به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، موسسه چتم هاوس در مطلب تازه خود به‌قلم «صنم وکیل»«نیل کویلیام» نوشت: در روز 10 مارس 2023، عربستان و ایران قصد خود را برای بازگرداندن روابط دیپلماتیک طی یک دوره دوماهه در توافقی با میانجیگری چین اعلام کردند.
آشتی ریاض با بشار اسد در سوریه نیز در حال انجام است و تعاملات پشت پرده آن با اسرائیل افزایش‌یافته است.
دولت‌های سراسر غرب‌آسیا برای حفاظت از منافع خود در میان نوسانات نظم بین‌المللی، درگیر الگوی بی‌سابقه‌ای از آشتی هستند.
محرک اصلی این رویکرد جدید مطمئناً به برداشت‌های منطقه‌ای از حمایت امنیتی ناسازگار آمریکا مرتبط است.
این چیز جدیدی نیست، اما از زمانی که دولت اوباما اولویت‌های جدید آمریکا را در قبال چین و روسیه بیان کرد، افزایش‌یافته است.
عربستان و امارات به‌ویژه در تلاش برای پایان دادن به درگیری‌های منطقه مشارکت داشته‌اند. ابوظبی در تعامل با تهران، آنکارا و دمشق پیشتاز بوده اما ریاض از آن عقب‌مانده است.
عادی‌سازی روابط بین عربستان و ایران پایان رسمی هفت سال تنش‌های تشدید شده است و می‌تواند پیامدهای مهمی برای جنگ یمن، نقش ایران در منطقه و ثبات منطقه به‌طور گسترده داشته باشد.
درحالی‌که بعید است که این اقدام منجر به تغییر مجدد در روابط منطقه‌ای شود (و ظرفیت پکن برای درگیر ماندن نامشخص است) باعث توقفی شده است که در آن می‌توان پیشرفت‌هایی داشت.
از نمونه‌های مؤثرتر می‌توان به پایان بحران قطر اشاره کرد. توافقنامه العلا به رهبری عربستان در سال 2021 به بازنشانی چشمگیر روابط شورای همکاری خلیج‌فارس پس از موضوع رابطه با قطر در سال 2017 منجر شد.
در این نمونه، ریاض تمایل خود را برای مداخلات جدید در سیاست خارجی نشان داد و با حمایت کویت، امارات و بحرین را نادیده گرفت؛ همه این‌ها به معنی کاهش مشکلات منطقه است.
یکی از تأثیرات مهم گرم شدن روابط عربستان و قطر، تقویت روابط بین مصر و قطر بوده است که پس از به دست گرفتن قدرت توسط سیسی در سال 2013 به پایین‌ترین سطح خود رسید.
روابط بین قطر و بحرین نیز احیاشده است. به‌عبارت‌دیگر، تغییر در محیط منطقه‌ای به کشورهایی که درگیر جنگ هستند (چه به معنای واقعی و چه به‌صورت استعاری) این امکان را داده است که سلاح‌های خود را زمین بگذارند و گفت‌وگو را آغاز کنند.
درجاهای دیگر، امارات در بازگرداندن روابط کشورهای عربی با دولت اسد در سوریه، رهبری را برعهده‌گرفته است.
اگرچه این‌یک روند گام‌به‌گام است، اما اخبار مبنی بر اینکه عربستان به‌زودی کنسولگری خود را در دمشق بازخواهد کرد، حاکی از آن است که عادی‌سازی (باوجود تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا) به‌خوبی در حال انجام است.
درواقع، کشورهایی ازجمله مصر تمایل خود را برای بازگرداندن سوریه به اتحادیه عرب نشان می‌دهند و انتظار می‌رود از اسد برای حضور در نشست اتحادیه عرب در سال 2023 دعوت کنند. اگرچه بعید است که کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس از بازسازی سوریه حمایت مالی کنند.
همچنین آشتی ماه مارس 2022 بین ترکیه و امارات و به‌دنبال آن نزدیکی مشابه با عربستان، به‌طور رسمی به یک رقابت یک دهه پایان داد. این امر با احیای روابط ترکیه و اسرائیل و آشتی بین ترکیه و مصر نیز در حال انجام است.
این الگوی تنش‌زدایی درواقع تغییر قابل‌توجهی از رویارویی است که از بهار عربی بر سیاست غرب‌آسیا مسلط بوده است.
بااین‌حال، درحال‌حاضر، گستره و تنوع صف‌بندی‌های جدید را نباید چیزی بیش از یک الگوی حفاظتی برای مدیریت تقلب ژئوپلیتیکی بین آمریکا، روسیه و چین دید.