم‌انداز ماندن اردوغان در قدرت خوش‌بین نیستند.
اگر اردوغان بتواند حکومت 20 ساله خود را تمدید کند، ترکیه می‌تواند حمایت خود را از آذربایجان بیشتر کرده و نزدیکی ارمنستان و ترکیه را بیشتر تابع حل مناقشه ارمنستان و آذربایجان بر سر قره باغ کوهستانی کند؛
ترکیه در ازای گشودن مرز با ارمنستان، نه تنها به‌دنبال حل و فصل مناقشه قره باغ بر اساس منافع آذربایجان خواهد بود، بلکه از ایروان نیز می‌خواهد که معاهده قارص در سال 1991 را رسماً به رسمیت بشناسد.
همچنین از ارمنستان خواهد خواست که از تلاش برای به رسمیت شناختن بین‌المللی نسل‌کشی ارامنه در امپراتوری عثمانی در سال 1915 دست بردارد و از طریق منطقه سیونیک ارمنستان که در آذربایجان و ترکیه «دالان زنگزور» نامیده می‌شود، ارتباط را برقرار کند و از این طریق، ترکیه می‌خواهد آزادانه با آذربایجان و بیشتر با کشورهای ترک آسیای میانه ارتباط برقرار کند.
ارمنستان نباید هیچ مشکلی برای به رسمیت شناختن مرزهای دولتی خود با ترکیه داشته باشد، حتی اگر برخی از ارامنه، به‌ویژه در دیاسپورا، بخش‌هایی از ترکیه را سرزمین‌های سنتی ارمنی بدانند؛
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در 3 می در پارلمان اعلام کرد که ایروان هیچ ادعایی ارضی بر کشورهای همسایه ندارد؛ البته ایروان قاطعانه مخالف ارائه یک کریدور فرا سرزمینی به آذربایجان است که تأثیری بر قطع مرزهای مهم با ایران و ایجاد حس محاصره توسط کشورهای رقیب داشته باشد.
وی این‌گونه صحبت‌های خود را ادامه داد که در صورت پیروزی اپوزیسیون ترکیه، می‌توان انتظار کاهش فشار ترکیه بر ارمنستان را داشت؛
با این حال، من انتظار هیچ تغییر فاحشی در روابط باکو و آنکارا ندارم، بالاخره یکپارچگی نظامی و سیاسی و اقتصادی بین دو کشور بسیار عمیق است، فکر نمی‌کنم ترکیه نیز آنقدر مؤثر عمل کند.
ارمنی‌ها تمایل دارند احساسات دوسویه‌ای در مورد عادی‌سازی روابط با ترکیه داشته باشند، نظرسنجی اخیر جمهوری اسلامی ایران نشان داد که 89 درصد از پاسخ‌دهندگان، ترکیه را یک تهدید سیاسی بزرگ می‌دانند؛
ترکیه یک رقیب تاریخی و شرور در ذهن ارمنیان است، اما با این وجود، بسیاری از ارامنه مایل به خرید کالاهای ترکی هستند و با وجود بسته بودن مرز، گردش مالی تجاری آنان به طرز چشمگیری در حال رشد است و تجارت زمینی از طریق گرجستان انجام می‌شود.
زمانی که مرزها به‌طور کامل باز شود، افزایش بیشتری در تجارت دوجانبه قابل انتظار است، در حالی که این امر برای مصرف‌کنندگان ارمنی خوب خواهد بود، بسیاری بیم دارند که به تولیدکنندگان محلی، به‌ویژه کشاورزانی که قادر به رقابت با محصولات یارانه‌ای دولت ترکیه نیستند، آسیب برساند.
در همین حال، دولت ارمنستان برخی از محاسبات اولیه را در مورد اثرات مثبت این اقدام انجام داده است؛
سرویس مطبوعاتی وزارت اداره ارضی و زیرساخت ارمنستان به اوراسیانت گفت که باز شدن مرز، هزینه سوخت کامیون‌های سنگین را به‌طور متوسط 100 دلار کاهش می‌دهد و مسافت زمینی بین ایروان و استانبول را حدود 200 کیلومتر کاهش می‌دهد؛
سرویس مطبوعاتی گفت که این مسیر جدید همچنین نیاز شرکت‌های باربری به پرداخت عوارض ترانزیتی در گرجستان را از بین می‌برد.