به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیاریویو در مقاله تازه خود به‌قلم «سینگ» «باوا» «تریودی» به بررسی و تحلیل گسترش بریکس و چالش‌های جنوب جهانی پرداخت و نوشت:پانزدهمین اجلاس بریکس که در ژوهانسبورگ در ماه آگوست سال 2023 برگزار شد، نقطه عطف مهمی به‌ویژه برای جنوب جهانی بود.
با حضور بی‌سابقه 60 کشور، این اجلاس شاهد گسترش «تاریخی» اتحاد بریکس بود.
«شی جین پینگ» -رئیس‌جمهور چین- پذیرش پنج کشور عضو جدید را اعلام کرد: مصر، اتیوپی، ایران، عربستان و امارات (آرژانتین نیز دعوت شد، اما رد کرد).
گسترش در اینجا متوقف نشد. بیش از 40 کشور برای پیوستن به بریکس ابراز علاقه کردند که 22 مورد از آن‌ها، عمدتاً از جنوب جهانی، درخواست‌های رسمی ارائه کردند. این افزایش علاقه بر جذابیت و ارتباط روزافزون بریکس در شکل دادن به امور جهانی تأکید می‌کند.
رشد روزافزون نشان‌دهنده تغییر مهم به سمت چندقطبی بودن، به چالش کشیدن پویایی قدرت سنتی و ترویج رویکرد فراگیرتر برای حکومت و همکاری جهانی است.
بریکس منشأ اختصاری دارند. «جیمز اونیل» -اقتصاددان برجسته از گلدمن ساکس- برای اولین بار نام اختصاری بریکس، برزیل، روسیه، هند و چین را در مقاله‌ای با عنوان ساختن بریکس اقتصادی بهتر جهانی که در سال 2001 منتشر شد ابداع کرد.
دو سال بعد مقاله دیگری با عنوان رؤیاپردازی با بریکس استدلال کرد که کشورهای بریکس می‌توانند تا سال 2039 از بزرگ‌ترین اقتصادهای غربی پیشی بگیرند.
هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که جهان امروز چندقطبی است و به جهانی چندجانبه عادلانه نیاز دارد.
کسری‌های دموکراتیک در نهاد حکومت‌داری جهانی و عدم شمول و نمایندگی اساسی اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه در نهادهای سیاسی و مالی چندجانبه موجود، آن‌ها را وادار می‌کند که به سمت نهادهایی بنگرند که منافع و نیازهای مشترک آن‌ها را برآورده می‌کنند.
در نشست ژوهانسبورگ بریکس، «آنتونیو گوترش» -دبیرکل سازمان ملل متحد- گفت که ساختار حاکمیت جهانی امروز منعکس‌کننده دنیای دیروز است.
آن‌ها عمدتاً پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شدند، زمانی که بسیاری از کشورهای آفریقایی هنوز توسط قدرت‌های استعماری اداره می‌شدند.
کاستی‌های عمیق در نهاد معماری جهانی، مشروعیت آن را زیر سؤال می‌برد و تلقی عمومی از چندجانبه گرایی را تضعیف می‌کند.
به‌رغم موفقیت غیرقابل‌انکار سازمان تجارت جهانی، تغییر محیط اقتصادی بین‌المللی مجموعه‌ای از چالش‌های مهم را برای سازمان ایجاد می‌کند.
چشم‌انداز تجارت جهانی از زمان تأسیس سازمان جهانی بهداشت [WTO] در سال 1995 به‌طور قابل‌توجهی تغییر کرده است، اما بسیاری از مسائل تجاری امروزی به اندازه کافی توسط قوانین سازمان جهانی بهداشت مورد توجه قرار نمی‌گیرند.
نقش و فعالیت‌های سازمان جهانی بهداشت که در طول تاریخ نقش مهمی در حفاظت از سلامت عمومی ایفا کرده است، در طول همه‌گیری کرونا تحت نظارت شدید قرار گرفته است.
چالش‌های جاری کشورهای فقیر و در حال توسعه در دسترسی به داروها، درمان‌ها و واکسن‌ها، یادآور نابرابری‌های موجود است.
در سال‌های اولیه شکل‌گیری، بریکس عمدتاً بر مسائل تجاری و اقتصادی متمرکز بود، با این حال، درگیری‌ها و خصومت‌ها در سراسر جهان و همچنین چالش‌هایی مانند تروریسم، افراط‌گرایی، دزدی دریایی و جرائم سایبری، مرتباً توسط اجلاس سالانه بریکس مورد توجه قرار گرفته است.
از زمان افتتاحیه اعلامیه یکاترینبورگ در سال 2009، تروریسم بیشترین توجه را در میان این موضوعات داشته است و بیشترین بحث را در جلسات بریکس به خود اختصاص داده است.
بریکس عمداً مفاهیمی را برای ساختارهای نهادی و قانونی برای مبارزه و مبارزه با تروریسم در 15 سال گذشته ایجاد کرده است.
این کشور برای کنوانسیون جامع تروریسم بین‌المللی در سازمان ملل متحد، علاوه بر حمایت از گروه ویژه اقدام مالی و سازمان‌های منطقه‌ای مشابه، مذاکره کرده است. شورای مبارزه با پول‌شویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم بریکس در سال 2015 در چارچوب گروه ویژه اقدام مالی تأسیس شد.
از سال 2009، کشورهای بریکس بر تعهد خود برای مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی تأکید کرده‌اند.
در بیانیه سال 2009، کشورهای بریکس تمایل خود را برای انجام گفتگوی سازنده درباره موضوع مبارزه با تغییرات اقلیمی، بر اساس اصل مسئولیت مشترک اما متمایز، با در نظر گرفتن نیاز به ترکیب اقدامات حفاظت از اقلیم با فعالیت‌هایی که هدف آن تحقق وظایف آن‌ها در توسعه اجتماعی-اقتصادی است، اعلام کردند.
بریکس همچنین از مکانیسم‌های مالی چندجانبه آب‌و‌هوایی حمایت می‌کند. ساختار مالی بین‌المللی فعلی برای تغییرات آب‌و‌هوایی شامل سه بخش کمک دوجانبه است:
کشورهای توسعه‌یافته که مستقیماً به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کنند، کمک چندجانبه از طریق مؤسساتی مانند صندوق سرمایه‌گذاری آب‌وهوا و بانک جهانی و مدل مکانیزم ایجاد‌شده توسط کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب‌وهوا.
در مقایسه با اهداکنندگان دوجانبه، مؤسسات چندجانبه می‌توانند به بسیاری از کشورها و پروژه‌ها کمک کنند. یک سیستم چندجانبه کمک نیز تمایل دارد کانال دیگری از حمایت را برای کشورهای در حال توسعه باز کند. این کشورها نباید برای کمک مالی مرتبط با آب‌وهوا فقط به کشورهای توسعه‌یافته متکی باشند.
پراکندگی و تضعیف ساختار نهادی حاکمیت جهانی به دلیل جهانی‌زدایی، حمایت‌گرایی و چندجانبه‌گرایی ناعادلانه می‌باشد.
این مسئله بر اهمیت رویکردهای اتخاذشده توسط برخی از کشورهای بریکس برای ترویج مشارکت‌های افقی و منافع متقابل، پر کردن شکاف‌های طولانی‌مدت و ایجاد امید برای مشارکت در فرآیندهای حکمرانی جهانی تأکید می‌کند. نقش فعال کشورهای بریکس در حکمرانی جهانی به‌عنوان فرصتی برای افزایش مشارکت آن‌ها در حمایت از نیازهای توسعه جنوب جهانی تلقی می‌شود.