بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه الگمینر در مطلبی بهقلم «ایفرت آویو» نوشت: در سال 2017 کتابی درباره ضد صهیونیسم و یهودیستیزی در ترکیه منتشر کردم.
در آن کتاب، علاوه بر تشریح توسعه پدیدههای یهودستیزانه و ضد اسرائیلی در ترکیه در طی سالها، این سؤال را بررسی کردم که آیا اردوغان خود یک یهودیستیز است یا خیر.
من استدلال کردم که آیا یهودیستیز بودن او، مسئله مهم تأثیر او بر افزایش و گسترش احساسات یهودستیزی در جامعه ترکیه است یا خیر. برخلاف سایر کشورها، یهودیستیزی و ضد صهیونیسم در ترکیه اغلب از بالا دیکته میشود.
این موضوع پس از تهدید اخیر اردوغان برای اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به من یادآوری شد که در آن تأکید کرد ترکیه همانطور که وارد لیبی و قرهباغ کوهستانی شده است وارد اسرائیل(رژیم صهیونیستی) خواهد شد و هیچ کاری برای جلوگیری از آن نمیتوان انجام داد.
وی گفت: ما باید قوی باشیم تا اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به اقدامات مضحک خود علیه فلسطین ادامه ندهد.
این تهدید که تا حدی با هدف ایجاد ترس از اینکه اسرائیل ممکن است با ترکها همان کاری را که ادعا میشود با فلسطینیها کرد انجام دهد، پس از سخنرانی نتانیاهو در کنگره مطرح شد، اما لزوماً به آن مرتبط نیست، مگر بهعنوان تلاشی برای کسب محبوبیت در عرصهای غیر از واشنگتن. اردوغان نسبت به نتانیاهو وسواس زیادی پیدا کرده است و او را در رسانههای ترکیه بهعنوان یک هیتلر جدید معرفی میکند.
این لفاظی با یک تبلیغ خیابانی با تصویری از چهره نتانیاهو که به تدریج به چهره هیتلر تبدیل میشود، برابر است. روی تصویر نوشته شده است:
«هیتلر نمرده است، فقط در حال تغییر شکل است». سخنرانی نتانیاهو در کنگره ممکن بود یک شتابدهنده برای تهدید باشد، اما این نقطه شروع خصومت اردوغان نبود.
بیانیه اردوغان یک روز پس از قتلعام 12 کودک دروزی حزبالله در مجدال شمس بیان شد، رویدادی که وی به آن اشاره نکرد.
حتی پس از 7 اکتبر، اردوغان به سادگی گفت: «ما از همه طرفها دعوت میکنیم معقولانه عمل کنند و از اقدامات تکانشی اجتناب کنند.»
آیا اردوغان قصد دارد واحدهای نظامی به غزه بفرستد یا به حماس در قالب مهمات کمک کند؟ صادرات تسلیحات ترکیه در سالهای اخیر افزایش یافته است.
در سال 2022، صنعت دفاعی ترکیه گردش مالی 10 میلیارد دلاری را به ثبت رساند که صادرات تسلیحات آن به 4.4 میلیارد دلار رسید و انتظار میرود افزایش یابد.
پهپادهای ترکیه «بیرقدار» که نقش مهمی در جنگ روسیه و اوکراین و همچنین در سوریه، لیبی و قرهباغ کوهستانی داشته است، تنها سلاحی نیست که ترکیه تولید میکند.
اسرائیل از تهدید اردوغان غافلگیر شد، اگرچه در ماه سپتامبر سال 2023 شواهدی مبنی بر مقاصد او ظاهر شد.
این رویداد تحتالشعاع قتلعام ماه اکتبر سال 2023 قرار گرفت. در ماه سپتامبر، مقامات گمرک بندر اشدود از تلاش ترکیه برای قاچاق 16 تن مواد موشکی به نوار غزه کشف کردند.
دو کانتینر حاوی 54 تن کیسه گچی که از سوی ترکیه به غزه ارسال شده بود، حاوی کلرید آمونیوم بود که توسط سازمانهای تروریستی برای تولید موشک استفاده میشود.
چه عواملی باعث شد اردوغان چنین تهدید شدیدی را علیه اسرائیل(رژیم صهیونیستی) انجام دهد؟
این تهدیدها را باید در پس زمینه نزدیک شدن ترکیه به سوریه و ایران دید.
اردوغان بخش عمدهای از دهه گذشته را در تلاش برای سرنگونی حکومت بشار اسد در سوریه، پس از رابطه شخصی نزدیک با اسد بین سالهای 2007 و 2010 بهعنوان بخشی از سیاست «صفر مشکل» (به این معناست که نمیتوانیم تصمیمی بگیریم که ما را از قلب و ذهن مردم منطقه دور کند.
اگر چالش اصلی برای این دیدگاه صلح از جانب کسانی باشد که حقوق اولیه مردم را با ابزارهای ظالمانه انکار میکنند، ما نمیتوانیم سکوت کنیم) آنکارا با همسایگانش گذراند.
اردوغان در مقطعی حتی تلاش کرد تا در مذاکرات صلح میان سوریه و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) میانجیگری کند. نزدیکی کنونی ترکیه با اسد که اردوغان بارها او را تروریست خوانده است، عمدتاً به شورشهای ضد سوری در چندین شهر ترکیه مربوط میشود.
در آنکارا، احزاب مخالف خواستار اخراج دستهجمعی پناهجویان سوری هستند و دولت برای کمک به حل این مشکل به حکومت سوریه که زمانی بهدنبال سرنگونی آن بود روی آورده است.
این شورشها تنشهای طولانیمدت بین سوریها و ترکها را آشکار کرد که با فشارهای اقتصادی ناشی از تورم بالای ترکیه تشدید میشود. موضوع سوریه تهدیدی برای محبوبیت اردوغان در داخل ترکیه است و انتقاد از او را تقویت میکند.
نکته قابلتوجه این است که ترکیه میتواند سوریه و یونان را محکوم و تهدید کند، اما همچنان با آنها مذاکره کند، همانطور که قبل از دوره اردوغان با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) انجام داد. اخیراً از اردوغان نقل شده است که گفته است:
ما معتقدیم که باز کردن مشتهای گرهکرده مفید است. ما میخواهیم اختلافات از طریق گفتوگوی دوجانبه بر سر میز مذاکره حلوفصل شود؛ اما به سختی میتوان باور کرد که ترکیه اردوغان قادر به بیان چنین اظهاراتی در مورد اسرائیل باشد (که ممکن است به این سؤال پاسخ دهد که آیا اردوغان یک یهودیستیز است یا خیر).
در نهایت در مورد مجدال شمس: قتلعام 12 کودک در یک مسابقه فوتبال باید اردوغان را که حرفه خود را بهعنوان یک فوتبالیست آغاز کرد، شوکه میکرد.