loader image

جستجو

How to curb Tehran's oil export

نشنال اینترست
چگونه صادرات نفت تهران را مهار کنیم؟

مرکز مطالعات سورین

چکیده

روزنامه «نشنال اینترست» در یادداشتی به بررسی این سوال پرداخت که چگونه صادرات نفت تهران را مهار کنیم؟

فهرست مطالب

به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در یادداشتی به‌قلم «سعید قاسم نژاد» نوشت: یک ائتلاف 2 حزبی متشکل از 113 نماینده مجلس نمایندگان در نامه‌ای به جو بایدن، از او خواسته بود که تهران را به خاطر حمایتش از حماس پاسخگو کند و به تجارت نفت ایران به چین پایان دهد.

از زمان تحلیف بایدن در ماه ژانویه سال 2021، تهران نفتی به ارزش تقریبی 84 تا 95 میلیارد دلار صادر کرده است که چین بزرگ‌ترین مشتری آن است.

این درآمد، هزینه تجاوز ایران در خارج و ظلم در داخل را تأمین کرده است. در ماه آگوست سال 2023، ایران 1.7 میلیون بشکه نفت خام در روز صادر کرد که از ماه مارس سال 2019 به این میزان نرسیده بود.

متوسط صادرات روزانه تهران در سال 2023 تا پایان ماه سپتامبر به 1.4 مگابایت در روز رسید. این سطح نشان‌دهنده افزایش 61 درصدی نسبت به سال 2020 و افزایش 22 درصدی نسبت به سال 2022 است.

این افزایش جریان صادرات روزانه در اعداد جریان صادرات سالانه منعکس می‌شود. به عنوان مثال، همان‌طور که بانک جهانی اشاره می‌کند.

کل صادرات ایران در سال‌های 2019 و 2020 به ترتیب 17.3 و 12.8 درصد کاهش یافته است، اما پس از آن در سال‌های 2021 و 2022 به ترتیب 5.2 و 8.2 درصد افزایش یافته است.

در واقع، وجوه تهران از افزایش صادرات نفت طی 2 سال گذشته، همراه با افزایش ‌‌‌قابل‌توجه صادرات غیرنفتی، خزانه نظام را پر کرده است.

خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی ایران یعنی دارایی‌های خارجی منهای بدهی‌های خارجی با 46 درصد افزایش از 111 میلیارد دلار در ماه مارس سال 2021 به 162 میلیارد دلار در ماه مارس سال 2023 رسیده است.

دسترسی تهران به درآمد و ذخایر صادراتی خود نیز افزایش یافته است. مقامات ایرانی علناً به موفقیت خود در بازگرداندن این سرمایه‌ها افتخار کرده‌اند.

به عنوان مثال، طی چند هفته گذشته، تهران توانسته است از ذخیره 16 میلیارد دلاری مسدود‌شده استفاده کند یعنی ارسال 10 میلیارد دلار از عراق به عمان و ارسال 6 میلیارد دلار از کره جنوبی به قطر.

به گزارش ایران اینترنشنال، در حالی که وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌گوید به «تفاهم آرام» برای مسدود کردن 6 میلیارد دلاری که اکنون در یک بانک قطری نگهداری می‌شود، رسیده است، نخست‌وزیر قطر و رئیس بانک مرکزی قطر این «تفاهم آرام» را رد کرده‌اند.

ترکیب افزایش درآمد صادرات و بهبود دسترسی به آن، تهران را قادر ساخته است تا برنامه‌های هسته‌ای و موشکی، ظلم داخلی و تجاوزات خارجی خود را تشدید کند.

به گزارش رویترز، مقامات امنیتی اسرائیل تخمین می‌زنند که منابع مالی تهران برای حماس از 100 میلیون دلار به 350 میلیون دلار در سال گذشته افزایش یافته است.

با گسترش منابع مالی تهران، توانایی آن برای حمایت از اقدامات تروریستی و جنگی به‌طور ‌‌‌قابل‌توجهی افزایش یافته است.

برای کاهش دسترسی ایران به ارز، واشنگتن باید یک طرح سه‌مرحله‌ای را آغاز کند:

اول، واشنگتن باید بر روی ایجاد اختلال در دسترسی ایران به درآمدها و ذخایر خود تمرکز کند. دولت بایدن می‌تواند با تغییر تصمیم خود مبنی بر دسترسی تهران به 16 میلیارد دلار فوق شروع کند.

واشنگتن باید بسته تعیینی را با هدف قرار دادن بانک‌هایی که دسترسی تهران به درآمد و ذخایر خود را تسهیل می‌کنند، آماده کند.

این اطلاعات باید به مقامات دولتی و بخش مالی در شرکای تجاری کلیدی تهران -ترکیه، عراق، امارات و چین- منتقل شود و به آن‌ها حق انتخاب بین همسویی با آمریکا یا ایران را بدهد. بسته تعیین باید شامل تهدید تحریم‌های ثانویه باشد. باید کاملاً دسترسی به بازارها و شبکه‌های مالی آمریکا و دلار آمریکا را مسدود کند.

دوم، واشنگتن باید صادرات نفت تهران را از طریق یک طرح 5 ستونی که مصرف‌کنندگان نهایی نفت ایران در چین، واسطه‌های مالی که این معاملات را تسهیل می‌کنند، اپراتورهای نفت‌کش و شرکت‌های هلدینگ آن‌ها که نفت را انتقال می‌دهند، بیمه‌گرانی که این محموله‌ها را بیمه می‌کنند را هدف قرار دهد، محدود کند و در نهایت شرکت‌ها و افراد پیشرو که به صادرات نفت ایران می‌پردازند.

سوم، دولت بایدن باید خود را برای ‌‌‌کارزاری برای توقیف نفت‌کش‌هایی که در حمل‌ونقل نفت خام ایران و نفتی که حمل می‌کنند آماده کند.

فعالیت‌ها و تحرکات این نفت‌کش‌ها برای دولت و ناظران صنعت آمریکا کاملاً مستند و شناخته‌‌شده است.

با مصادره این کشتی‌ها و فروش نفت در بازار، دولت آمریکا می‌تواند به اهداف متعددی دست یابد. این کشور با افزایش عرضه‌ای که واشنگتن کنترل می‌کند، کنترل بیشتری بر بازار نفت به دست می‌آورد، نظام تهران را از درآمد محروم می‌کند و بخش مهمی از شبکه قاچاق نفت را که می‌تواند از دیگر بازیگران بدخواه مانند روسیه و ونزوئلا حمایت کند، از بین می‌برد.

علاوه بر این، این اقدام می‌تواند چین را مجبور به خرید نفت بیشتر از شرکای آمریکایی در منطقه، مانند عربستان و امارات کند که احتمالاً به‌طور غیرمستقیم اهرم آمریکا را بر چین افزایش می‌دهد.

درآمد حاصل از آن می‌تواند به پروژه‌هایی اختصاص یابد که از مردم ایران در مبارزه علیه نظام حمایت می‌کنند، مانند اطمینان از دسترسی آزاد به اینترنت یا ایجاد صندوق اعتصاب کارگری.

در پاسخ، تهران به احتمال زیاد تلافی خواهد کرد. ماهیت این اقدام تلافی‌جویانه می‌تواند شامل هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی در منطقه یا حمله به میادین نفت و گاز و محموله‌های عربستان و امارات باشد.