به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه دیپلمات در گزارش خود به‌قلم «مرسی ای کوئو» نوشت: همکاری نظامی بین چین و روسیه به اوایل دهه 1990 بازمی‌گردد، زمانی که دو کشور اقدامات اعتمادساز را به منظور غیرنظامی و غیر امنیتی کردن مرزهای مشترک خود انجام دادند.
با حل و فصل مسائل مرزی در اویل دهه 2000 بود که این اقدامات منجر به یک مکانیزم جامع برای مشاوره نظامی منظم در سطوحی متنوع شد.
این اقدامات در نیمه دهه 2000 راه را برای همکاری دوجانبه فناوری نظامی هموار کرد و با تبادل پرسنل نظامی و رزمایش‌های نظامی منظم همراه شده بود. چین در حوزه همکاری دوجانبه فناوری نظامی به «شریک ممتاز» روسیه تبدیل شده بود.
میزان و کیفیت تبادلات تسلیحاتی دوجانبه افزایش یافت و به سطحی از صورت‌های پیشرفته از همکاری نظامی رسید.
این همکاری شامل تولید مشترک موتورهای هوافضا، صادرات سامانه‌های تسلیحات ضدهوایی پیشرفته روسیه، جت‌های جنگنده با قابلیت مانورپذیری بالا و هلیکوپترهای نظامی به چین می‌شد.
روسیه رویکردش را به سمت همکاری جامع و دوجانبه با چین تغییر داده و دیگر در این حوزه‌ها و در خصوص چین محتاط نیست.
روسیه مبنای انتقال تجهیزات نظامی در برابر پرداخت نقدی در الگوی سابق خود از همکاری با چین را مورد تجدید نظر قرار داد و به برنامه‌های طولانی مدت همکاری نظر دارد که تولیدات نظامی در هر دو کشور را به هم متصل می‌کند و وابستگی نظامی متقابل را افزایش می‌دهد.
خیلی سخت می‌توان قراردادهای بین چین و روسیه را برای طراحی مشترک سامانه‌های تسلیحات و تحقیق و توسعه نظامی ردیابی کرد.
با این حال، معلوم است که سهم انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری مشترک در تمامی تجهیزات نظامی روسیه به چین در حال افزایش است.
مشارکت‌های فناوری مبتنی است بر قراردادهای فرعی که برای تولید قطعات اساسی یک طرح کلی کار می‌شود و شامل برنامه‌های مشترک برای نوآوری دفاعی است که ماهیت همکاری‌های چین و روسیه را در مبادلات نظامی و فنی معمولی تغییر می‌دهد.
چین در حال حاضر چیزهای زیادی برای ارائه دادن دارد به‌ویژه در زمینه قطعات الکترونیکی از جمله قطعاتی برای برنامه‌های فضایی، مواد کامپوزیتی، فناوری‌های پهپادی و موتورهای کشتی‌های جنگی. هر دو کشور در این زمینه با یکدیگر همکاری می‌کنند تا روسیه بتواند در ازای موتورهای سوخت مایع آردی-180 برای موشک‌های فضایی و فناوری تولید آن‌ها، از شرکت دولتی چینی به نام مجموعه علوم و صنایع هوافضا فناوری تولید قطعات الکترونیکی مقاوم در برابر تششعات فضایی را به دست آورد.
فضای سایبری حوزه دیگری است که شاید چین دست برتری در آن داشته باشد. گروه فناوری هوآووی چین از سال 2019 مرکز داده را در مسکو، سن‌پترزبورگ، کازان، نووسیبیرسک و نیژنی نووگورود افتتاح کرده تا ادغام سایبری بین چین و روسیه را تسهیل کرده باشد.
با توجه به مزیت‌های نسبی چین و روسیه، اگر چین بخواهد هرگونه کمک نظامی ارائه دهد، پهپادهای نظامی حوزه مورد علاقه روسیه خواهد بود. پهپادها با نگاه به جنگ اوکراین تاثیر زیادی داشته‌اند، اما ظرفیت روسیه برای تولید پهپادهای نظامی بسیار محدود است. چین در این زمینه به لحاظ کیفی و کمی جهش تکنولوژیکی قابل‌توجهی داشته است.
اگر چین تصمیم بگیرد که در جنگ طولانی‌مدت اوکراین به روسیه کمک نظامی کند، نه تنها هدف تحریم‌های ثانویه قرار می‌گیرد، بلکه خطر تحریم‌های مستقیم را نیز به جان خریده است. آمریکا قبل از این نیز چین را تحریم کرده بود، حتی با وجود اینکه مدرک کافی در مورد همکاری نظامی این کشور با روسیه نداشت.
منطقی است که نگاهی گسترده‌تر به موضوع داشته باشیم و آن را فراتر از صرف روابط بین چین و روسیه ببینیم.
مشکل اینجا است که پکن به نحو فزاینده‌ای تشخیص داده چین و آمریکا در یک مسیر طولانی‌مدت برخورد با یکدیگر قرار گرفته‌اند و واشنگتن به دنبال استراتژی مهار چین است.
برنامه اخیر آکوس از نظر پکن یک ائتلاف صریح ضد چینی است. فروش تسلیحات پیشرفته به تایوان و دیدارهای شخصیت‌های بلندپایه‌ای از مقامات و قانون‌گذاران برجسته آمریکایی از تایوان به نوعی به معنای تاکید بر استقلال این کشور است که باعث تحریک چین می‌شود و آن را به سمت انجام رزمایش‌های دریایی و هوایی در اطراف تایوان می‌کشاند.
امکان همسویی نزدیک‌تر نظامی بین چین و روسیه و اینکه هر دو کشور در تقابل با غرب با یکدیگر همکاری نظامی داشته باشند، پیامدهای ژئوپولیتیک جدی برای جهان دارد.