به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در مطلبی به‌قلم «واصف حسین‌اف» نوشت: در دوران جنگ سرد، دوشاخه شدن سیاست بین‌الملل بین دو اردوگاه به رهبری اتحاد جماهیر شوروی و کاخ سفید، منجر به ظهور بلوک غیرمتعهد کشورهای جهان سوم شد که به دنبال تضمین بقای خود در این محیط متخاصم بودند.
این کشورها از پیوستن به دو بلوک غرب و شرق خودداری کردند. پس از پایان جنگ سرد در اوایل دهه 1990، این موضوع اهمیت خود را از دست داده است.
کاملاً برخلاف این تحلیل‌ها، نیاز جدیدی به جنبش عدم تعهد در سال‌های اخیر پدیدار شد، زیرا سیاست بین‌الملل به تدریج در برابر از سرگیری شکاف سیاست بین‌الملل بین آمریکا و متحدانش و همچنین روسیه و چین، تسلیم شد.
آذربایجان در دوره ریاست خود ابتکارات زیادی برای هماهنگی بین کشورهای عضو تقویت ارزش‌های چندجانبه‌گرایی و همکاری بین‌المللی و احیای این نهاد انجام داده است.
اولین سال ریاست‌جمهوری آذربایجان (2020) مصادف با شروع همه‌گیری ویروس کرونا بود. باکو تلاش‌های مختلفی برای گردهم آوردن کشورهای عضو در مبارزه با پیامدهای بحران برای اقتصاد و رفاه انجام داد.
آذربایجان با نشان دادن آمادگی و تمایل خود برای ایفای نقش رهبری در مبارزه جهانی با اقتدارگرایی، یکجانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی، به‌عنوان بخشی از پیشنهادات خود به اجلاس مجازی جنبش عدم تعهد، خواستار برگزاری نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل شد.
به‌عنوان رئیس جنبش، یکی از اهداف اصلی آذربایجان، فراهم کردن زمینه برای نهادینه‌سازی نهایی جنبش عدم تعهد است که آن را به یک سازمان بین‌المللی معتبر تبدیل می‌کند.
یکی از چالش‌های بزرگ در این مسیر، وجود درگیری بین برخی از اعضای جنبش است. این نه تنها از نهادینه شدن سریع بلوک جلوگیری می‌کند، بلکه تلاش‌ها برای ایجاد صدای منحصربه‌فرد جنبش در مورد مسائل عمده ژئوپلیتیک در سراسر جهان را تضعیف می‌کند.
در مواجهه با سیاست‌های بین‌المللی متخاصم، همبستگی میان اعضای جنبش عدم تعهد برای تضمین امنیت و دفاع از منافع ملی آن‌ها حیاتی خواهد بود. تلاش‌های آذربایجان برای تقویت جنبش، ترویج پیوندهای نزدیک‌تر و همکاری بین کشورهای عضو و تلاش‌های آن برای نهادینه‌سازی، از اهمیت بالایی برخوردار است و پتانسیل قابل‌توجهی برای ارائه نتایج مثبت دارد.