بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالیسی در مطلب خود بهقلم «الکساندرا شارپ» نوشت: مانند هر رابطه پرتنش، تعهد در حال فروپاشی نیجر به ایکواس (گروهی از کشورهای غرب آفریقا) با یک اولتیماتوم به پایان میرسد:
«یا محمد بازوم» -رییسجمهور منتخب نیجریه -را بهطور دموکراتیک برگردانید یا با مداخله نظامی مواجه شوید. جای تعجب نیست که هیچ یک از طرفین حاضر به واگذاری قدرت در این فروپاشی نیستند.
پرچمهای سرخ در روز 26 جولای، زمانی که ژنرال عبدالرحمانه «عمر» چیانی و نیروهای تحت رهبری حکومتش، بازوم را بیرون کردند و کاخ ریاستجمهوری را تحت کنترل گرفتند، بر پا شد. کمتر از 24 ساعت بعد، ایکواس کودتا را محکوم و تحریمهای اقتصادی سختگیرانه را علیه نیجر اعمال کرد.
یک لحظه تأمل کنیم؛ ایکواس چیست؟
این بلوک 15 کشوری که در سال 1975 ایجاد شد، برای «ترویج یکپارچگی اقتصادی در سراسر منطقه» طراحی شد.
بنابراین در درجه اول یک نهاد اقتصادی است، نه نظامی یا سیاسی.
اما ایکواس واقعاً چه کاری میتواند انجام دهد؟
در شرح وظایف ایکواس، قدرت اعزام نیرو یا مداخله در فرآیندهای سیاسی کشورِ دیگر تعریف نشده است.
اما این اتفاق در سال 1990 در لیبریا افتاد و ایکواس به ایجاد یک دولت موقت، ایجاد شرایط برای انتخابات جدید، آزادی زندانیان سیاسی و فشار برای آتشبس در لیبریا کمک کرد.
از آن زمان، ایکواس، نیروهای حافظ صلح را در سیرالئون، گینهبیسائو، ساحل عاج، لیبریا (برای بار دوم)، مالی و گامبیا مستقر کرده است.
همه از اقدامات ایکواس راضی هستند؟
خیر. مالی و بورکینافاسو هر دو عضو ایکواس هستند. آنها بهطور مشترک در روز 31 جولای اعلام کردند که هرگونه مداخله خارجی در نیجر برای سرنگونی تیچیانی، «اعلان جنگ» علیه کشورهای خود تلقی خواهند کرد.
این اولین بار است که ایکواس با این نوع تقسیم بندی در میان کشورهای عضو خود مواجه میشود.
آیا کسی از تهدید ایکواس برای مداخله حمایت میکند؟
علاوه بر بازوم، جامعه بینالمللی بهطور قاطع از بیرونراندن شورشیان نیجر حمایت کرده است.
آمریکا، فرانسه و سایر کشورهای غربی همگی از تصمیم این نهاد منطقهای تحتپوشش حمایت کرده و از رهبران حکومت نظامی خواستهاند تا بازوم را بازگردانند و حتی سرگئی لاوروف، کودتا را «اقدامی ضد قانون اساسی» خوانده است.
به نظر میرسد هیچ یک از طرفین حاضر به کنارهگیری نیستند. پس وقتی مهلت یکشنبه تمام شود، چه چیزی ممکن است ببینیم؟
همه نگاهها به نیجریه معطوف است تا ببینند آیا ایکواس با تهدید خود روبرو میشود یا خیر.
در حال حاضر، گزارشها نشان میدهد که نیروهای نیجریه تحت فرمان ایکواس در نزدیکی مرزهای نیجر مستقر هستند.
اما راه پیروزی (به معنای واقعی کلمه) سخت است. زیرساختهای نیجر مملو از جادههای ضعیف است.
امکان نبرد نظامی با نیروهای نیجریه (و احتمالاً مالی و بورکینابه) را اضافه کنید، بدین ترتیب ایکواس یک جنگ بین ایالتی را آغاز خواهد کرد.
«ناتانیل کینزی پاول» تحلیلگر آفریقای غربی در آکسفورد آنالیتیکا گفت: ایکواس و نیجریه اگر به تهدید خود عمل نکنند، اعتبار زیادی را از دست خواهند داد.
«حتی در بهترین سناریوی ایکواس، با فرض اینکه آنها مداخله کنند، با فرض اینکه وارد کشور شوند، با یک مشکل سیاسی مواجه خواهند شد که تقریباً حلنشدنی است و آن این است که آنها از رئیسجمهوری حمایت میکنند که هیچ مشروعیت داخلی ندارد و مجبور است نیروهای امنیتی خود را پاکسازی کند.»