به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، نشرهی کامن اسپیس در یادداشتی نوشت: «نیکول پاشینیان» ارمنستان را به صلح با آذربایجان نزدیک کرد. کمتر کسی باور داشت که او بتواند به چنین موقعیتی دست یابد.
درست است که برتری نظامی آذربایجان، پیروزی سال 2020 و وقایع تلخ ماه سپتامبر سال 2023 که باعث تصرف قره‌باغ کوهستانی و خروج کل جمعیت ارمنی را از این سرزمین رقم زد.
با توجه به مواضع ریشه‌دار ناسیونالیستی و روایت‌های تندرو که به‌طورمعمول تفکر سیاسی ارمنستان را مشخص می‌کند، حتی این تحولات نیز برای تضمین صلح کافی نبود.
طی روزهای گذشته، آخرین تشنج‌های مقاومت در برابر پاشینیان، در خیابان‌های ایروان در قالب جنبشی به نام «تاووش برای وطن» به رهبری اسقف اعظم باگرات گالاستانیان ظاهر شد.
برای لحظه‌ای به نظر می‌رسید که توده‌های مردم به این گروه خود جذب شده است؛ تجمعی که در تاریخ 9 می با ده‌ها هزار نفر شرکت کردند، اما بعدها این موضوع دچار تغییر شد.
اسقف اعظم گفت که او از خدمت به خدا فاصله می‌گیرد تا در عوض نامزدنخست‌وزیری شود، حتی اگر از نظر فنی نمی‌تواند زیرا تابعیت دوگانه دارد.
او کاملاً به جای رهبر یک جنبش توده‌ای، شبیه یک فرد عجیب و غریب به نظر می‌رسید که در شرف به دست گرفتن قدرت بود.
هنوز کسانی هستند که هر روز او را در خیابان‌ها دنبال می‌کنند. برخی ادعا می‌کنند که این تجمع چیز خاصی نیست و نمونه‌ای از تلاش‌های مخالفان ارمنی برای اعتراضات مردمی در گذشته بوده است.
واضح است که تلاش برای صلح ارمنستان و آذربایجان در حال رسیدن به‌نوعی پایان است.
هنوز چندین عنصر وجود دارد که توافقی در مورد آن‌ها وجود ندارد، اما با توجه به مسافت طی شده تاکنون، بعید به نظر می‌رسد که این‌ها مانعی برای ادامه راه باشند.
دو طرف اکنون در حال تفکر هستند که چگونه مذاکرات را به نتیجه موفقیت‌آمیز برسانند، از جمله در طراحی امضا توافقنامه صلح تقریباً همه عناصر لازم چیده شده است.
در ماه نوامبر، قفقاز جنوبی در باکو میزبان کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد است و بزرگ‌ترین گردهمایی رهبران جهان که تا به حال در منطقه بوده است را رهبری می‌کند.
برخی معتقدند که این اتفاق ممکن است لحظه خوبی برای امضای توافقنامه باشد و با برخی حرکات بزرگ دراماتیک مهر و موم شود.
اکنون بسیاری متقاعد شده‌اند که این اتفاق خواهد افتاد، اما ممکن است خرابکاران همچنان سعی کنند چوب لای چرخ این روند قرار دهند، به همین دلیل است که رهبران ارمنستان و آذربایجان باید تمرکز خود را حفظ کنند.